Budżet domowy 2011

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa Polaków gorsza niż w 2010 r.

Poziom przeciętnych miesięcznych wydatków w gospodarstwach domowych na osobę w 2011 r. wyniósł 1015 zł i był realnie niższy o 1,8% niż w roku 2010, w tym na towary i usługi konsumpcyjne – 972 zł (realnie niższy niż w 2010 r. o 1,5%). Realny spadek wydatków zarejestrowano po pięciu kolejnych latach realnego wzrostu.
Udział wydatków w dochodzie rozporządzalnym w 2011 r. stanowił 82,7% i był niższy o 0,4 pkt proc. niż w 2010 roku.

Zanotowano dalszy spadek ilościowego spożycia większości podstawowych artykułów żywnościowych, zwłaszcza – cukru, mięsa wołowego, tłuszczów zwierzęcych (w tym masła) oraz jabłek.

Nastąpiła niewielka poprawa wyposażenia gospodarstw domowych w dobra trwałego użytkowania, zwłaszcza w telewizor plazmowy lub ciekłokrystaliczny, zmywarkę do naczyń, komputer z dostępem do Internetu, w tym z dostępem szerokopasmowym.

Przeciętne gospodarstwo domowe w 2011 roku zajmowało mieszkanie o powierzchni 73,7 m2, czyli o zaledwie 0,3 m2 większe niż w roku poprzednim i składające się z 2,8 pokoi.

Podobnie jak w 2010 roku, ponad połowa badanych gospodarstw domowych oceniała swoją sytuację materialną jako przeciętną, co czwarte gospodarstwo postrzegało ją jako raczej dobrą albo bardzo dobrą a co piąte jako raczej złą albo złą.

Dochody i wydatki

Zróżnicowanie przeciętnych miesięcznych dochodów i wydatków pomiędzy poszczególnymi grupami społeczno-ekonomicznymi było, podobnie jak w roku ubiegłym, relatywnie duże. W 2011 r. zarówno przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny jak i przeciętne miesięczne wydatki na osobę (podobnie jak w roku ubiegłym) były najwyższe w gospodarstwach osób pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym i wynosiły odpowiednio 1497 zł i 1222 zł. Dochód w tej grupie gospodarstw domowych był o 22,0% wyższy od dochodu w gospodarstwach ogółem, a wydatki o 20,3% wyższe od przeciętnych wydatków ogółem.

Najniższym dochodem rozporządzalnym dysponowały gospodarstwa rencistów (969 zł) i był on o 21,0% poniżej przeciętnej w gospodarstwach ogółem. Natomiast najniższe wydatki odnotowano w gospodarstwach rolników (736 zł) – o 27,5% poniżej przeciętnej dla gospodarstw ogółem.
Najwyższy udział wydatków w dochodach odnotowano w gospodarstwach domowych rencistów (92,7%), co może świadczyć o bardzo ograniczonych możliwościach bieżącego oszczędzania.

Spadek realnego poziomu dochodu rozporządzalnego wystąpił we wszystkich grupach społeczno-ekonomicznych: najwyższy w grupie rolników – 8,4% (w 2010 r. wzrost o 13,2%), najniższy w gospodarstwach rencistów – 0,2% (w 2010 r. – wzrost o 3,4%). Na tak duży spadek dynamiki realnej dochodu rozporządzalnego w grupie gospodarstw domowych rolników wpływ miał prawie 40% spadek dopłat związanych z użytkowaniem gospodarstwa rolnego (2010 r. - wzrost realny o 43,2%) przy minimalnym realnym wzroście przychodu z produkcji rolniczej – o 1,7% (2010 r. – wzrost o 5,8%) i przy jednoczesnym realnym wzroście nakładów na tę produkcję o 7,9% (2010 r. - spadek o 1,6%).

Spadek dynamiki dochodu rozporządzalnego w gospodarstwach rolników przyczynił się do pogłębienia różnicy w poziomie dochodów rolników w odniesieniu do średniej krajowej. W 2011 r. dochody rolników były niższe o 19,8% od średniej krajowej (w 2010 niższe o 14,1% a w 2009 r. – niższe o 20,7%).

W 2011 roku nieznacznej zmianie uległa struktura dochodu rozporządzalnego według głównego źródła pozyskania.

Udział głównego źródła utrzymania w gospodarstwach rolników w 2011 roku zmalał o 2,6 pkt proc. i wyniósł 68,8% (w 2010 r. - wzrósł o 3,4 pkt proc.), a w gospodarstwach pracowników – o 0,7 pkt proc. (wyniósł 84,1%). W pozostałych grupach udział głównego źródła utrzymania pozostał na podobnym poziomie i różnica nie przekraczała 0,5 pkt proc. Najwyższy udział dochodów z głównego źródła utrzymania osiągały gospodarstwa domowe emerytów (81,9%), a najniższy gospodarstwa domowe rolników (68,6%).