Europa: wydarzenia tygodnia 20/2012

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 19/2012

• Są podstawy by sądzić, że Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny przygotowują się na ewentualny scenariusz wystąpienia Grecji ze strefy euro.
• W marcu produkcja przemysłowa w Unii Europejskiej spadła o 0,4 proc. m/m. i była niższa o 1,9 proc. r/r.
• Według Federalnego Urzędu Statystyczno w I kw. 2012 roku PKB Niemiec wzrósł o 0,5 proc. kw/kw i o 1,7 proc. r/r, a wg zrewidowanych danych w IV kw. 2011 roku PKB Niemiec spadł o 0,2 proc. kw/kw, ale wzrósł o 1,5 proc. r/r.
• Minister finansów Pierre Moscovici poinformował, że Francja nie ratyfikuje paktu fiskalnego UE, jeśli obok zaostrzonych wymogów dyscypliny budżetowej nie znajdzie się w nim plan zwiększenia wzrostu gospodarczego.
• Moody's obniżył oceny 16 hiszpańskim bankom. Ta decyzja jest oparta na przewidywaniach nadchodzącej recesji, wysokiego bezrobocia i spadku zaufania do hiszpańskiego rządu. Obniżony został rating największych baków: Santandera (o trzy poziomy do A3), oraz BBVA (spadek także o trzy poziomy do A3). W opinii analityków sytuacja systematycznie pogarsza się, a w ciągu ostatniego tygodnia klienci znacjonalizowanego hiszpańskiego Bankia wypłacili ponad jeden miliard euro (akcje tego banku na giełdzie w ciągu jednej sesji straciły na wartości 13,5 proc.). Perspektywa wszystkich tych banków jest negatywna.
• W Moskwie miało miejsce spotkanie przywódców dziesięciu republik, które po rozpadzie Związku Radzieckiego wraz z Rosją stworzyły Wspólnotę Niepodległych Państw. To pierwszy nieformalny szczyt od wielu lat, na który przyjechali do Moskwy liderzy wszystkich państw tej organizacji. Głównym tematem szczytu były problemy związane z zatwierdzeniem umowy o strefie wolnego handlu. Zastrzeżenia do umowy zgłosiły Azerbejdżan, Turkmenistan i Uzbekistan, których zdaniem to porozumienie ograniczyłoby ich samodzielność w handlu ropą naftową i gazem.
• W Moskwie odbyła się rozmowa prezydentów Putina z Janukowyczem. Jej tematem była współpraca w branży gazowej (a więc ceny dostawę gazu, wielkość dostaw i sprawa kontroli Gazpromu nad ukraińskimi gazociągami), a jest o czym rozmawiać. Ukraina ostatnio zmniejszyła import gazu z Rosji, oddała sprawę cen gazu pod osąd międzynarodowego trybunału arbitrażowego, wznowiła rozmowy z Azerbejdżanem o dostawach gazu i przyznała koncesje na poszukiwanie gazu z łupków koncernowi Chevron z USA i brytyjsko-holenderskiemu Shellowi. Rosja w rewanżu zagroziła dodaniem do Nord Streemu dodatkowych dwóch nitek i całkowitą rezygnacją z transportu gazu do Europy przez Ukrainę.
• Fiaskiem zakończyły się w piątek rozmowy władz Bułgarii i Turcji o budowie gazociągu (77 km), który miałby za zadanie dostarczać gaz z Azerbejdżanu i zmniejszyć zależność Bułgarii od Gazpromu (przez połączenie sieci gazociągowych obu krajów). W tych rozmowach Bułgaria jednoznacznie opowiedziała się za budową South Streem.
• Bułgaria zrezygnowała z budowy nowej elektrowni atomowej (w Belene) i postawiła tam zbudować elektrownię na gaz. Natomiast zbudowany już w Rosji pierwszy z dwóch reaktorów dla elektrowni Belene o mocy 1000 MW zostanie zainstalowany w działającej już w Bułgarii elektrowni atomowej Kozłoduj. W niej inwestorem strategicznym będzie prawdopodobnie francuski państwowy koncern EDF, największy w Europie producent energii z elektrowni atomowych.
• Grupa Bosch w ubiegłym roku zgłosiła aż 4126 patentów, a na działalność badawczą i rozwój technologii zainwestowała w 2011 roku aż 4,2 mld euro. W zapleczu n-b pracuje 43,2 tys. specjalistów, z czego 26,6 tys. w Europie (głównie w Niemczech). W tym roku będą oni dysponowali kwotą 4,6 mld euro. koncernu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CZY PRZEZYDENTOWI ROSJI UDA SIĘ ZINTEGROWAĆ WNP

Po powrocie Władimira Putina na fotel prezydenta Rosji pierwszy raz od wielu lat udało się zorganizować nieformalny szczyt krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, na który przyjechali wszyscy przywódcy związku republik byłego Związku Sowieckiego. Wydaje się, że prezydent Putin postawił sobie za cel połączenie sił gospodarczych tych krajów, które także wiele dziś łączy, ale też sporo dzieli...

Jeśli prezydentowi Putinowi uda realizacja koncepcji integracji gospodarczej tych krajów (a jest to priorytet numer jeden polityki zagranicznej Kremla), to na pewno zdecydowanie wzrośnie tak międzynarodowa pozycja Rosji, jak i osobista pozycja Putina w świecie.

Prezydent Putin dla realizacji tego celu ma sprzyjającą sytuację gospodarczą i polityczną, ponieważ republiki posowieckie:

1. mają już za sobą euforię związaną z uzyskaną niepodległością po rozpadzie ZSRR. Zdobyły też spore doświadczenie na arenie międzynarodowej, poznały blaski i cienie wynikające z obecnego układu politycznego na poradzieckim obszarze,

2. obserwują świat i posiadają świadomość tworzenia się nowego porządku tak w globalnej polityce jak i w globalnej gospodarce. Widzą przyczyny słabości Stanów Zjednoczonych i mają świadomość spadku ich wpływu na globalne problemy. Widzą kryzys w Europie i jego źródła, ale też widzą rozwój Chin oraz perspektywy wzrostu pozycji Pekinu w światowej gospodarce i polityce,

3. poznały istotę integracji europejskiej oraz jej plusy i minusy. Mają świadomość przyczyn obecnej słabości i mechanizmów kryzysu w gospodarce europejskiej i nie widzą dziś realnych możliwości połączenia sił z UE, a tym bardziej skorzystania z unijnej pomocy gospodarczej,

4. na ogół wiedzą, w jakich sprawach powinny w przyszłości posiadać autonomię, a w czym powinny połączyć siły z innymi.

W tej sytuacji wydaje się, że cel Kremla, jakim jest jakaś forma integracji gospodarczej na postsowieckiej przestrzeni wydaje się być dziś celem realnym.

Putin dodatkowo argumentuje, że więzy gospodarcze łączące te kraje są w dalszym ciągu silne, a Rosja jest i w dalszym ciągu może być dla tych krajów strategicznym partnerem. Jego zdaniem utrzymując dotychczasowy stan i nie rozwijając więzów łączących ich gospodarki kraje te nie wykorzystają wszystkich szans na efektywne funkcjonowanie i rozwijanie się.

Potwierdzeniem, że ta teza trafiła do przywódców dziesięciu republik jest ich reakcja i to, że po raz pierwszy od wielu lat przywódcy krajów należących do WNP przyjechali do Moskwy. To niewątpliwy sukces Putina i jego administracji.

Głównym tematem obrad była umowa o strefie wolnego handlu. Jednak w trakcie tego spotkania organizatorzy nie odnieśli pełnego sukcesu, bo nie podpisały jej Azerbejdżan, Turkmenistan i Uzbekistan, a powodem była obawa, że to porozumienie ograniczyłoby ich swobodę w handlu ropą naftową i gazem.

W trakcie pobytu w Moskwie odbyło się także spotkanie prezydentów Rosji i Ukrainy. Brak szczegółów dotyczących tego spotkania. Wiadomo jednak w jakiej atmosferze odbyło się to spotkanie. Na pewno z jednej strony tworzyło ją zamrożenie postępu prac związanych ze zbliżeniem Ukrainy do UE. Co prawda w końcu ubiegłego roku wynegocjowano i zaparafowano układ stowarzyszeniowy Ukrainy z UE, ale ostatecznie układ nie został podpisany. Wiadomo też, że ze względu na kryzys nie może Ukraina liczyć na unijną pomoc. Pojawiły się też informacje, że przeciwne podpisaniu tej umowy jest kilka unijnych krajów...

Rosja na początku roku wyraziła zgodę, by Ukraina płaciła za dostawy gazu rosyjskimi rublami, co należy traktować jako pierwszy krok w uporządkowaniu płatniczych stosunków między oboma krajami.

Jednak główny dziś konflikt między Moskwą i Kijowem jest związany ze sporem o ceny dostaw rosyjskiego gazu do Ukrainy. Rosja obniżyła te ceny dla kilku krajów, w tym dla Niemiec i kilku krajów na południu Europy (liczy na wsparcie starań związanych z powiększeniem o dwie kolejne nitki rurociągu Nord Streem, oraz na przyspieszenie realizacji rurociągu South Streem). Obniżką cen nie objęto dotąd Polski i Ukrainy (Kijów złożył tę sprawę pod osąd międzynarodowego arbitrażu). Nie można też zapominać, że ukraiński monopolista gazowy Naftohaz jest praktycznie bankrutem, a jest przede wszystkim zadłużony w Rosji na miliardowe kwoty (w USD). Starając się umocnić swoją pozycję negocjacyjną Ukraina ostatnio obniżyła zakupy w tym roku prawie o 30 proc...