Rynek pracy w Polsce I kw. 2012

Przeczytaj także: Polscy specjaliści i menedżerowie zmienią pracę

Bezrobocie

Od 2010 roku obserwuje się względną stabilizację poziomów stóp bezrobocia rejestrowanego (ok. 12-12,5% sa) i BAEL (ok. 9,5-10% sa), choć ostatnie miesiące 2011 roku sugerowały nieznaczną tendencję wzrostową. W 1q2012 (po wyeliminowaniu czynników sezonowych) obie stopy bezrobocia wzrosły.

W 1q2012 wzrosła nieznacznie stopa bezrobocia BAEL (po wyeliminowaniu sezonowości do 9,9% z 9,7% w 4q2011). Stopa bezrobocia nie spadła poniżej 9,5% po odsezonowaniu od marca 2010. Wzrosła także stopa bezrobocia rejestrowanego o 0,1 pp – od początku 2011 roku waha się ona wokół 12,5% sa (wahania nie przekraczają 0,1 pp. miesięcznie).
Choć stopa bezrobocia wg BAEL oraz wg danych rejestrowych na przestrzeni ostatnich dwóch lat wydaje się stabilna, przeprowadzony w 2011 roku Narodowy Spis Powszechny ujawnił pewne rozbieżności pomiędzy oszacowaniami na podstawie BAEL i danymi administracyjnymi. Po publikacji pełnych wyników NSP GUS dokona najprawdopodobniej korekty tych oszacowań wstecz, co przybliży poziom stopy bezrobocia obserwowany w BAEL do danych rejestrowych.

Niewielki wzrost stopy bezrobocia nie oznacza niezmiennej sytuacji na rynku pracy. Od 2q2010 roku wzrost współczynnika aktywności zawodowej i populacji BAEL odpowiadające za zwiększającą się podaż pracy były niemal równoważone przez wzrosty liczby pracujących. Do ponownego wzrostu stopy bezrobocia BAEL przyczynił się głównie wzrost aktywności zawodowej, nie równoważony wzrostem liczby pracujących. Przejawia się to także w wynikach analiz opartych o przepływy na rynku pracy. Podobnie jak w poprzednim kwartale, i w podobnej skali, na wzrost stopy bezrobocia pozytywnie oddziaływał wzrost populacji spowodowany uwzględnieniem w szacunkach emigracji powrotnej.

Dane z urzędów pracy wskazują, że w 1q2012 nadal zmniejszała się liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych (o ok. 4,7% r/r), ale malała także liczba wyrejestrowanych ogółem (o 5,9% r/r) w tym z tytułu podjęcia pracy (o 11,0% r/r). Danym tym towarzyszy stabilizującą się na względnie niskim poziomie liczba „rynkowych” ofert pracy oraz systematycznie malejąca liczba subsydiowanych miejsc pracy.

III. PRZEPŁYWY NA RYNKU PRACY

Przepływy na rynku pracy wskazują na pewne pozytywne zmiany na rynku pracy na przełomie 2011 i 2012. Prawdopodobieństwo znalezienia pracy wzrosło a utraty pracy spadło. Przepływy pomiędzy aktywnością a nieaktywnością zawodową pozostały na stabilnych poziomach, które netto podtrzymały niewielki wzrost liczby bezrobotnych pomimo wzrostu odpływów z bezrobocia do zatrudnienia.

Najważniejszymi przepływami decydującymi o zatrudnieniu i bezrobociu w gospodarce są przepływy związane ze znajdowaniem pracy (U->E) oraz utratą pracy (E->U). Jednym z symptomów relatywnie dobrej kondycji polskiego rynku pracy w latach 2009-2010 był jedynie niewielki spadek szans na znalezienie pracy. Objawem spowolnienia był natomiast silny wzrost prawdopodobieństwa utraty pracy w drugiej połowie 2009 roku, który był jednak krótkotrwały.
Na przełomie 2011 i 2012 roku pewnym sygnałem poprawy sytuacji na rynku pracy był wzrost prawdopodobieństwa odpływu z bezrobocia do zatrudnienia i spadek prawdopodobieństwa przepływu z zatrudnienia do bezrobocia. Prawdopodobieństwo znalezienia pracy, pomimo wzrostu, zbliżyło się jedynie do przeciętnych obserwowanych w 2009 i 2010 roku. Prawdopodobieństwo utraty pracy nie zmniejszyło się poniżej wartości obserwowanych w 2010 roku. Niewielki wzrost bezrobocia utrzymał się pomimo wzrostu odpływów do zatrudnienia gdyż w dalszym ciągu napływ do bezrobocia z nieaktywności był wyraźnie większy niż odpływ.

Z drugiej strony w przypadku zatrudnienia występowała niewielka nadwyżka odpływu do nieaktywności, która jednakże wraz z odpływami do bezrobocia była mniejsza od osób nowozatrudnionych i liczba pracujących wzrosła.