Sytuacja gospodarcza w Europie Śr. i Wsch. I 2012

Przeczytaj także: Prognozy dla gospodarki i firm na rok 2012

Sprawny przebieg konsolidacji fiskalnej

Zgodnie z jesienną notyfikacją fiskalną (październik 2011 r.) oraz prognozą Komisji Europejskiej (listopad 2011 r.) w większości krajów regionu wynik sektora finansów publicznych w 2011 r. ukształtuje się na poziomie zgodnym lub lepszym od prognoz zawartych w aktualizacjach Programów Konwergencji/Stabilności. Potwierdzają to aktualne szacunki deficytów budżetowych, opracowane po zakończeniu roku budżetowego. Sytuacja ta jest rezultatem m.in. lepszej od oczekiwanej sytuacji gospodarczej, ale w niektórych krajach (Węgry, Czechy, Łotwa) także dodatkowych działań ograniczających wydatki. Jedynie w Słowenii nierównowaga fiskalna w 2011 r. będzie prawdopodobnie nieznacznie głębsza od pierwotnie zakładanej (o ok. 0,2 pkt. proc. PKB).
W 2012 r. najsilniejsze obniżenie deficytu finansów pu-blicznych1 planowane jest w Rumunii (o 2,8 pkt. proc. PKB), Polsce (o 2,7 pkt. proc. PKB) oraz Litwie (o 2,3 pkt. proc.), co ma przyczynić się do ograniczenia jego poziomu w tych krajach poniżej wartości referencyjnej, w terminie wynikającym z procedury nadmiernego deficytu. Działania konsolidacyjne w br. dotyczą m.in. przedłużenia obowiązywania zamrożenia wydatków m.in. na wynagrodzenia w administracji, transfery socjalne. Na Węgrzech i w Estonii w 2012 r. ma nastąpić pogorszenie sytuacji budżetowej w porównaniu z 2011 r. (wynik budżetowy zmieni się z nadwyżek odpowiednio: 3,6% i 0,2% na deficyty – 2,5% PKB i 2,1% PKB). W pierwszym z tych krajów przejściowa poprawa wyniku sektora general government w 2011 r. wynikała z likwidacji kapitałowej części systemu emerytalnego (ok. 9¾% PKB). W Estonii wynikała ona z wstrzymania inwestycji, przyjętych w poprzednich latach działań konsolidacyjnych, które wygasają w bieżącym roku, a także dochodów z tytułu sprzedaży praw do emisji dwutlenku węgla.

Oczekiwane spowolnienie gospodarcze zagrożeniem dla procesu konsolidacji finansów publicznych

Zagrożeniem dla realizacji założonych przez państwa regionu ścieżek obniżania nierównowagi fiskalnej w 2012 r. i kolejnych latach będzie prognozowane pogorszenie perspektyw wzrostu gospodarczego. W trakcie prac legislacyjnych nad ustawami budżetowymi na 2012 r. obniżono prognozy wzrostu PKB w Polsce, Litwie, Bułgarii oraz na Węgrzech. Z kolei w Czechach, Łotwie i na Słowacji utrzymane zostały optymistyczne prognozy makro-ekonomiczne, co może powodować napięcia budżetowe w br. Dodatkowo niepewność co do kształtu polityki fiskalnej na Słowacji (w marcu 2012 r. odbędą się przy-spieszone wybory), w Słowenii (formowanie nowego rządu) oraz Czechach (zaskarżenie pakietu działań konsolidacyjnych przyjętych w listopadzie 2011 r. przez Trybunał Konstytucyjny) wiąże się z sytuacją polityczną.

W horyzoncie jesiennej prognozy KE jedynie na Węgrzech poziom długu publicznego będzie (istotnie) przekraczał wartość referencyjną 60% PKB. Krajem, którego poziom zadłużenia sektora instytucji rządowych i samo-rządowych natomiast obniży się będzie Estonia (z 6,7% w 2010 r. do 6,1% PKB w 2013 r.). W niektórych krajach (Słowenia, Litwa) na wzrost poziomu długu publicznego wpłynie wsparcie systemu bankowego. Na początku 2012 r. rating Węgier został obniżony do poziomu śmieciowego, co związane było m.in. z pogorszeniem sytuacji gospodarczej oraz kontrowersyjną polityką rządu, która podważała zaufanie inwestorów oraz utrudniała osiągnięcie porozumienia co do nowego programu wsparcia ze strony Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz Unii Europejskiej.

*Źródłem wykresów są: Eurostat, narodowe urzędy statystyczne

Informacje o raporcie
Raport Analiza sytuacji gospodarczej w krajach Europy Środkowej i Wschodniej opracowywany jest dwa razy w roku przez ekonomistów Biura Gospodarki Światowej przy współpracy z Biurem Finan-sów Publicznych w Instytucie Ekonomicznym Narodowego Banku Polskiego. Raport przedstawia analizę bieżącej sytuacji gospodarczej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz najważniejsze problemy makroekonomiczne w poszczególnych krajach regionu.

Do pobrania: