Państwa członkowskie a gospodarka odpadami

Przeczytaj także: Gospodarka o obiegu zamkniętym - korzystna ekonomicznie i środowiskowo

Zestaw opłat i zakazów dotyczących składowania i spalania, systemy odpowiedzialności producenta oraz systemy opłat proporcjonalnych do ilości wyrzucanych odpadów okazały się najskuteczniejszymi narzędziami wykorzystywania odpadów w bardziej przyjazny dla środowiska sposób. Jeżeli UE ma zrealizować cele określone w planie działania na rzecz zasobooszczędnej Europy, czyli osiągnąć zerowy poziom składowania, zmaksymalizować recykling oraz ograniczyć odzysk energii do odpadów nienadających się do recyklingu, wymienione instrumenty gospodarcze będą musiały zostać wprowadzone w szerszym zakresie we wszystkich państwach członkowskich.

Komisarz ds. środowiska, Janez Potočnik, stwierdził: „Odpady są zbyt cenne, by je po prostu wyrzucać i jeżeli będziemy nimi odpowiednio gospodarować możemy wprowadzić ich wartość z powrotem do gospodarki. Obecnie sześć państw członkowskich łączy niemal zerowy poziom składowania i wysokie współczynniki recyklingu. Dzięki temu nie tylko wykorzystują one wartość odpadów, ale również stworzyły prężnie działające gałęzie przemysłu i wiele nowych miejsc pracy. W sprawozdaniu pokazano, w jaki sposób państwom tym udało się to osiągnąć: poprzez podniesienie opłacalności zapobiegania, ponownego użycia i recyklingu w drodze wprowadzenia szeregu instrumentów gospodarczych. Wraz z państwami członkowskimi i władzami lokalnymi wspólnie ponosimy odpowiedzialność za zapewnianie skutecznego stosowania i wprowadzania tych instrumentów w całej UE. Jest to jeden z głównych celów planu działania na rzecz zasobooszczędnej Europy.”

Doświadczenie państw członkowskich pokazuje, że połączenie następujących instrumentów jest najlepszym sposobem poprawy zarządzania odpadami:

• Opłaty za składowanie i spalanie lub zakaz składowania i spalania – wyniki badania nie pozostawiają wątpliwości: wskaźniki składowania i spalania spadły w państwach, w których ich zakazano lub w wyniku nałożenia opłat podniesiono ich koszty.
• Systemy opłat proporcjonalnych do ilości wyrzucanych odpadów okazały się bardzo skuteczne dla zapobiegania wytwarzaniu odpadów oraz zachęcania obywateli do udziału w selektywnej zbiórce odpadów.
• Systemy odpowiedzialności producentów umożliwiły kilku państwom członkowskim gromadzenie i redystrybucję funduszy koniecznych do poprawy selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów. Jednak wydajność i przejrzystość znacznie się różnią w poszczególnych państwach członkowskich oraz w zależności od źródeł odpadów, tak więc systemy te wymagają skrupulatnego planowania i monitorowania.