Migracja zarobkowa a rozwój mikroprzedsiębiorstw

Przeczytaj także: Rośnie mobilność zawodowa Polaków

Migracyjny kapitał finansowy wpływał na zmniejszenie ryzyka podjęcia nowej działalności gospodarczej przez migrantów powrotnych. „Środki finansowe przywiezione z zagranicy dawały badanym poczucie bezpieczeństwa, możliwość zapewnienia podstawowych potrzeb (budowa domu, kupno mieszkania), co ułatwiło im podjęcie decyzji o otworzeniu własnej działalności gospodarczej. Bez tych kapitałów badani nie zdecydowaliby się na samozatrudnienie, ale prawdopodobnie podjęliby - związaną z niższym ryzykiem - pracę najemną” – tłumaczy dr Grotte.

Duża grupa ankietowanych migrantów wykorzystała oszczędności zarobione za granicą do pozyskania dodatkowego źródła finansowania. "Podobnie, jak w przypadku ogółu polskich mikroprzedsiębiorstw, również dla mikroprzedsiębiorstw migrantów powrotnych głównym źródłami finansowania pod względem wartości były kapitały własne (średnio 76,7% całkowitej wartości finansowania). Oszczędności pozyskane zagranicą stanowiły średnio 41% wartości całkowitego finansowania. Dlatego istotną kwestią w przypadku oszczędności zagranicznych jest możliwość sprawowania przez nie funkcji zabezpieczenia przy ubieganiu się o zewnętrzne źródła finansowania" - wyjaśnia dr Małgorzata Grotte.

Ankietowani migranci założyli mikroprzedsiębiorstwa w tradycyjnych branżach, o niskim poziomie innowacyjności:

• w handlu (35%),
• w branży budowlanej (24%),
• w usługach aktywnych było 27% firm, natomiast były to usługi tradycyjne, związane z wyżywieniem, działalnością w zakresie informacji.

Żadna z badanych firm nie należała do sektora IT.

Produkcją zajmowało się jedynie 4% badanych.

Niewielki był odsetek przedsiębiorców angażujących się w eksport i przedsięwzięcia międzynarodowe (7%), co ma zapewne ścisły związek z brakiem nawiązania zagranicą odpowiednich kontaktów.

Jak wynika z dotychczasowych badań mikroprzedsiębiorstw ogółem, polscy mikroprzedsiębiorcy za jedną z głównych barier ograniczających wprowadzanie innowacji uważają barierę finansową. To daje podstawę do twierdzenia, że może być to przyczyną małej innowacyjności sektora. Analogiczna sytuacja dotyczy przedsiębiorstw migrantów powrotnych. Własne badanie ilościowe dr Grotte wykazało, że udział wydatków inwestycyjnych na innowacje i technologie IT nie przekraczał 5%, a na prace badawczo-rozwojowe 2%. Inwestycje w kapitał ludzki deklarowało 13% respondentów.

Z badań wynika jednak optymistyczna prognoza dla rozwoju tego sektora polskiej gospodarki. "Polscy migranci powrotni będą rozważać otwieranie własnej działalności gospodarczej po powrocie do kraju, a możliwości rozwoju ich przedsięwzięć i wprowadzanie przez nich innowacji zależeć będzie od redukcji tych barier oraz wprowadzenia dobrego klimatu inwestycyjnego w kraju" - twierdzi dr Małgorzata Grotte. "Można przypuszczać, że polscy migranci zarobkowi, którzy będą po dłuższym czasie spędzonym za granicą powracać do Polski, wrócą z większymi zasobami kapitału migracyjnego, w tym kapitału pozafinansowego, oraz przejawiać będą wyższą skłonność do zakładania własnych przedsiębiorstw" - pisze.

Firmy mikro mają 96% udziału wśród ogółu aktywnych przedsiębiorstw w Polsce, prawie 30% udziału w tworzeniu PKB oraz 40% udziału w liczbie osób pracujących w sektorze przedsiębiorstw ogółem.

Informacje o badaniu
Autorka badania przeprowadziła 20 pogłębionych wywiadów (metoda IDI). Badanie ilościowe przeprowadzono na próbie 101 respondentów (metoda CAPI).