Rynek pracy w Polsce I kw. 2012

Przeczytaj także: Polscy specjaliści i menedżerowie zmienią pracę

Oczekiwane zmiany zatrudnienia

Zgodnie z wynikami ostatniego Badania koniunktury NBP10 oczekiwany w kolejnym kwartale wzrost popytu na wytwarzane produkty powinien przełożyć się tylko na nieznaczne zwiększenie zapotrzebowania przedsiębiorstw na nowych pracowników.

Wskaźnik ilustrujący plany przedsiębiorstw dotyczące zatrudnienia w 1q2012 nieznacznie wzrósł, aczkolwiek pozostał ujemny (-1,1). Oznacza to, że w dalszym ciągu więcej jest podmiotów, które planują zmniejszać niż zwiększać zatrudnienie. Wskaźnik nadal utrzymuje się jednak powyżej swojej średniej długookresowej.

Podobnie jak w poprzednim kwartale zwiększanie zatrudnienia w 2q2012 przewidywały firmy w bardzo dobrej sytuacji, oczekujące wzrostu produkcji, zamówień bądź popytu, planujące wzrost eksportu bądź realizujące inwestycje. Prognozy zatrudnienia dla przedsiębiorstw o niskim wykorzystaniu mocy produkcyjnych, przewidujących spadek produkcji lub zmniejszenie popytu również nieco się poprawiły, ale pozostają ujemne.

Prognozy zatrudnienia poprawiły się dla sektora prywatnego. Wzrost zatrudnienia w 2q2012 deklarowały przy tym nadal wyłącznie przedsiębiorstwa z przewagą kapitału zagranicznego. Coraz głębsze redukcje zatrudnienia zapowiadały natomiast firmy z sektora publicznego.

W ujęciu branżowym wyraźnej poprawie uległy prognozy dotyczące zatrudnienia w budownictwie, w mniejszym zaś stopniu także w przemyśle. W porównaniu z poprzednim kwartałem nie zmieniły się natomiast perspektywy dotyczące zatrudnienia w sektorze usługowym. Wzrost optymizmu w sektorze budowlanym może mieć związek z realizacją końcowych etapów inwestycji infrastrukturalnych związanych z przygotowaniami do Euro 2012.

W dalszym ciągu bardziej optymistycznie przedstawiają się prognozy zatrudnienia dla MŚP niż dla przedsiębiorstw dużych. Jedynie w największych przedsiębiorstwach (zatrudniających co najmniej 2000 osób) prognozy uległy wyraźnemu pogorszeniu w stosunku do poprzedniego kwartału.

II. PODAŻ PRACY I BEZROBOCIE

Podaż pracy

W 1q2012 współczynnik aktywności zawodowej ustabilizował się. Przy wzroście populacji, odnotowano wzrost liczby osób aktywnych zawodowo, co przyczyniło się do podniesienia się stopy bezrobocia, ponieważ tempo to przewyższyło wzrost liczby osób pracujących.

Wzrost liczby aktywnych zawodowo w 1q2012 odzwierciedla słabnięcie obserwowanego od 2007 roku trendu wzrostowego współczynnika aktywności zawodowej. Przyrost r/r wyniósł 0,3 pp., ale nie zmienił się q/q sa co wskazuje, że dynamika ma tendencję malejącą. Przy względnie stałym tempie wzrostu populacji, skutkowało to obniżeniem tempa wzrostu podaży pracy. Dane BAEL wskazują, że liczba aktywnych zawodowo wzrosła o 200 tys. osób w ujęciu rocznym i ok. 41 tys. osób w ujęciu kwartalnym, po usunięciu składnika sezonowego.

Kolejny kwartał z rzędu wzrost współczynnika aktywności zawodowej objął osoby w wieku przedemerytalnym - wzrost wyniósł 0,9 pp. r/r. Poza tym, wzrost WAZ obserwowany był także w grupie osób najmłodszych (poniżej 25 lat), a także w grupie 35-44 lat (odpowiednio 1,0 pp. oraz 0,5 pp. r/r). Konsekwentnie wzrost aktywności przejawia się głównie w grupie osób z wykształceniem ogólnokształcącym.
Czynnikiem zniechęcającym do zwiększania aktywności w grupie wieku największej aktywności (25-34 lata) jest relatywnie mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia. Odbija się to na spadkach lub powolnych wzrostach współczynników aktywności zawodowej. W 1q2012 w ujęciu rocznym spadły współczynniki aktywności zawodowej oraz wskaźniki zatrudnienia wśród osób w wieku 25-34 lata i w grupie osób z wyższym wykształceniem. Spadek zainteresowania podnoszeniem kwalifikacji (zarówno formalne jak i pozaformalne) jest istotnym czynnikiem podnoszącym aktywność zawodową w Polsce.