Kultura w Polsce w 2011 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2010 r.

W 2011 r. w teatrach odbyły się 654 premiery (o 30 więcej niż w 2010 r.). Najwięcej premier miało miejsce, podobnie jak rok wcześniej, w teatrach dramatycznych (65,3%). Zdecydowanie najwięcej premier wystawiono w teatrach w województwie mazowieckim (159 premier pokazały łącznie teatry dramatyczne i muzyczne).

Obok podstawowej działalności artystycznej i rozrywkowej teatry i instytucje muzyczne pełnią funkcję edukacyjną. W ramach tej działalności w 2011 r. odbyło się łącznie 12,7 tys. odczytów i prelekcji, seansów filmowych, koncertów, konkursów, warsztatów, lekcji, festiwali oraz sesji i seminariów naukowych. W tych imprezach wzięło udział łącznie 1,2 mln uczestników.

Najbardziej aktywne pod względem edukacji dzieci i młodzieży były filharmonie, które w 2011 r. zorganizowały 10,1 tys. szkolnych audycji muzycznych.

Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice

W 2011 r. funkcjonowało 3708 domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic. W porównaniu z 2009 r. liczba powyższych instytucji zmniejszyła się o 7,9%. Najwięcej instytucji stanowiły ośrodki kultury (41,4%), a najmniej – kluby (9,3%). Na wsi działało 60,3% wszystkich instytucji. Świetlice oraz ośrodki kultury są centrami kultury częściej zlokalizowanymi na terenach wiejskich niż w miastach – 91,1% świetlic i 57,3% ośrodków kultury działało na wsi. Natomiast kluby i domy kultury są instytucjami kultury dominującymi w miastach – 79,7% klubów i 61,2% domów kultury funkcjonowało w miastach.

Pod względem liczby działających instytucji wyróżniały się województwa małopolskie (416 instytucji), śląskie (350) oraz podkarpackie (310). Tylko w trzech województwach (śląskim, lubuskim i mazowieckim) więcej instytucji funkcjonowało w mieście niż na wsi.
Ponad 92,0% ogółu domów kultury, ośrodków kultury, klubów i świetlic w 2011 r. należało do sektora publicznego, w ramach którego organizatorem instytucji był niemal w całości samorząd terytorialny. Inaczej sytuacja kształtowała się w przypadku samych klubów, gdzie co drugi z nich był placówką prywatną, prowadzoną najczęściej przez jednostki spółdzielcze.

Ponad połowa wszystkich instytucji użytkowała odrębne budynki, wybudowane najczęściej w latach 1945-1989. W ciągu ostatnich 10 lat modernizacji zostało poddanych 70,6% budynków. 14,5% obiektów nie było nigdy modernizowanych, z tego część stanowiły budynki nowe lub wybudowane stosunkowo niedawno i w związku z tym niewymagające remontu. 46,7% wszystkich obiektów przystosowanych było dla osób niepełnosprawnych, przy czym przystosowanie to w głównej mierze dotyczyło wejścia do budynku (94,7% ogółu przystosowanych obiektów), udogodnieniami wewnątrz budynku dysponował niemalże co drugi obiekt.

W 2011 r. prawie połowa ogółu działających instytucji posiadała salę widowiskową, wyposażoną przeciętnie w 186 standardowych miejsc na widowni. Bibliotekę natomiast prowadziła co 6 placówka. We wszystkich domach i ośrodkach kultury, klubach i świetlicach funkcjonowało 6,0 tys. pracowni specjalistycznych, wśród których zdecydowanie przeważały pracownie plastyczne (24,0% ogółu pracowni), muzyczne (21,0%) oraz sale baletowe i taneczne (17,6%).

W 2011 r. domy kultury, ośrodki kultury, kluby i świetlice zorganizowały 185,7 tys. imprez, w których wzięło udział 30,8 mln uczestników. Najczęściej organizowane były występy zespołów amatorskich (19,4% ogółu imprez), prelekcje, spotkania, wykłady (18,6%) oraz imprezy turystyczne i sportowo-rekreacyjne (12,4%). Do najliczniejszych (pod względem liczby osób uczestniczących na 1 imprezę) należały: festiwale - 1125 (w 2009 r. - kategoria nie była badana), występy artystów i zespołów zawodowych - 438 (wzrost o 4,8% w porównaniu z 2009 r.) oraz wystawy - 213 (spadek o 5,3% w porównaniu z 2009 r.).