Europa: wydarzenia tygodnia 37/2012

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 36/2012

• Prezydent Niemiec odpisał ustawę o przystąpieniu do funduszu ratunkowego EMS i paktu fiskalnego UE.Jednak zgodnie z decyzją Trybunału Konstytucyjnego niemiecki rząd musi spełnić warunki: Niemcy mogą przystąpić do EMS, jeżeli udzielone zostaną prawnomiędzynarodowe gwarancje, iż niemieckie zobowiązania finansowe w ramach funduszu nie przekroczą 190 mld euro bez zgody parlamentu. Parlament musi być też dokładnie informowany o działaniach EMS, w czym nie może przeszkodzić obowiązek członków gremiów funduszu do zachowania tajemnicy zawodowej.Europejski Mechanizm Stabilizacyjny o wartości 700 mld euro oraz pakt fiskalny UE należą do kluczowych instrumentów walki z kryzysem zadłużenia
• Przewodniczący Rady Europejskiej zaproponował utworzenie centralnego budżetu dla eurolandu, ograniczonej emisji wspólnych obligacji (co miałoby pomóc zwalczyć kryzys zadłużeniowy) oraz powołanie wyłącznie dla strefy euro zgromadzenia parlamentarnego. Może to negatywnie odbić się na UE, bo propozycja jest korzystna jeśli chodzi o ratowanie eurolandu, ale buduje instytucje i struktury wykluczające kraje spoza obszaru wspólnej waluty.Może utrwalać Unię dwóch prędkości i Unię dwóch kategorii członkowskich.
• George Soros na łamach "Financial Times" wzywa Niemcy, żeby wyprowadziły strefę euro z recesji, stymulując wzrost, albo opuściły unię walutową, by ratować europejską gospodarkę. Uważa on, że powrót do wysokiego wzrostu gospodarczego w strefie euro wymaga od krajów unii walutowej odstąpienia od forsowanych przez Niemcy przedsięwzięć oszczędnościowych i zaakceptowania wyższej inflacji. Opowiada się też za powołaniem Europejskiego Urzędu Nadzoru Fiskalnego (European Fiscal Authority - EFA). Jego zdaniem nadzorowałby on finanse publiczne strefy euro, w tym fundusze ratunkowe
• Według Eurostat-u produkcja przemysłowa w strefie euro w lipcu 2012 r. wzrosła o 0,6 proc. m/m, ale spadła o 2,3 proc. r/r. W 27 krajach unijnych produkcja przemysłu wzrosła w lipcu o 1,1 proc. m/m i o 1,5 proc. r/r.
• Trwają intensywne przygotowania do kolejnego szczytu unijnego przewidzianego na 19 października
• Znany finansista George Soros na łamach "Financial Times" wzywa Niemcy, żeby wyprowadziły strefę euro z recesji, stymulując wzrost, albo opuściły unię walutową, by ratować europejską gospodarkę. Uważa on, że powrót do wysokiego wzrostu gospodarczego w strefie euro wymaga od krajów unii walutowej odstąpienia od forsowanych przez Niemcy przedsięwzięć oszczędnościowych i zaakceptowania wyższej inflacji.
• W połowie 2012 roku dług publiczny Hiszpanii osiągnął poziom 804,4 mld euro, czyli 75,9 proc. PKB.Najbardziej zadłużonym regionem autonomicznym są Katalonia i Wspólnota Walencka, które zwróciły sie do Madrytu o pożyczkę.
• Szefowie resortów finansów państw strefy euro przedstawili stanowisko, że Grecja może dostać nieco więcej czasu na realizację zobowiązań, będacych warunkiem pomocy finansowej, ale nie dostanie więcej pieniędzy. Obecna sytuacja gospodarcza wskazuje na to, że grecki deficyt będzie wyższy niż oczekiwano, z powodu większego spadku PKB wywołanego cięciami budżetowymi i reformami
• KE, EBC oraz MFW zbadały sytuację finansową Cypru i przedstawiły warunki udzielenia mu pomocy finansowej.Wśród nich są m.in. obniżenie o 15 proc. wynagrodzeń pracowników jeszcze przed końcem 2013 r., likwidację trzynastej pensji, zamrożenie wynagrodzeń do końca 2015 r., podwyżki cen tytoniu, papierosów, alkoholu i paliw oraz zredukowanie o 50 proc. trzynastej emerytury mieszczącej się w przedziale 1000-1500 euro, a o 75 proc. trzynastej emerytury powyżej 1500 euro. Nikozja w dalszym ciągu czeka na odpowiedź na prośbę skierowaną do Rosji o udzielenie Cyprowi pożyczki w wysokości 6 mld euro
• Z powodu kryzysu na rynkach motoryzacyjnych Fiat zrezygnował z planów dot. inwestycji we Włoszech. Plan znany pod nazwą Fabbrica Italia przewidywał inwestycje w najbliższych latach w wysokości 20 mld euro

