Czy Internet zabija świat kultury?

Przeczytaj także: Wydatki na kulturę w Polsce w 2010 r.

Obieg nieformalny nie zastępuje obiegów formalnych

Przeprowadzone badanie podważa argumenty o tym, że obieg nieformalny zastępuje obieg formalny. Wyniki badania wskazują na odwrotne zjawisko. Osoby najintensywniej uczestniczące w nieformalnych obiegach treści, a są tą w w praktyce internauci ściągający pliki z Sieci, są również największym segmentem wśród kupujących w oficjalnym obiegu. Stanowią 32% kupujących książki, 31% kupujących filmy i ponad połowę osób kupujących muzykę. Są również największym segmentem wśród osób pożyczających sobie treści. Osoby znajdującej się w tej grupie traktują różne obiegi treści jako komplementarne. Istnieje związek między odsetkiem korzystających a wiekiem: największy proces jednocześnie kupujących i korzystających w Sieci znajduje się w grupie wiekowej 15-24 lata. “Może to zabrzmi paradoksalnie, ale najaktywniejsi internauci, często pozyskujący treści w sposób nieformalny, są również najlepszymi konsumentami sklepów muzycznych, księgarni i kin” - podsumowuje Filiciak.

Młodzi internauci - nowi mecenasi kultury?

W szerszym kontekście wyniki badania pokazują zaskakujący obraz polskich uczestników kultury - w przeważającym stopniu ludzi młodych, dobrze wykształconych i mających dostęp do Sieci. W obiegu nieformalnym, także tym dokonującym się poza Siecią, biorą udział niemal wyłącznie internauci, a zwłaszcza ci najmłodsi w wieku 15 - 25 lata. Przeciętny internauta, w porównaniu z osobami niekorzystającymi z Internetu niemal trzykrotnie częściej kupuje książki i filmy, aż siedmiokrotnie częściej kupuje muzykę. W przypadku pozyskiwania treści kultury przez niewymagające nakładów finansowych pożyczanie, te różnice są jeszcze większe. Korzystanie z którejkolwiek formy wymiany treści cyfrowych deklaruje 17 % w wieku 40 - 59 lat i tylko 1 % osób powyżej 59 roku życia. Biorąc pod więc pod uwagę również niski procent korzystania z ‘oficjalnych’ treści kultury, wyniki można przyjąć, że zdecydowana większość Polaków po 40- stym roku życia praktycznie nie korzysta w żadnym, oprócz telewizyjnego, obiegu treści kulturowej.

Badanie w skrócie

• Jedynie 13% Polaków w ciągu roku poprzedzającego badanie zakupiło książkę, film lub nagrania muzyczne.
• W sferze nieformalnej, rozumianej jako wymiana książek, muzyki i filmów w postaci cyfrowej za pośrednictwem Internetu, bierze udział co trzeci Polak. Obieg nieformalny jest więc dla Polaków drugim – po masowych mediach nadawczych, takich jak telewizja i radio – źródłem dostępu do treści kultury.
• Uczestnictwo w nieformalnych obiegach treści w formatach cyfrowych (a więc poprzez internet i z użyciem kopii cyfrowych) jest silnie powiązane z wiekiem. Korzystanie z którejkolwiek formy wymiany treści cyfrowych deklaruje 17% osób w wieku 40–59 lat i jedynie 6% osób starszych. W przypadku ściągania treści z Sieci czyni to jedynie 5% osób w wieku 40–59 lat i 1% osób starszych – należy więc przyjąć, że populacja osób powyżej 40. roku życia praktycznie nie uczestniczy w tym węższym obiegu treści cyfrowych.
• Jeśli za element obiegu nieformalnego uznamy także różne formy bezpłatnego pożyczania (np. od znajomych) treści na nośnikach fizycznych, przede wszystkim książek, to sfera nieformalna obejmuje swoim zasięgiem 39% Polaków – jest tym samym trzykrotnie większa od rynkowego obiegu treści kultury.