Europa: wydarzenia tygodnia 5/2012

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 4/2012

• Według Eurostat-u sprzedaż detaliczna w strefie euro w grudniu 2011 r. spadła o 0,4 proc. m/m i o 1,6 proc. r/r.
• W styczniu inflacja w strefie euro wyniosła 2,7 proc. (podobnie jak w grudniu), ale powoli spada, chociaż dalej jest wyższa od celu in­flacyjnego EBC. W listopadzie i grudniu EBC obniżył stopy procentowe i główna stopa spadła z poziomu 1,5 proc. do 1 proc. Jest szansa na dalsze obniżki. Według EBC inflacja w 2012 roku będzie w przedziale pomiędzy 1,5 a 2,5 proc. i w przedziale 0,8-2,2 proc. w 2013 roku.
• Stopa bezrobocia w strefie euro w grudniu 2011 roku (uwzględniając czynniki sezonowe) wyniosła 10,4 proc., podobnie jak w listo­padzie. Według terminologii Eurostat W Polsce stopa bezrobocia wyniosła 9,9 proc. Przeciętna stopa bezrobocia w 27 krajach unijnych wyniosła 9,9 proc. Najwyższa była w Hiszpanii (22,9 proc.), najniższa w Austrii (4,1 proc.). Bezrobocie w Wielkiej Brytanii osiągnęło po­ziom 8,4 proc. i jest najwyższe od 1994 roku. W Niemczech bezrobocie spadło do 6,7 proc.
• Europejski Mechanizm Stabilizacyjny (ESM) będzie miał zdolność pożyczkową 500 mld euro i zastąpi (w połowie 2013 roku) tymczaso­wy Europejski Fundusz Stabilizacji Finansowej (EFSF), który był dotąd wykorzystywany do udzielenia pomocy Irlandii i Portugalii.
• Od początku kłopotów w 2009 Grecy wycofali z kont 65 mld euro., podczas gdy w ciągu dwóch ostatnich lat przetransferowano do za­granicznych banków 16 mld euro. Według danych rządowych ok.10 proc. przetransferowano do Szwajcarii, a 32 proc. do Wielkiej Bryta­nii. Resztę (ok.50 mld euro) przetrzymują w domowych zasobach.
• Chiny mają rezerwy walutowe na poziomie 3,2 bln USD, z czego 1/4 w euro. W trakcie ostatniej wizyty w Pekinie Angela Merkel nama­wiała Chiny do kupowania obligacji emitowane przez Europejski Fundusz Stabilności Finansowej (EFSF). Chiński premier Wen Jiabao poinformował ją, że Chiny rozważają zwiększenie swojego udziału w rozwiązywaniu europejskiego kryzysu zadłużeniowego poprzez EFSF i ESM.
• EFSF posiada obecnie 440 mld euro zdolności pożyczkowej, jednak po odliczeniu kredytów już obiecanych Grecji, Portugalii i Irlandii (do 2014 r.) pozostaje mu do dyspozycji tylko ok. 260 mld euro.
• Według Rosstat w 2011 r. PKB Rosji wzrosło o 4,3 proc. r/r. Według Gossat gospodarka Ukrainy w 2011 roku wzrosła zaś o 5,2 proc.a według Biełsat PKB Białorusi w 2011 r. wzrosło o 5,3 proc. Według wstępnych danych PKB Gruzji wzrosło w 2011 roku o 6,8 proc.
• Za 592 mln euro Chiny i Oman kupią 40 proc. akcji państwowych sieci elektroenergetycznych Portugalii (25 proc.plus 1 akcja przejmą chińskie państwowe sieci elektroenergetyczne, a koncern Oman Oil dostanie 15 proc. akcji).
• Francuski koncern energetyczny Total zamierza zainwestować 3,2 mld euro w eksploatację złóż gazu i ropy naftowej Hild pod dnem Morza Północnego u wybrzeży Norwegii.
• Renault zamierza przejąć kontrolę nad rosyjskim producentem aut Łada, a niemiecki Daimler chce przejąć kontrolę nad producentem ciężarówek Kamaz.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WŁOCHY PO BERLUSCONIM

Światowe rynki finansowe nie kierują się tylko chłodną analizą faktów. Co prawda każdy gracz ma jakąś wiedzę pozwalającą na identyfi­kację stanu aktualnego w gospodarce, na swój sposób rozumie działające w niej mechanizmy i stara się na miarę swoich możliwości prognozować dalszy rozwój sytuacji. Na tej podstawie podejmuje on decyzje, które mają mu w przyszłości dać korzyści. Globalna sytu­acja rynkowa jest jednak wypadkową bardzo wielu różnych działań, ale też jest w niej widoczny spory udział emocji. Stąd nie wszystko jest tak do końca zrozumiałe nawet dla wytrawnych obserwatorów, a nawet specjalistów. Można nawet złośliwie powiedzieć, że specjali­stom łatwiej przychodzi tłumaczenie dlaczego ich prognozy nie sprawdziły się, niż trafne prognozowanie . Wydaje się, że powyższe uwa­gi dotyczą nie tylko kursu polskiej waluty, ale też oceny przez rynki włoskiej gospodarki. I na ten problem chcę zwrócić uwagę w tym ko­mentarzu...

