Europa: wydarzenia tygodnia 3/2012

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 2/2012

• Według prognoz tegoroczny wzrost PKB Niemiec wyniesie 0,7 proc. r/r.
• W opinii przedstawicieli Białego Domu maleją szanse na realizację gazociągu Nabucco. Niemiecki koncern RWE poinformował, że rozważa możliwość wycofania się z udziału w tym projekcie.
• Parlament Europejski przyjął rezolucję krytykującą aktualną wersję projektu międzyrządowego paktu fiskalnego. Zdecydowaną większością europosłowie opowiedzieli się za polskim postulatem popierając koncepcję uczestnictwa w szczytach euro krajów, w których nie obowiązuje wspólna waluta.
• Polscy eksperci oceniając ewolucję w treści paktu fiskalnego zwracają uwagę na to, że jego ostatnia wersja wzmacnia rolę instytucji UE, równocześnie otwiera szczyty euro na państwa spoza strefy i uzależnia prawo do skorzystania z funduszu ratunkowego od ratyfikowania umowy.
• Kolejna wersja unijnego, międzyrządowego paktu fiskalnego. Polski rząd z uwaga obserwuje kolejne wersje z punktu widzenia zgłoszonych przez siebie uwag. Ostatnia wersja przewiduje, że w szczytach euro będą uczestniczyć przynajmniej raz w roku kraje spoza euro jednak pod warunkiem, że podpiszą umowę oraz zadeklarują, że częściowo ją wdrożą. Polska postuluje by kraje spoza strefy euro mogły uczestniczyć w posiedzeniach szczytów euro jako obserwatorzy, bez prawa głosu.
• Wydarzenia spowodowane trzęsieniem ziemi, a następnie falą tsunami i awarią w elektrowni Fukuszima wywołały w całym świecie falę dyskusji na temat bezpieczeństwa w energetyce nuklearnej. Jej skutkiem jest decyzja Niemiec o wycofaniu się z produkcji energii w siłowniach atomowych. Wstępne szacunki wskazują, że ta decyzja wymagać będzie nowych inwestycji w branżę energetyczną na poziomie 1,7 bln euro do 2030 roku. To bardzo duża suma (2/3 ubiegłorocznego budżetu Niemiec). Wynika to stąd, że rząd zdecydował o wyłączeniu z eksploatacji wszystkie (17) elektrowni atomowe.
• Według Kremla rosyjski rząd wydał 95 mld USD na walkę z kryzysem 2008 roku. Obecnie Rosja ustabilizowała sytuację i wzrastają jej rezerwy walutowe. Rosyjski rząd poinformował, że przygotował się na drugą fazę kryzysu.
• Po decyzji agencji ratingowej S&P o obniżce wiarygodności kredytowej dziewięciu unijnych krajów teraz zapowiada się, że podobnie uczyni także agencja Fitch. W połowie grudnia Fitch umieścił Belgię, Cypr, Hiszpanię, Irlandię, Słowenię i Włochy na negatywnej liście obserwacyjnej. Decyzji należy spodziewać się pod koniec stycznia.
• Premier Węgier Viktor Orban po burzliwej debacie w Parlamencie Europejskim obiecał eurodeputowanym, że problemy między Brukselą a Budapesztem mogą zostać szybko rozwiązane. Eurodeputowani zarzucili węgierskiemu rządowi ograniczenie demokracji przez przyjęcie rozwiązań ustawodawczych niezgodnych z wartościami unijnymi.
• W związku z decyzją o wycofaniu się Niemiec z energetyki nuklearnej także koncern Siemens - dotychczasowy konstruktor i wykonawca wszystkich niemieckich elektrowni atomowej zdecydował się na wycofanie z działalności w tym sektorze i będzie tylko dostarczał podzespoły dla elektrowni atomowych (wyposażenie energoelektryczne, czy turbiny parowe).
• Rząd Bułgarii wstrzymał we wtorek poszukiwania gazu łupkowego prowadzone przez amerykański koncern Chevron. Przyczyną tej decyzji jest konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań dotyczących bezpieczeństwa środowiskowego. Decyzję poprzedziły protesty w 12 bułgarskich miastach. Według wstępnych szacunków zasoby gazu łupkowego na terenie Bułgarii są szacowane na 300 mld do 1000 mld m sześc.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

EUROPA WOBEC KONFLIKTU Z IRANEM

Można odnieść wrażenie, że spór Iranu ze Stanami Zjednoczonymi i z Zachodnią Europą wchodzi obecnie w decydującą fazę. Jego istotą jest realizowany przez Teheran program nuklearny, który wg Zachodu jest ściśle związany z budową broni atomowej. Kraje zachodnie chcą jego wstrzymania. Wobec odmowy Iranu, Stany Zjednoczone wprowadziły embargo i wezwały inne kraje do dołączenia się do tych restrykcji gospodarczych. Na to embargo Iran odpowiedział groźbą zablokowania Cieśniny Ormuz. W rewanżu Amerykanie zgromadzili w tym rejonie swoja flotę, na co Iran odpowiedział manewrami wojskowymi. Czym się to skończy? Jaką postawę przyjmie Europa?...
Teraz spór wszedł w nowa fazę. Czekamy na odpowiedź Europy na to irańskie wyzwanie. Kraje unijne mają podjąć decyzję 23 stycznia i wiele wskazuje na to, że poprą Stany Zjednoczone. Wygląda na to, że znacznie większe trudności będą mieli Amerykanie z krajami azjatyckimi, głównie z Chinami, Indiami i Japonią. To są zbyt silne kraje, a USA nie mają wielu argumentów, by je skłonić do poparcia swoich działań. Co prawda Japonia i Korea Płd. zapowiedziały takie kroki, ale dodały, że niezbędne są do tego wielomiesięczne przygotowania. Chiny wzruszyły ramionami, a Indie jeszcze nie podjęły decyzji w tej sprawie. W opinii analityków, jeśli Europa zrezygnuje z irańskiej ropy, to te nadwyżki wykupią Chiny, chociaż na korzystniejszych dla siebie warunkach...

Mówiąc o amerykańskim embargu nie można zapominać o tym, że nie dotyczy ono tylko irańskiej ropy, dotyczy także zakazu prowadzenia transakcji finansowych z irańskim bankiem centralnym i innymi irańskimi instytucjami finansowymi. Stany Zjednoczone liczą na odcięcie Iranu od rynków ropy i finansów, w ten sposób zmuszając Teheran do rozmów i ustępstw w sprawie programu atomowego.

W sprawie przystąpienia Europy do sankcji gospodarczych wobec Iranu sprawa budzi spore wątpliwości. Według ocen ekspertów najbardziej zadłużone kraje unijne są najbardziej zależne od handlu z Iranem i wprowadzając embargo najboleśniej same go odczują. Razem kraje te kupują 25 proc. irańskiej ropy. Rezygnując z tych dostaw muszą zakupić ropę z innych źródeł, na pewno zapłacą więcej, a ich rafinerie będą musiały przestawić swoje technologie na inny gatunek ropy. Bez odpowiedzi jest dziś pytanie: czy jeśli wprowadzą embargo, to otrzymają jakąś rekompensatę, a jeśli tak, to od kogo?

W świecie nie brak głosów, że planowane działania mogą nie dać spodziewanych rezultatów, poza wzrostem cen na światowych rynkach. Stany Zjednoczone naciskają na OPEC, a szczególnie na Arabię Saudyjską, aby zwiększyły dostawy ropy na rynek. W odpowiedzi Iran ostrzegł, że pozytywna ich reakcja na amerykańskie naciski, będzie to wrogi akt wobec niego.