Kultura w Polsce w 2011 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2010 r.

Biblioteki

W 2011 r. w Polsce funkcjonowało 10239 bibliotek oraz placówek informacyjno- -bibliotecznych. Ogromną większość stanowiły biblioteki publiczne, których głównym celem jest zaspokajanie i rozwijanie potrzeb czytelniczych społeczeństwa oraz upowszechnianie wiedzy i rozwoju kultury. Następną grupę stanowiły biblioteki naukowe, do których zaliczamy m.in. Bibliotekę Narodową, biblioteki Polskiej Akademii Nauk, biblioteki szkół wyższych i inne wymienione w rozporządzeniu Ministra Kultury i Sztuki, których zbiory tworzą narodowy zasób biblioteczny. W dalszej kolejności pod względem liczebności placówek w Polsce są: biblioteki fachowe, pedagogiczne, fachowo-beletrystyczne, ośrodków informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej oraz towarzystw naukowych.

W 2011 r. działało 8290 bibliotek publicznych wraz z filiami, jednak ich liczba z roku na rok maleje. W 2010 r. zanotowano spadek o 50 placówek bibliotecznych, a w 2011 r. zlikwidowano kolejne 52 placówki. Najwięcej bibliotek ubyło w województwie małopolskim (12), podkarpackim (11) i dolnośląskim (8).

W miejscowościach, w których nie ma placówek bibliotecznych funkcjonują punkty biblioteczne. Prowadzone są zazwyczaj społecznie, a udostępniane materiały pochodzą z bibliotek macierzystych lub filii. W 2011 r. ich liczba zmniejszyła się o 4,7% w stosunku do roku poprzedniego i obecnie wynosi 1369 punktów.

W 2011 r. księgozbiór bibliotek publicznych liczył 132,5 mln woluminów, tj. o 0,5% mniej niż przed rokiem. W podobnym stopniu zmniejszyła się również liczba czytelników w tych bibliotekach.

W 2011 r. co najmniej jedną książkę wypożyczyło 6,5 mln osób. Struktura czytelników według wieku nie zmieniła się w porównaniu z rokiem poprzednim. Najwięcej czytelników aktywnie wypożyczających zarejestrowano w grupie wiekowej 25 - 44 lata (26,1% ogółu czytelników) oraz dzieci i młodzieży do 15 roku życia (24,9%), natomiast najmniej liczną grupę czytelników stanowiły osoby powyżej 60 roku życia (7,8%). Struktura czytelników według zajęcia - podobnie jak w roku ubiegłym nie uległa zmianie, wśród czytelników najliczniejszą grupę stanowili uczniowie (40,1%).

Wypożyczenia księgozbioru na zewnątrz w bibliotekach publicznych wzrosły w 2011 r. zaledwie o 0,4% w stosunku do roku poprzedniego. W 2011 r. biblioteki publiczne zanotowały 120,4 mln wypożyczeń na zewnątrz. Zdecydowanie mniej (o 9,8%) osób, w porównaniu do 2010 r., skorzystało z udostępnień księgozbioru na miejscu (25,5 mln).

Wskaźnik wypożyczeń księgozbioru w Polsce na jednego czytelnika w 2011 r. wynosił 18,6 wol. Najwyższy wskaźnik występował w województwach: wielkopolskim (20,7), podlaskim (20,4) oraz dolnośląskim (20,0), natomiast najniższy w województwach: mazowieckim (15,8), małopolskim (16,2) i pomorskim (17,9).

Analizując poziom czytelnictwa i wypożyczeń na zewnątrz w mieście i na wsi można zaobserwować, iż pomimo dwukrotnie większej liczby bibliotek na wsi (5480) w stosunku do miast (2810), liczba czytelników na wsi była prawie trzykrotnie mniejsza i wyniosła 1,6 mln (tj. 110 czytelników aktywnie wypożyczających na 1000 ludności), a w mieście – 4,8 mln (tj. 208 czytelników aktywnie wypożyczających na 1000 ludności). Podobne proporcje dotyczyły wypożyczeń księgozbioru w woluminach. Na wsi liczba ta wyniosła 32,4 mln (tj. 2167 wypożyczeń 1000 ludności), a w mieście - 88,0 mln (tj. 3786 wypożyczeń na 1000 ludności). Wskaźnik wypożyczeń na wsi (19,7 wol. na 1 czytelnika) był nieco wyższy niż w mieście (18,2).