Europa: wydarzenia tygodnia 51/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 50/2011

• Europejskie banki pozyskały dostęp do 489 miliardów euro. To skutek skorzystania z oferty Europejskiego Banku Centralnego na finansowanie trzyletnie. Z tej okazji skorzystały 523 banki. To pierwsza taka operacja w dziejach EBC. Politycy mają nadzieję, że uzyskane środki będą wykorzystane także na zakup włoskich i hiszpańskich obligacji.Wielką niewiadomą jest dziś to, jak banki wykorzystają te pożyczki. W założeniu mają one oddalić ryzyko krachu w systemie bankowym, zwiększyć jego płynność i zwiększyć zaufanie do banków.
• Francuski urząd statystyczny Insee poinformował, że w III kw. 2011 r. PKB wzrósł o 0,3 proc. kw/kw, po spadku w II kw. o 0,1 proc. lecz wzrósł w III kwartale o 1,5 proc. r/r. (w II kw. wzrost o 1,7 proc. r/r).
• Rosja dołączy do tych krajów, które będą wspierały kraje Unii Europejskiej za pośrednictwem MFW. Mówi się o kwocie od 10 do 20 mld USD. Rosja jest zainteresowana tym, aby wspólna waluta utrzymała się na rynku, bo Rosja ma 41 proc. swoich rezerw w euro.
• Zaostrza się spór o kompetencje o między Komisją Europejską a rządem w Budapeszcie. Rząd chce przejęć kompetencje banku centralnego, co jest niezgodne z ustawodawstwem unijnym. Projekt nowej ustawy przewiduje powoływanie wiceprezesów banku centralnego przez premiera, a 6 z 9 członków Rady Monetarnej ma być powoływanych przez parlament, w którym partia premiera ma większość konstytucyjną. Stawka jest wysoka, bo w grę wchodzi teraz pożyczka w wysokości 20 mld euro, która pomogłaby temu krajowi uniknąć katastrofy gospodarczej.
• Zakończył się szczyt UE-Ukraina. Poinformowano o zakończeniu negocjacji umowy stowarzyszeniowej, jednak formalnie jej nie podpisano. Przyczyną były nierozwiązane problemy polityczne (uwięzienie Timoszenko).
• Według urzędu statystycznego Istat włoskie PKB w III kw. spadło o 0,2 proc. kw/kw (w II kw. wzrost o 0,3 proc.), ale wzrósł o 0,2 proc. r/r.
• Rating długoterminowej oceny wiarygodności Węgier został obniżony z BBB- do BB+, a krótkoterminowy z A-3 do B. Oznacza to, że węgierskie obligacje państwowe agencja ratingowa Standard & Poor's zaliczyła do aktywów o charakterze spekulacyjnym.
• Wiele wskazuje na to, ze Ukraina jest zdeterminowana, by podpisać nową umowę gazową z Rosją, nawet za cenę zmniejszenia szans na szybkie podpisanie umowy stowarzyszeniowej z UE. Kijów liczy na obniżkę ceny dostaw 1000 m sześc. rosyjskiego gazu do 250 USD, a więc o prawie połowę taniej niż teraz.
• Narasta spór pomiędzy węgierskim rządem, a Komisją Europejską o kompetencje Węgierskiego Banku Centralnego. To może utrudnić rządowi uzyskanie kolejnej pomocy w wysokości 20 mld euro.
• Norwegia zdecydowała o dołączeniu do krajów składających się na fundusz organizowany przez MFW w celu pomocy dla krajów unijnych zagrożonych kryzysem zadłużeniowym. Zadeklarowała 7 mld euro. Warto tu dodać, że Norwegia nie jest członkiem Unii Europejskiej. Należy do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, który współpracuje UE.
• Bank centralny Szwecji Riksbank obniżył swoją główną stopę procentową o 25 pkt bazowych do poziomu 1,75 proc.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ROSJA W WTO

Po kilkunastu latach Rosja została przyjęta do WTO. By tak się stało, niezbędna była zgoda wszystkich państw, które są członkami tej organizacji. Pomijając opory polityczne (jakie do ostatniej chwili stawiała Gruzja będąca z Rosją w sporze o status Abchazji i Południowej Osetii), do końca nie było pewne, czy uda się pokonać wszystkie trudności i czy Rosja zostanie przyjęta do tej tak ważnej światowej organizacji. Na przyjęcie Rosja czekała długo (nawet dłużej niż Chiny). Była ostatnim dużym krajem świata będącym poza tą organizacją.Interesujące są ustępstwa i uzgodnienia, jakie przyjęły obie strony w ostatnim okresie...

Nie ulega wątpliwości, że państwa WTO podjęły decyzję polityczną o włączeniu Rosji do swojego grona, a to wymagało rezygnacji z szeregu dotychczasowych wymagań. I tak Unia Europejska zrezygnowała z żądania, by Gazprom ujednolicił ceny krajowe i eksportowe na gaz (obecnie sprzedaje gaz w Rosji pięć razy taniej niż niż odbiorcom na Zachodzie). Z drugiej strony Rosja zgodziła, by Gazprom na swoim rynku stopniowo zaczął sprzedawać gaz bez strat, nie wyrównując ich zyskami z eksportu. Konsekwencją przyjętych rozwiązań będzie np. możliwość sprzedaży nawozów azotowych po niższych cenach...

WTO zrezygnowało ze swoich dotychczasowych żądań w stosunku do instytucji finansowych działających na rosyjskich wewnętrznych rynkach. Oznacza to, że Rosja nie będzie musiała ograniczyć roli państwa w gospodarce i usługach finansowych. Centralny Bank Rosji będzie mógł posiadać udziały w bankach komercyjnych. Także zagraniczne banki nie będą mogły w Rosji otwierać banków, a będą tylko miały tam swoje oddziały. Także rosyjski rząd będzie decydował o wielkości udziałów zagranicznego kapitału w sektorze bankowym. Również zagraniczne firmy ubezpieczeniowe przez najbliższe dziewięć lat będą mogły otwierać w Rosji tylko swoje oddziały, spełniając szereg dodatkowych warunków.

Do połowy 2018 r. Rosja obniży cła na nowe auta z 35 do 15 proc.Uzgodniono też, że w przypadku gwałtownego spadku importu części samochodowych z UE cła na nie zostanie przez Rosję obniżona.

Dużą rolę w tym ostatnim okresie odegrała także administracja Białego Domu. Przypisuje się jej dodatkową presję na Gruzję, by ta zgodziła się na kompromisowe zakończenie sporu (w trakcie listopadowych negocjacji w Genewie). USA poparły starania Rosji mimo, że przed wejściem do tej organizacji Rosja zniosła klauzulę najwyższego uprzywilejowania w handlu dla Stanów Zjednoczonych. Powrót do tego rozwiązania uzależniła uzyskaniem takiej samej klauzuli od USA. Na takie rozwiązanie chce wyrazić zgodę amerykański rząd, jednak obecnie będzie to trudne. Szereg kongresmenów sprzeciwia się temu ze względu na nieprzestrzeganie praw człowieka i praw własności intelektualnej (chodzi tu głównie o piractwo w zakresie oprogramowania komputerowego), a także ze względu na dyskryminacyjne praktyki wobec amerykańskich firm).