Sytuacja gospodarcza w Europie Śr. i Wsch. I 2012

Przeczytaj także: Prognozy dla gospodarki i firm na rok 2012

Mniejszy wpływ czynników globalnych na inflację w kolejnych latach
W latach 2012-2013 wkład cen energii i żywności do inflacji w krajach regionu powinien się zmniejszyć. Oczekiwany jest spadek dynamiki tych kategorii cen, co ma być wynikiem stabilizacji cen na światowych rynkach surowcowych. Prawdopodobnie, zwłaszcza na początku 2012 r., inflacja bazowa nadal będzie utrzymywać się na podwyższonym poziomie, w wyniku przenoszenia się wysokich cen energii i żywności na inne kategorie. Dodatkowo w niektórych krajach regionu (m.in. w Czechach, Polsce i na Węgrzech) czynnikiem działającym w kierunku wzrostu inflacji, w tym także inflacji bazowej, będą planowane na początek 2012 r. podwyżki podatków pośrednich (VAT, akcyzy na tytoń, alkohol i paliwa).

Dalsze zmniejszenie nierównowag zewnętrznych

W 2011 r. deficyt na rachunku obrotów bieżących w regionie EŚW nadal się zmniejszał. W III kw. wyniósł on 1,2% PKB (średnia krocząca dla 4 kwartałów) wobec 1,6% PKB w 2010 r. Spadek ten wynikał przede wszystkim z poprawy salda handlu zagranicznego. Znacznie szybszy wzrost eksportu niż importu w tym okresie (z wyjątkiem Polski i krajów bałtyckich) spowodował wyraźny spadek deficytu towarów obrotach towarowych. Nie-znacznie zwiększyła się także nadwyżka na rachunkach usług i transferów bieżących. Spadek nierównowag zewnętrznych w regionie byłby jeszcze większy, gdyby nie wzrost transferu zysków z inwestycji zagranicznych, który doprowadził do wzrostu deficytu na rachunku dochodów.

Spodziewane w 2012 r. spowolnienie obrotów w handlu zagranicznym powinno w podobnym stopniu dotknąć zarówno eksport, jak i import, co nie powinno znacząco wpłynąć na saldo wymiany handlu zagranicznego w regionie. Saldo obrotów bieżących również nie powinno się istotnie zmienić w najbliższych dwóch latach. Z jednej strony oczekuje się niższych napływów funduszy z Unii Europejskiej, z drugiej jednak odpływ dochodów za granicę, zwłaszcza z tytułu inwestycji bezpośrednich, powinien się zmniejszyć, na co wpływ będą miały prognozowane niższe zyski przedsiębiorstw.
Nadal silny napływ inwestycji portfelowych

Napływ kapitału zagranicznego do gospodarek EŚW w III kw. 2011 r. nieznacznie zmniejszył się w porównaniu z 2010 r. Wynikało to ze spowolnienia napływu inwestycji portfelowych, które były głównym źródłem finansowania deficytu obrotów bieżących w 2010 r. i trzech pierwszych kwartałach 2011 r. Związane było to głównie ze wzrostem zaangażowania inwestorów zagranicznych w obligacje skarbowe. Duży napływ inwestycji portfelowych stanowi jednak zagrożenie dla stabilności rynków finansowych regionu, zwłaszcza w sytuacji kryzysu finansowego, jaki obserwujemy w II połowie 2011 r. w strefie euro. Kapitał ten, w przeciwieństwie do inwestycji bezpośrednich, może zostać bardzo szybko wycofany, co spowodowałoby silną deprecjację walut regionu i spadek cen aktywów finansowych.

Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych ustabilizował się w tym okresie, natomiast w dalszym ciągu zmniejszał się napływ pozostałych inwestycji. Dotyczyło to zarówno mniejszego napływu kredytów dla sektora bankowego, jak i wycofywania depozytów ulokowanych w bankach w krajach ESW przez nierezydentów. Wynikało to ze słabnącej płynności banków z krajów strefy euro, które są dominującą siłą sektora bankowego w Europie Środkowej i Wschodniej. Mniejszy napływ pozostałych inwestycji do sektora bankowego może przyczynić się do dalszego osłabiania akcji kredytowej w regionie. Poza Polską i Czechami, których akcja kredytowa jest w większości finansowana przez krajowe depozyty, kapitał za-graniczny w poprzednich latach był głównym źródłem dla kredytów udzielanych na rynkach krajów EŚW.