Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw IV kw. 2011

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2011

W IV kw. dynamika sprzedaży, zwłaszcza krajowej, przyspieszyła, szybciej rosły również ceny surowców, czego efektem był wyższy niż w przypadku przychodów wzrost kosztów sprzedaży (w tym głównie surowców, materiałów, zwłaszcza importowanych oraz towarów przeznaczonych do dalszego obrotu), a w rezultacie tego spadek wyniku na działalności operacyjnej. O zwiększeniu wyniku finansowego z całokształtu działalności zadecydował wzrost wyniku na operacjach finansowych.

Pod koniec roku wydajność w sektorze przedsiębiorstw nadal rosła, natomiast zatrudnienie nieznacznie obniżyło się. Dynamika kosztów wynagrodzeń zwiększyła się, jako efekt wyższej przeciętnej płacy.

W IV kw. inwestycje nadal zwiększały się szybciej niż w 2010 r., choć już wolniej niż w poprzednim kwartale. Wydatki na środki trwałe przeciętnego przedsiębiorstwa w relacji do aktywów utrzymały się na wyraźnie niższym poziomie niż w okresie ożywienia gospodarczego z lat 2006-07. Tak jak w całym 2011 r. przedsiębiorstwa rozpoczynające nowe projekty częściej realizowały inwestycje polegające na ulepszeniu posiadanych środków trwałych, niż zupełnie nowe przedsięwzięcia. W IV kw., podobnie jak kwartał wcześniej zwiększała się przede wszystkim dynamika nakładów na maszyny i urządzenia.

W ślad za wzrostem inwestycji przyspieszyła dynamika kredytu długoterminowego. Wykorzystanie dźwigni finansowej pozostało jednak relatywnie niskie, a poziom zadłużenia sektora przedsiębiorstw był bliski swojej długookresowej średniej. W IV kw. znacząco zwiększyła się dynamika środków pieniężnych. Jednocześnie nadal dynamicznie, choć nieco wolniej niż kwartał wcześniej rosły zobowiązania krótkoterminowe. Wszystkie miary płynności utrzymały się na dobrych poziomach, mimo niewielkiego spadku wskaźników I i II stopnia, jak też spadku odsezonowanego wskaźnika I stopnia (wskaźnik surowy wzrósł).

1. Rentowność i jej determinanty

Przychody

W całym 2011 r. przychody ogółem (dane nominalne) wzrosły w relacji rocznej o 13%, a przychody ze sprzedaży (ok. 96% przychodów ogółem) – o 12,6%. Silny wzrost (49,4% r/r) zanotowały przychody finansowe, natomiast dynamika przychodów z pozostałej działalności operacyjnej była umiarkowana (ok 6,9%).
W samym IV kw. 2011 r. Dynamika przychodów ogółem wyniosła 15,2% r/r i była wyższa niż przed kwartałem (o 2,8 pp.). Głównymi czynnikami determinującymi przyspieszenie dynamiki przychodów ogółem były wzrost dynamiki sprzedaży (do 14,1% r/r) oraz bardzo wysokie przychody finansowe (wzrost o 169% r/r), spowodowane w głównej mierze deprecjacją złotego (w porównaniu z IV kw. 2010 r.).

Koszty

Trzeci kolejny rok utrzymała się wyraźna tendencja wzrostowa dynamiki kosztów, kształtując się na zbliżonym poziomie do dynamiki przychodów (12,9% r/r wobec 13%).
W samym IV kw. 2011 r. dynamika kosztów nadal się zwiększała kw/kw i r/r (o 14,8% r/r), tempo przychodów wzrosło jednak bardziej (różnica między dynamiką przychodów i kosztów wzrosła do 0,4 pp. wobec minus 1,8 pp. w III kw.). Poprawa relacji między dynamiką przychodów i kosztów wynikała głównie z wyraźnego obniżenia dynamiki kosztów finansowych (z 367% do 60% r/r). Niekorzystną zmianą było przyspieszenie tempa wzrostu kosztów sprzedaży, ponad wzrost przychodów z tego tytułu (różnica wyniosła 0,3 pp.).

Wśród głównych składników kosztów sprzedaży w IV kw. nadal najszybciej rosły koszty zużycia materiałów i surowców wykorzystywanych do produkcji (o 22,1% r/r, wzrost dynamiki o 2 pp. kw/kw). Koszty te w 80% są ponoszone przez przedsiębiorstwa z sekcji Przetwórstwo przemysłowe.