Polska: wydarzenia tygodnia 23/2012

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 22/2012

• Według analityków Ministerstwa Gospodarki tegoroczny wzrost gospodarczy będzie na poziomie 3 proc. r/r. Produkcja przemysłowa wzrośnie o 4,6 proc., spożycie ogółem wzrośnie o 1,2 proc., spożycie indywidualne wzrośnie o 2,0 proc., a inwestycje w ujęciu rocznym zwiększą się o 3,5 proc. wobec wzrostu o 8,1 proc. w ubiegłym roku. Stopa bezrobocia na koniec 2012 roku powinna kształtować się na poziomie ok. 12,5 proc. Eksport w tym roku wzrośnie o 5,5 proc. rok do roku, a import o 3,0 proc.
• W ostatnich ankietach 58 proc. Polaków jest przeciwnych wprowadzeniu euro, a za wejściem Polski do strefy euro jest tylko 12 proc. Polaków. Ponad 50 proc. uważa, że przyjęcie wspólnej waluty będzie niekorzystne dla naszego kraju, a ok. 1/3 uważa, że zamiana złotówki na euro nie powinna nastąpić nigdy.
• Zobowiązania instytucji rządowych i samorządowych po I kwartale wynoszą już ponad 83 mld zł. Wiele polskich gmin już przekroczyło ustawowy próg długu - 60 proc. dochodów co oznacza, że nie mogą się dalej zadłużać.
• Prezydent B. Komorowski podpisał ustawę o emeryturach mundurowych. Zakłada ona, że żołnierze zawodowi oraz funkcjonariusze 10 formacji (w tym policji), którzy wstąpią do służby od 2013 roku, nabędą uprawnienia emerytalne po 55. roku życia i 25 latach służby (obecnie po 15 latach służby).
• Według ministra finansów Jacka Rostowskiego stosunek długu do PKB będzie spadać kolejno: z 55 proc. w 2010 r. do 53 proc. w 2011 r., 51 proc. w 2012 r., 49 proc. w 2013 r., 47 proc. w 2014 r. i 45 proc. w 2015 r. Eksperci Forum Obywatelskiego Rozwoju Leszka Balcerowicza zarzucają mu, że w swoich prognozach spadku zadłużenia w stosunku do PKB pomija on dług publiczny w Krajowym Funduszu Drogownictwa oraz dług w ZUS w związku z przekierowaniem większej części składek do OFE na bieżące wydatki budżetowe.
• Analitycy spodziewają się, że rozpoczynające działalność w Polsce chińskie banki ICBC i Bank of China w Polsce będą zajmowały się finansowaniem potencjalnych fuzji i przejęć. Będą obsługiwać zakupy chińskich państwowych koncernów. Dotąd inwestycje chińskie to m.in. Huta Stalowa Wola oraz jeden z biznesów firmy Delphi produkującej części samochodowe. Air China zainteresowany jest zakupem akcji polskiego przewoźnika LOT. Chińscy inwestorzy są też zainteresowani inwestycjami polską branżę energetyczną (Enea i Energa).
• Rosyjski inwestor Acron wezwał do sprzedaży akcji Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach. Chce osiągnąć 66-proc. udział w spółce. By temu przeszkodzić Ministerstwo Skarbu Państwa szuka inwestora, który mógłby ogłosić kontrwezwanie do sprzedaży akcji Zakładów. Na obecnym etapie Skarb państwa posiada 32 proc. udziałów ZA, ING Otwarty Fundusz Emerytalny posiada prawie 13 proc. akcji, Aviva OFE 9,4 proc., PZU SA - 5,26 proc., a Generali OFE 5,06 proc. ZA w Mościcach maja wartość ok. 2,5 mld zł.
• Niemiecki koncern wydawniczy Ringier Axel Springer przejął 75 proc. udziałów portalu ONET.PL i zapłaci za niego 956 mln zł. Oznacza to, że TVN obniży swoje zadłużenie, które na koniec I kwartału wynosiło 2,65 mld zł. Ogłoszenie przeprowadzonej transakcji spowodowało wzrost akcji TVN na giełdzie o 2,53 proc. w stosunku do zamknięcia w dniu poprzednim.
• Wnioskująca o upadłość firma budowlana PBG deklaruje spłatę w całości wierzycieli tylko do 100 tys. zł, a reszta zadłużenia ma zostać zredukowana. Proponuje zadłużenie od 100 tys. zł do miliona złotych zredukować do 80 proc., a powyżej miliona spółka proponuje spłacenie 69 proc. Hydrobudowa (spółka zależna PBG) też złożyła wniosek o upadłość i chce oddać wszystko do kwoty 10 tys. zł, do miliona - 80 proc., ale powyżej tego progu tylko 44 proc. Wobec kłopotów finansowych akcje Hydrobudowy w ciągu roku potaniały o 82 proc., a PBG o 88 proc.
• PZU poinformowało, ze planuje wydać w latach 2012-2014 ok. 7 mld złotych na przejęcia, a dotyczyć to będzie spółek zajmujących się ubezpieczeniami w regionie Centralnej i Wschodniej Europy.
• Spółka Covec zapłaciła podwykonawcom i dostawcom pracującym przy budowie dwóch odcinków autostrady A2 około 420 mln zł. Oznacza to, że większość zobowiązań firmy jest już uregulowana.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

