System emerytalny - co wiedzą Polacy?

Przeczytaj także: Oszczędzanie na emeryturę: IKE czy IKZE?

Badanie Deutsche Bank ujawnia spore różnice w zainteresowaniu tematyką emerytalną w różnych grupach wiekowych. Im starszy respondent, tym częściej odpowiedź na pytanie o świadomość reformy emerytalnej była pozytywna. O zmianach systemu ubezpieczeń społecznych słyszało prawie 82 proc. badanych w wieku 55-65 lat. Wśród najmłodszych, w wieku 18-24 lata – prawie o połowę mniej (43 proc).

W opinii Izabeli Kielczyk, psycholog badającej zagadnienia z obszaru decyzji finansowych i biznesowych, widać tu prostą zależność: interesuje nas to, co w danym momencie dotyczy nas osobiście. Mamy bowiem skłonność do koncentracji na tym, co aktualnie wpływa na naszą sytuację. Jeśli mamy 20 lat, rzadko koncentrujemy się na poważnych kwestiach związanych z przyszłością, w wieku 30 - 40 lat – częściej naszym priorytetem staje się rodzina i dbanie o nią. Dopiero w wieku 50 i więcej lat, zaczynamy myśleć o tym, co czeka nas w niedalekiej przyszłości i zastawiać się, jaka będzie nasza starość. – komentuje Izabela Kielczyk.

Do zmiany zdania potrzebujemy informacji

Czy są jakieś dobre wiadomości? Choć na poziomie deklaracji badani utrzymywali, że raczej czują się poinformowani o zmianach w systemie, pozytywnie odpowiadali również na pytanie, czy interesowałaby ich szeroka kampania informacyjna na temat emerytur. Chęć poszerzenia wiedzy o tym zagadnieniu zadeklarowało 73,5 proc. respondentów.

Według Izabeli Kielczyk więcej informacji mogłoby wpłynąć pozytywnie na krytyczną obecnie postawę wobec reformy. Jako psycholog, wskazuje ona na silnie działający na nas mechanizm społecznego dowodu słuszności. W sytuacji, gdy nie mamy dość danych, aby podejmować autonomiczną decyzję, za właściwe postępowanie uznajemy to, które jest reprezentowane przez większość. I zgodnie z nim sami zaczynamy działać – tłumaczy Kielczyk. Nie dbamy o emeryturę, nie korzystamy z dodatkowych możliwości oszczędzania, bo większość osób w naszym otoczeniu tego nie robi. Z mechanizmem tym można walczyć wyłącznie wykorzystując szeroką i bogatą w informacje kampanię, która wyjaśniałaby zmiany w systemie emerytalnym – zaznacza.

Wśród preferowanych źródeł, z których można czerpać wiedzę na temat reformy ankietowani najczęściej wskazywali na Internet (64,5 proc.) oraz media – prasę, radio i telewizję (61 proc.). Polacy w mniejszym stopniu oczekują kampanii informacyjnej ze strony oficjalnych źródeł, takich jak urzędy czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych (oczekuje tego 15,5 proc. respondentów). W dalszej kolejności wskazywano na rodzinę i znajomych (11 proc.), oraz doradcę z instytucji finansowej (10 proc.). Ekonomiści nie pozostawiają nam złudzeń na dostatnią emeryturę ze środków publicznych, za 30 czy 40 lat nie możemy liczyć. Dlatego Dariusz Kazalski, Dyrektor Departamentu Centrum Inwestycyjne Deutsche Bank PBC zwraca uwagę, że takie krótko czy najdalej średnioterminowe myślenie bardzo ogranicza możliwości odłożenia faktycznie istotnych kwot na przyszłą emeryturę. W oszczędzaniu na emeryturę najważniejsze są decyzja i systematyczność. Konsekwencja i wykorzystanie odpowiednich produktów – dzięki regularnemu odkładaniu mniejszych kwot – pozwala nie tylko ograniczyć stałe obciążenie domowego budżetu, ale także wykorzystać mechanizm procentu składanego, czyli dodatkowego zarabiania na wypracowanych już odsetkach – mówi Dariusz Kazalski.