Kilka ostatnich lat to obecność na szczytach włoskiej polityki premiera Berlusconiego. To barwny polityk i zręczny gracz. Przez wiele lat odgrywał też ważną rolę (na miarę wielkości Włoch oraz ich gospodarki) w polityce unijnej i swiatowej. Swoim działaniem silnie polary­zował tak opinię publiczną we własnym kraju, jak i grono polityków oraz analityków sceny politycznej. Po odejściu ze stanowiska pre­miera, w całościowej ocenie jego działalności jako szefa włoskiego rządu, ale też przywódcy dużego europejskiego kraju zbytnio przece­niono jego teatralność w zachowaniu. Natomiast nie był on doceniony jako znawca spraw gospodarczych. Mam w tym zakresie nieco inne zdanie...

Ten 76-letni włoski polityk stworzył partię Forza Italia i został jej liderem. Kierował włoskim rządem w latach 1994–1995, 2001–2006 i 2008–2011. Do polityki nie przyszedł znikąd. Startując niemal z zera stał się właścicielem imperium medialnego tworząc prywatną sieć Finivest (teraz Mediaset) o zasięgu ogólnokrajowym. Obecnie jest też właścicielem grupy bankowej Mediolanum Banca Mediolanum, znaczącym akcjona­riuszem hipermarketów Standa, a także właścicielem krajowej sieci księgarni multimedialnych Mondadori. Według Forbes jego majątek jest szacowany na ok.10 mld USD mld USD i jest w ścisłej czołówce wśród najbogatszych osób we Włoszech. To atuty, którymi chcę obalić jednostronną, krzywdzącą go opinię o nim i o jego klasie zawodowej. Inną jednak sprawą jest to, co on zrobił, żeby Włochy miały szansę uniknąć dzisiejszych problemów gospodarczych. W mojej ocenie w tym przypadku opór materii był zbyt duży. Berlusconi zmagał się z nią, a także z grającymi przeciw niemu innymi włoskimi politykami. W końcu okazało się, że problemy gospodarcze wynikające z włoskiej specyfiki utrwalonej przez półwiecze przerosły jego możliwości. Prócz tego trzeba mieć świadomość, że upływający czas zawsze gra przeciwko każdemu politykowi i Berlusconi musiał odejść...

Rządem kieruje dziś Mario Monti, znany ekonomista i polityk, były komisarz UE (1995–2004). W połowie listopada 2011 przejął on sta­nowisko premiera po Berlusconim z całym "dobrodziejstwem inwentarza". Obecnie Włochy to czwarta gospodarka w Europie, a jej dług publiczny jest na poziomie 120 proc. PKB i należy do największych w Europie. Ostatnio agencja Fitch obniżyła rating Włoch o 2 poziomy (z A+ do A-). Swoją decyzję uzasadniła dużymi potrzebami fiskalnymi kraju i nierównowagą finansową. Mimo tej decyzji Włosi sprzedali ostatnio kolejną transzę swoich papierów o wartości 7,5 mld euro, a rentowność 10-letnich obligacji była... tylko nieco powyżej 6 proc. ale była o ok. 1 proc. niższa niż w grudniu 2011 roku. To na pewno skutek spadku nerwowości w Europie i sygnały rodzącej się koncepcji wy­prowadzenia gospodarki Eurolandu z zagrożenia. Z całą pewnością niewielki miał na to wpływ nowy premier, chociaż nie można lekce­ważyć tego, że rynki oczekują od niego nowej koncepcji gospodarczej.

Problemem włoskiej gospodarki jest dziś mała jej konkurencyjność i mała elastyczność. Małe włoskie firmy nie są w stanie wykorzystać efektu skali, ale też przeszkodą jest kurs europejskiej waluty. Poprzednio, manipulując kursem lira włoska gospodarka mogłaby łatwiej konkurować. Włoskie firmy czeka teraz przyspieszona ewolucja, w tym zmiany w funkcjonowaniu na europejskim rynku. Kluczem do sukcesu Włoch w tym nieuchronnym procesie przemian jest zachowanie jej innowacyjności i witalności, przy równoczesnym opanowaniu nowych sposobów funkcjonowania w większości rodzinnych firm w globalnej gospodarce. Na pewno niełatwym problemem okaże się być też ograniczenie szarej strefy...

Analitycy oczekują od nowego rządu nie tylko oszczędności i cięć, ale także impulsów pobudzających koniunkturę gospodarczą. Wydaje się, że nowy rząd ma świadomość tego, że modelem gospodarki na XXI wieku nie jest w pełni liberalna gospodarka, ale włączenie w gospo­darkę kraju także regulacji na szczeblu gospodarki krajowej, czego dobrym przykładem są kraje skandynawskie (np. Szwecja).