PBG WNOSI O UPADŁOŚĆ. ZAGROŻONE NIE TYLKO BUDOWNICTWO

Znana spółka budowlana PBG zgłosiła wniosek o upadłość. Należy liczyć się z tym, że sąd szybko ją ogłosi i powstaną możliwości rozpoczęcia rozmów układowych. Wtedy spółka będzie chroniona przed wierzycielami, jej konta zostaną odblokowane i będzie mogła znowu działać. Trzeba jednak zadać pytanie: co jest przyczyną obecnego stanu, który może się skończyć poważnym kryzysem w branży, a nawet upadkiem wielu firm budowlanych. Odpowiedź wydaje się być prosta: kierownictwa tych firm popełniły ewidentne błędy, źle wyliczyły potencjalne koszty i podpisały nierealne kontrakty (podobnie jak wcześniej zrobiły to także COVEC i DSS).

Jak wiadomo PBG wraz z licznymi kooperantami zaangażowała się w realizację licznych przedsięwzięć budowlanych, w tym także związanych z Euro 2012. Na tych rządowych zleceniach firma rozwinęła się, zwiększając swoje moce przerobowe, a efektem tych działań był wzrost wartości prac od początku bieżącego roku o 13 proc. licząc r/r. Teraz ma kłopoty finansowe i zgłosiła do sądu wniosek o upadłość.

Zagrożona jest nie tylko Grupa PBG, a najbliższa przyszłość branży budowlanej też nie przedstawia się optymistycznie, bo do obecnych kłopotów finansowych PBG (czego efektem jest wniosek o upadłość) należy w najbliższym okresie dołączyć jeszcze kolejne problemy. Będą nimi konsekwencje spadku zleceń po zakończeniu przygotowań do Euro 2012, ale też spadek zamówień w dłuższym okresie (np. w perspektywie dwóch lat) także w związku ze spadkiem tempa realizacji przedsięwzięć wspomaganych unijnymi funduszami. Sumarycznie, według eksperckich szacunków już w II połowie roku tylko rynek robót drogowych skurczy się aż o 70 proc.i pracę może stracić co najmniej połowa z ponad 150 tys. pracowników branży drogowej.

Uzasadnione jest postawienie pytania: co dalej? Spójrzmy nieco szerzej na potencjalne zagrożenia.

