Rynek biurowy 2012-2013

Przeczytaj także: Biurowce i praca biurowa w czasie koronawirusa

Maria Sicola, dyrektor zarządzająca i dyrektor działu badań w obu Amerykach firmy Cushman & Wakefield, powiedziała: „Przewidujemy, że w przyszłym roku sytuacja na wszystkich najważniejszych rynkach Ameryki Północnej i Południowej poprawi się – zwiększy się aktywność na rynku najmu i poziom absorpcji oraz utrzyma się popyt. Przed nami cykl ekspansji, a firmy zyskają dzięki długofalowym strategiom korporacyjnym i wzrostowi”.

Obserwujemy już wzrost w sektorach będących źródłem popytu na rynku nieruchomości biurowych, w tym ze strony sektora surowców naturalnych, badań naukowych, usług profesjonalnych i dla biznesu, technologii, opieki zdrowotnej, edukacji oraz konsumpcji wewnętrznej towarów i usług. Wobec rosnącego popytu coraz bardziej dotkliwy brak obiektów biurowych wysokiej jakości może spowodować znaczny wzrost czynszów oraz wznowienie inwestycji budowlanych.

EUROPA

Przez większość 2011 r. rynek nieruchomości biurowych w Europie stopniowo stawał się rynkiem wynajmującego, ale niestabilność gospodarcza w ostatnim czasie spowodowała ponowne umocnienie się pozycji najemców. Jednak spadek podaży powierzchni wysokiej jakości oznacza, że w aktualnych warunkach ożywienie rynku nieco spowolni. Mimo iż popyt słabnie, firmy w dalszym ciągu dążą do zwiększenia wydajności i ograniczenia kosztów. Stając w obliczu konieczności znalezienia nowszej powierzchni, konsolidacji, reorganizacji lub osiągnięcia bardziej zrównoważonego wzrostu, najemcy mają ograniczone możliwości wyboru powierzchni wysokiej jakości. Na niektórych rynkach spowoduje to wzrost czynszów.

Sytuacja na poszczególnych rynkach europejskich będzie zróżnicowana. Wskaźniki pustostanów nieznacznie się zmniejszą, ale w niektórych miastach wzrosną ze względu na spadek popytu i wzrost inwestycji. W 2012 r. nowe biurowce zostaną oddane do użytku między innymi w Mediolanie, Warszawie, Madrycie i Sztokholmie, ale w skali ogólnoeuropejskiej nadal zmniejsza się aktywność deweloperska. W 2009 r. nowe inwestycje w stosunku do łącznych zasobów osiągnęły poziom 3,7 proc., ale wskaźnik ten może się obniżyć do 1,7 proc. w 2011 r. i 1,4 proc. w latach 2012-2013.

David Hutchings, dyrektor europejskiego działu badań firmy Cushman & Wakefield, powiedział: „Aktywność na rynku najmu wzrośnie, ale większość najemców będzie bardziej zainteresowana zwiększeniem efektywności niż ekspansją. Przyszły rok będzie na pewno trudnym okresem. Utrzymają się bardzo duże różnice na rynkach, ale na większości z nich poziom absorpcji się zmniejszy i wzrośnie dopiero w 2013 r.”

Najwyższe czynsze wzrosły w 2011 r. o 3 proc. w najważniejszych miastach, ale wzrost stawek czynszu spowolni do poniżej 1 proc. w bieżącym roku, aby następnie przyspieszyć w 2013 r. W najbliższych dwóch latach najbardziej wzrosną czynsze w Paryżu, Stambule, Dublinie, Luksemburgu, Monachium i Sztokholmie, natomiast w Moskwie niewykluczone są wzrosty po 2012 r. W roku 2013 wzrostu czynszów można oczekiwać na 14 z 20 rynków.