Rynek pracy w Polsce III kw. 2011

Przeczytaj także: Dojazdy do pracy w 2010 roku

II. PODAŻ PRACY I BEZROBOCIE

Podaż pracy

W 3q2011 współczynnik aktywności zawodowej nieznacznie wzrósł, za co odpowiada przyrost aktywności osób w wieku przedemerytalnym i starszych. W konsekwencji wzrosła także nieznacznie liczba osób aktywnych zawodowo.

W 3q2011 utrzymał się obserwowany od 2007 roku trend wzrostu liczby osób aktywnych zawodowo, choć dynamika ta ma tendencję malejącą. Dane BAEL wskazują, że liczba aktywnych zawodowo wzrosła tylko ok. 25 tys. osób i jest to trzeci kwartał z rzędu tak niskiego wzrostu. Mniejsze szanse na rynku pracy zniechęciły prawdopodobnie część osób do aktywności na rynku pracy, co odbiło się na spadkach współczynników aktywności zawodowej w tych grupach. Najprawdopodobniej, to mniejszy popyt na pracę odbił się w największym stopniu na zatrudnieniu osób młodych i w wieku największej aktywności (prime-age).

Główną przyczyną wyhamowania wzrostu podaży pracy jest obniżenie dynamiki aktywności zawodowej (w 3q2011 kwartalny wzrost współczynnika aktywności zawodowej po wyeliminowaniu czynników sezonowych wyniósł ok. 0,03 pp.).
W poprzednich kwartałach wzrost współczynnika aktywności zawodowej dotyczył w największym stopniu osób w wieku przedemerytalnym, ale obserwowany był także w grupie osób młodych i prime-age. W 3q2011, podobnie jak w 2q2011, współczynnik aktywności zawodowej wzrastał już tylko wśród osób w wieku przedemerytalnym (o 1,4 pp. r/r) oraz minimalnie w grupie osób powyżej 60/65 lat (o 0,2 pp. r/r). Wzrost zatrudnienia i aktywności zawodowej osób starszych w dalszym ciągu związany był z wprowadzeniem ograniczeń we wcześniejszym opuszczaniu rynku pracy (mniej osób odchodziło na emerytury pomostowe).

Niewielki wzrost aktywności odnotowano jedynie w grupie osób z wykształceniem ogólnokształcącym. Zróżnicowanie zmian zatrudnienia i aktywności zawodowej w przeszłości przekładało się na różnice w zmianach bezrobocia osób o różnych charakterystykach. Tendencją obserwowaną na początku obecnego spowolnienia gospodarczego główny udział w przyroście liczby osób bezrobotnych związany był z trudnościami w znalezieniu zatrudnienia przez osoby w wieku poniżej 25 lat. Wbrew tym pierwotnym tendencjom obecnie główną rolę odgrywa powiększające się bezrobocie osób o wysokiej lub rosnącej aktywności na rynku pracy.

Bezrobocie

Od 2010 roku obserwuje się względną stabilizację poziomów stóp bezrobocia rejestrowanego (ok. 12- 12,2% sa) i BAEL (ok. 9,5-9,7% sa). W 3q2011 (po wyeliminowaniu czynników sezonowych) obie stopy bezrobocia wzrosły.
W 3q2011 wzrosła nieznacznie stopa bezrobocia BAEL (po wyeliminowaniu sezonowości do 9,7% z 9,6% w 2q2011) osiągając poziom zbliżony do obserwowanego na początku 2010 roku. Również stopa bezrobocia rejestrowanego pozostaje zbliżona do obserwowanej w 2010 roku (wahania nie przekraczają 0,4 pp.).

2q2010 roku wzrost współczynnika aktywności zawodowej i populacji BAEL odpowiadające za wyraźnie zwiększającą się podaż pracy równoważyły wzrosty liczby pracujących. Warto także zwrócić uwagę, że badania NBP wskazują, że do wyhamowania wzrostu bezrobocia w latach 2010- 2011 mogły przyczynić się dostosowania oczekiwań bezrobotnych (więcej na ten temat w poprzednim Kwartalnym raporcie o rynku pracy).

Do ponownego wzrostu stopy bezrobocia BAEL przyczynił się głównie mniejszy wzrost liczby pracujących, oraz wzrost populacji spowodowany uwzględnieniem w szacunkach emigracji powrotnej w 2010 roku. Tylko nieznacznie rosnąca aktywność zawodowa w coraz mniejszym stopniu przyczynia się do wzrostu bezrobocia.