Realne są dziś obawy, że bankructwo tak dużych firm jak PBG stworzy niebezpieczeństwo zdestabilizowania branży, a nie jest wykluczone, że może to mieć też wpływ na stabilność naszej gospodarki. Należy bowiem liczyć się z następującymi konsekwencjami:

• zagrożone mogą zostać banki (ich sumaryczne zaangażowanie w finansowanie spółek budowlanych i deweloperskich jest dziś szacowane na 25-30 mld zł, a tylko zobowiązania grupy PBG to 1,7 mld zł). Ze szczegółowej analizy wynika, że największy polski bank ma 7,3 mld zł "ekspozycji" kredytowej w budownictwie.
• kłopoty branży budowlanej mogą wpłynąć na zmianę polityki kredytowej banków, które teraz będą udzielać kredytów jeszcze bardziej ostrożnie niż dotąd, a przy tym kredyty będą droższe i będą wymagane większe zabezpieczenia. W opinii analityków to "przykręcenie kurka" kredytowego może dotyczyć nawet spółek, które jeszcze dziś są w niezłej kondycji.
• należy liczyć się z dalszą obniżką wyceny wartości obligacji PBG. Grozi to dalszymi stratami inwestorów (akcje Hydrobudowy w ciągu roku potaniały o 82 proc., a PBG o 88 proc.), bo szacuje się, że na koniec 2011 r. obligacje PBG miały aż 32 fundusze (tylko TFI wyłożyły 500 mln zł na obligacje PBG).

Jakby tego było mało, budownictwo może czekać także drugie "nieszczęście". Spada ilość kredytów hipotecznych (od początku 2012 roku o 15 proc. r/r). Jest to skutek wzrostu ostrożności indywidualnych inwestorów pod wpływem świadomości o coraz większych zagrożeniach ze strony europejskiej gospodarki i w konsekwencji także wpływu kryzysu w niej na polską gospodarkę. W rezultacie należy liczyć się ze spadkiem zamówień w budownictwie indywidualnym i osłabieniem portfela zamówień deweloperów (osłabienia tego rynku należy spodziewać się już w II połowie tego roku).

W pewnym stopniu tą niepokojącą perspektywę łagodzi wizja nowych kontraktów, a są nimi głównie planowane inwestycje w energetyce, a także kontrakty kolejowe, nowe centra handlowe i hale przemysłowe. Tym niemniej już w II połowie 2012 roku nadchodzą ciężkie czasy dla budownictwa...

Nastroje związane z przyszłością firm budowlanych pogorszyła informacja, że Narodowe Centrum Sportu, inwestor Stadionu Narodowego, zażądał zapłaty kar za nieterminowość na ponad 300 mln zł kar od konsorcjum realizatorów kontraktu (w skład konsorcjum wchodzą m.in. Hydrobudowa i PBG) na budowę warszawskiego stadionu. Pierwsze skutki tej informacji były widoczne na warszawskiej giełdzie i PBG jeszcze kilkanaście miesięcy temu wyceniane na ponad 3 miliardy złotych, jeszcze bardziej straciło i ostatnio miało wartość... ok. 100 milionów.

Gdzie należy dziś widzieć szansę dla PBG? Chyba przede wszystkim w układzie z wierzycielami, co może pomóc Grupie PBG dokończyć drogowe kontrakty (we współpracy z firmami z Irlandii i z austriacką firmą Alpine Bau). Aktualnie PBG deklaruje spłatę w całości wierzycieli tylko do 100 tys. zł, a reszta zadłużenia ma zostać zredukowana. Proponuje zadłużenie od 100 tys. zł do miliona złotych zredukować do 80 proc., a powyżej miliona spółka proponuje spłacenie 69 proc. Hydrobudowa (spółka zależna PBG) też złożyła wniosek o upadłość i chce oddać wszystko do kwoty 10 tys. zł, do miliona - 80 proc., ale powyżej tego progu tylko 44 proc.

A potem?

Jeszcze dziś to pytanie nie ma odpowiedzi. Nie wiadomo jaka przyszłość czeka Grupę PBG, ale też nie ma dziś odpowiedzi na pytanie, co czeka całą branżę rozpędzoną zamówieniami finansowanymi funduszami unijnymi oraz inwestycjami związanymi z Euro 2012. Jedno jest pewne. Nastąpi szybkie zawężenie frontu prac, będą redukcje zatrudnienia, a inwestorzy będą liczyć to, co pozostało po okresie prosperity...