Model flexicurity jako alternatywa dla zatrudnienia

Przeczytaj także: Rynek pracy w Polsce: model flexicurity

Przy planowaniu odpowiedniego modelu flexicurity należy uwzględnić cztery następujące komponenty⁶ :

• elastyczne i przewidywalne warunki umów (z perspektywy pracownika i pracodawcy, a także osób posiadających i nieposiadających stałego zatrudnienia), osiągane dzięki nowoczesnemu prawu pracy, układom zbiorowym i organizacji pracy,
• kompleksowe strategie uczenia się przez całe życie zapewniające stałą zdolność pracowników, szczególnie osób z najsłabszych grup społecznych, do dostosowywania się i do bycia zatrudnionym,
• skuteczną aktywną politykę rynku pracy pomagającą w radzeniu sobie z szybkimi zmianami, umożliwiającą skrócenie okresów bezrobocia i ułatwiającą zmianę pracy,
• nowoczesne systemy zabezpieczenia społecznego zapewniające odpowiednie wsparcie dochodów, sprzyjające zatrudnieniu i ułatwiające mobilność na rynku pracy. Chodzi tu o uwzględnienie szerokiego spektrum przepisów dotyczących zabezpieczenia społecznego (świadczenia dla bezrobotnych, emerytury, ochrona zdrowia), umożliwiających pogodzenie pracy z obowiązkami związanymi z życiem prywatnym i rodzinnym, jak na przykład opieka nad dziećmi.

Wyróżnić także można dwa podejścia do analizy relacji między bezpieczeństwem socjalnym i elastycznością zatrudnienia. Pierwsze wspierane jest teorią kosztów alternatywnych, a drugie tezą dotyczącą istnienia modelu flexicurity⁷. Zgodnie z pierwszą hipotezą istnieje negatywna zależność między elastycznością rynku pracy a bezpieczeństwem socjalnym. Elastyczne zatrudnienie pozostaje w konflikcie z bezpieczeństwem socjalnym, a wysoki poziom bezpieczeństwa socjalnego może być osiągnięty tylko kosztem niższej elastyczności. Zgodnie z drugim podejściem, skupiającym się na hipotezie flexicurity, elastyczność rynku i bezpieczeństwo socjalne nie muszą być sobie przeciwstawiane, mogą wzajemnie się wspierać, jeżeli odpowiednie instytucje na rynku pracy prawidłowo funkcjonują⁸.

Autor: Mariusz Onufer

1. M. Rymsza, Elastyczny rynek pracy i bezpieczeństwo socjalne. Flexicurity po polsku?, Warszawa 2005, s. 16.
2. Elastyczność numeryczna oznacza swobodę dostosowania liczby osób zatrudnionych do potrzeb przedsiębiorstwa poprzez zatrudnianie bądź zwalnianie.
3. M. Rymsza, op.cit., s. 17.
4. Employment in Europe 2009, European Commission, Luxemburg 2009, s. 18–21.
5. T. Wilthagen, Flexicurity: A New Paradigm for Labour Market Policy Reform?, WZB, Berlin 1998, s. 1–2.
6. Krajowy Plan Działań na rzecz Zatrudnienia na lata 2009–2011, MPiPS, Warszawa 2009, s. 27 28.
7. R.J.A. Muffels, R. Luijkx, Job Mobility and Employment Patterns across European Welfare States. Is there a ‘Trade off’ or a ‘Double Bind’ between Flexibility and Security?, Working Paper Nr 13, SISWO/Social Policy Research, Amsterdam 2005, s. 17.
8. K. Madsen, The Danish Model of ‘Flexicurity’ – A Paradise with some Snakes, [w:] H. Sarfati, G. Bonoli (red.), Labour Market and Social Protection Reforms in International Perspective. Parallel or converging tracks?, Aldershot 2002, s. 243–265.

Fragment pochodzi z książki „Państwo i Rynek. Obszary zawodności.” pod redakcją naukową Urszuli Kaliny-Prasznic, Wyd. GASKOR, Wrocław 2011.




„Państwo i rynek – obszary zawodności” to publikacja będąca zbiorem opracowań dotyczących relacji pomiędzy państwem a rynkiem. Autorzy na nowo podejmują problematykę miejsca instytucji i roli państwa w gospodarce rynkowej doby globalizacji oraz w warunkach gwałtownych zmian systemu politycznego i ekonomiczno-społecznego.