Mecz piłkarski a bezpieczeństwo imprez masowych

Przeczytaj także: Imprezy masowe - ustawa o bezpieczeństwie

Wymyślono więc, że powstanie ustawa; ustawa ad casu, wygenerowana na potrzeby jednego wydarzenia – EURO 2012. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy: „Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej są trzecią co do wielkości imprezą masową na świecie, gromadzącą tysiące ludzi na stadionach piłkarskich, sferach publicznego oglądania meczów oraz miliony osób przed telewizorami. Sprawne zapewnienie bezpieczeństwa tej imprezy wymaga wzmożonego wysiłku wszystkich organów, służb i instytucji biorących udział w zabezpieczeniu, jak również wprowadzenia niezbędnych zmian legislacyjnych, które zagwarantują niezakłóconą realizację zadań przez te podmioty.”

Radbruch i prawo futbolowe

I tak, prócz kompleksowej nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych i innych związanych z nią ustaw, wprowadzono do niej nową część, rozdział 9a zatytułowany „Zapewnienie bezpieczeństwa w związku z organizacją Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012”, który formalnie obowiązywał będzie do 31 grudnia 2012 roku, a niektóre przepisy utracą swoją moc już 8 lipca 2012 roku, tj. tydzień po zakończeniu turnieju.

Jedynie w charakterze dygresji należy zauważyć, że tworzenie ustaw pod konkretne, jednostkowe wydarzenia nie jest pożądanym działaniem i stoi w oczywistej sprzeczności z podstawowymi zasadami teorii prawa. W I poł. XX w. Gustaw Radbruch definiując ideę prawa wskazywał, że musi ono realizować trzy najistotniejsze wartości: bezpieczeństwo prawne, sprawiedliwość oraz celowość. Podnosił, iż tylko prawo łączące te trzy cechy, znajdujące się niejako w trójkącie pomiędzy tymi wartościami, jest prawem idealnym. Natomiast prawo, które nie spełnia choćby jednej z powyższych przesłanek jest w rzeczywistości „ustawowym bezprawiem”.

Nie budzi wątpliwości, że specustawa o EURO 2012 jest rozwiązaniem sprawiedliwym i celowym, niemniej ewidentnie nie czyni zadość najważniejszej wartości, na którą wskazuje Radbruch. Bezpieczeństwo prawne to inaczej pewność prawa, która jest realizowana za pomocą generalnych norm prawnych. Ich tworzenie winno być niezależne od konkretnych wydarzeń. W omawianym przypadku ustawodawca zapomniał o tych założeniach i stworzył twór, który użyty zostanie tylko raz, na potrzeby konkretnego zdarzenia.

Jakkolwiek by nie postrzegać omawianej twórczości ustawodawczej pozostaje ona powszechnie obowiązującym prawem i należy stosować się do jej postanowień. Skoro tak, to warto przeanalizować jej treść, by wskazać na najważniejsze zmiany, którym poddany zostanie każdy odbywający się w Polsce mecz piłkarski.

Trzy etapy

Wejście w życie znowelizowanych przepisów podzielono na trzy etapy: 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy (12 listopada 2011 roku), 1 stycznia 2012 roku oraz 3 miesiące od dnia ogłoszenia (tj. 13 stycznia 2012 roku).

Najwcześniej, bo 12 listopada 2011 roku weszły w życie przepisy, które nakładają na organizatorów meczów piłki nożnej (ale tylko meczów rozgrywanych w ramach ligi zawodowej, tj. rozgrywek o Mistrzostwo Ekstraklasy; analogiczny przepis dotyczący rozgrywek I ligi obowiązywać będzie od 1 stycznia 2013 roku, zaś niższych lig od 1 stycznia 2014 roku) obowiązek wyposażenia obiektów w kompatybilne między sobą elektroniczne systemy, służące do m.in.: identyfikacji osób, sprzedaży biletów, kontroli przebywania w miejscu i w czasie trwania meczu piłki nożnej oraz kontroli dostępu do określonych miejsc.

Brak dostosowania obiektu do powyższych wymagań skutkuje – począwszy od 13 stycznia 2012 roku – obowiązkiem odmowy wydania zezwolenia przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta na prowadzenie imprez masowych na danym obiekcie.

Ponadto, 12 listopada 2011 roku w życie wszedł omówiony wyżej rozdział traktujący o bezpieczeństwie w trakcie EURO 2012. W czasie trwania turnieju policja uzyskała uprawnienie do gromadzenia i przetwarzania informacji o osobach, które mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa w czasie mistrzostw. W tym okresie policja skorzysta z informacji zdobytych od innych państw oraz w związku z przeprowadzonymi kontrolami operacyjnymi.

Najistotniejsze zmiany, fundamentalne dla przedmiotowej nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, nastąpiły 13 stycznia 2012 roku. Tego dnia weszły w życie przepisy zmieniające, m. in. unormowanie w zakresie zakazów klubowych oraz zezwalające na sprzedaż i spożywanie alkoholu na stadionach.