Handel a ruch graniczny z Ukrainą, Rosją i Białorusią IV kw. 2011

Przeczytaj także: Handel a ruch graniczny z Ukrainą, Rosją i Białorusią III kw. 2010

Szacunkowa wartość wydatków poniesionych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających granicę polsko-ukraińską w ramach małego ruchu granicznego w IV kwartale 2011 r. wyniosła 420,3 mln zł, co stanowiło 39,4% wydatków cudzoziemców przekraczających granicę polsko-ukraińską. Wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemców przekraczających granicę w ramach MRG były wyższe w porównaniu z kwartałem poprzednim o 32,2%, natomiast w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego – o 90,1%. Średnie wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemców przekraczających granicę polsko-ukraińską w ramach MRG w IV kwartale 2011 r. wyniosły ok. 581 zł i były o 59,2% wyższe niż w IV kwartale 2010 r. Przeciętnie najwięcej wydawano na zakup materiałów budowlanych – 273 zł, sprzętu gospodarstwa domowego – 92 zł oraz części i akcesoriów do środków transportu – 84 zł.

Rozpoczęcie badania przed wejściem w życie umowy o zasadach małego ruchu granicznego pozwala na porównanie ruchu osób oraz wydatków na obszarach przygranicznych przed i po wprowadzeniu ułatwień w przekraczaniu granicy. Z analizy danych wynika, że wprowadzenie przepisów ułatwiających przekraczanie granicy znacząco wpłynęło na ożywienie ruchu w pasie przygranicznym.

Od grudnia 2011 r. Polska wprowadziła nowy rodzaj ułatwień w przekraczaniu granicy polsko-ukraińskiej dla obywateli Ukrainy – wizy w celu realizacji turystyki zakupowej w Polsce. Można je otrzymać deklarując, że celem wyjazdu są zakupy w Polsce. Pierwsza taka wiza jest wydawana na siedem dni, druga – na dłuższy termin: na pół roku a nawet do roku, przy czym, by uzyskać drugą wizę uprawniającą do turystyki zakupowej, ubiegająca się o nią osoba powinna przedstawić dowód zakupu dokonanego podczas pierwszego pobytu w Polsce.

Delimitacja obszaru oddziaływania granicy

Badanie przeprowadzone w IV kwartale 2011 r. pokazuje, że przekraczający polski odcinek zewnętrznej granicy UE cudzoziemcy, podobnie jak i Polacy, byli najczęściej mieszkańcami miejscowości zlokalizowanych w odległości do 50 km od granicy – 72,6% cudzoziemców i 68,9% Polaków, przy czym 59,0% cudzoziemców i 48,0% Polaków mieszkało w pasie do 30 km od granicy. Natomiast w odległości powyżej 100 km od granicy zamieszkiwało 10,7% cudzoziemców i 5,5% Polaków przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej.
Przekraczający polski odcinek zewnętrznej granicy Unii Europejskiej cudzoziemcy oraz Polacy najchętniej dokonywali zakupów w odległości do 50 km od granicy – 71,5% cudzoziemców i aż 95,9% Polaków, przy czym 54,1% cudzoziemców i 92,1% Polaków dokonywało zakupów w pasie do 30 km od granicy. Natomiast w odległości powyżej 100 km od granicy zakupów dokonywało 8,1% cudzoziemców i 1,7% Polaków.

Zdecydowana większość cudzoziemców i Polaków objętych badaniem mieszkała w pasie do 50 km od granicy: w przypadku granicy z Ukrainą – 74,3% cudzoziemców i 72,0% Polaków, z Białorusią – odpowiednio 68,0% i 64,7%, a z Rosją – 81,2% cudzoziemców i 64,1% Polaków. Wśród cudzoziemców przekraczających granicę polsko-ukraińską i polsko-białoruską większość stanowili mieszkańcy strefy do 30 km od granicy, odpowiednio 65,5% i 55,4%. Z kolei w przypadku granicy polsko-rosyjskiej najwięcej (57,8%) badanych cudzoziemców mieszkało w pasie 31-50 km. W pasie do 30 km od granicy mieszkało 54,4% Polaków przekraczających granicę polsko-ukraińską, 41,0% – przekraczających granicę polsko-białoruską i 37,6% – przekraczających granicę polsko-rosyjską.

Najwięcej cudzoziemców objętych badaniem dokonywało zakupów w pasie do 50 km od granicy z Ukrainą – 89,4% przekraczających ten odcinek granicy, następnie od granicy z Białorusią – 46,9% i z Rosją – 45,7%. Z kolei przytłaczająca większość Polaków dokonywała zakupów w pasie do 50 km zarówno w przypadku granicy z Rosją – 98,4%, Ukrainą – 95,6%, jak i Białorusią – 91,7%. Na granicy polsko-ukraińskiej odnotowano największy udział cudzoziemców dokonujących zakupów w pasie do 30 km – 77,6%. W przypadku granicy polsko-rosyjskiej i polsko-białoruskiej odsetek ten wyniósł odpowiednio 33,6% oraz 19,9%.