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Gdy belgijski i flamandzki polityk Herman Achille Van Rompuy w grudniu 2009 roku został pierwszym stałym przewodniczącym Rady Europejskiej pojawiło się wiele komentarzy. Ich autorzy bazując na opiniach o jego dotychczasowej drodze politycznej i cechach charakteru podejmowali próby prognozowania, przebiegu jego kadencji. Myślę, że niewielu z nich spodziewało się, że będzie to kadencja, w której dominować będą tak poważne procesy kryzysowe, a które będą zagrażały istnieniu Unii Europejskiej. Dziś sytuacja wymaga od Hermana Van Rompuya przywództwa w działaniach stwarzających szansę ochrony UE przed katastrofą. Czy jest on w stanie sprostać dzisiejszym zagrożeniom?...

HERMAN VAN ROMPUY

Przewodniczący Rady Europejskiej wystąpił ostatnio z inicjatywą utworzenia centralnego budżetu dla eurolandu, ograniczonej emisji wspólnych obligacji (co miałoby pomóc zwalczyć kryzys zadłużeniowy) oraz zaproponował powołanie wyłącznie dla strefy euro zgromadzenia parlamentarnego.Ta koncepcja nie była wielkim zaskoczeniem, ale jej publiczne przedstawienie zainicjowało ozywioną dyskusję, w której wzięli udział tak politycy, jak i analitycy. Dziś w ich wypowiedziach przeważa opinia, że realizacja tej koncepcji może negatywnie odbić się na przyszłości UE, bo jest ona korzystna jeśli chodzi o ratowanie eurolandu, ale buduje instytucje i struktury wykluczające kraje spoza obszaru wspólnej waluty. Może to utrwalać Unię dwóch prędkości i Unię dwóch kategorii członkowskich.

Propozycja Rompuya to kontynuacja czerwcowego raportu czwórki przewodniczących (Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Centralnego i eurogrupy) w sprawie pogłębiania unii walutowej i gospodarczej. Jest to ciag dalszy działań prowadzących "W kierunku prawdziwej unii walutowej". Jest oczywistym, że sa to działania tak daleko idące, że konieczne będzie rozpoczęcie wielkiej debaty nad zmianami prowadzącymi do "federacji europejskich państw narodowych", do czego oczywiście potrzebny byłby nowy traktat.

KOMISJA EUROPEJSKA

Niemal w tym samym czasie KE zaproponowała wspólny nadzór bankowy, który byłby realizowany głównie przez Europejski Bank Centralny, który jako nowy nadzorca bankowy w strefie euro dostałby nowe uprawnienia, m.in. do nakładania kar finansowych na banki, które nie będą respektować jego decyzji. Koncepcja miałaby być realizowana od stycznia 2013 r. W dalszej konsekwencji ma powstać tzw. unia bankowa. Propozycja będzie otwarta dla wszystkich 27 krajów UE. Na ten temat wypowiedział się już min. Rostowski. Jego zdaniem Polska może być zainteresowana przystąpieniem do wspólnego nadzoru bankowego, a w przyszłości do unii bankowej pod warunkiem, że będzie to powiązane z prawem naszego kraju do uczestniczenia w różnych mechanizmach z ta inicjatywą.

Realizując tę decyzję EBC chce docelowo objąć wspólnym nadzorem nie tylko najważniejsze banki systemowe, ale wszystkie sześć tysięcy banków w strefie euro. EBC może zdecydować o objęciu nadzoru nad instytucjami finansowymi, które otrzymały lub zwróciły się o pomoc publiczną. Od 1 lipca 2013 r. wspólnym nadzorem byłyby objęte najważniejsze banki w eurolandzie, a następnie od 1 stycznia 2014 - wszystkie banki w strefie euro. Koncepcji KE nie popierają Niemcy. jednak wejdzie ona w życie, gdy do końca roku propozycję KE przyjmą kraje UE i Parlament Europejski.

GEORGE SOROS

Znany finansista George Soros na łamach "Financial Times" wzywa Niemcy, żeby wyprowadziły strefę euro z recesji, stymulując wzrost, albo opuściły unię walutową, by ratować europejską gospodarkę. Uważa on, że powrót do wysokiego wzrostu gospodarczego w strefie euro wymaga od krajów unii walutowej odstąpienia od forsowanych przez Niemcy przedsięwzięć oszczędnościowych i zaakceptowania wyższej inflacji.Uważa on, że planowane przez EBC skupowanie na rynku wtórnym krótkoterminowych obligacji zadłużonych państw strefy euro (takich jak Hiszpania i Włochy), może przyczynić się do pogłębienia podziałów w strefie euro. Uważa on też, że "program EBC może uratować euro, ale jest też krokiem w kierunku trwałego podziału Europy na dłużników i wierzycieli, a długotrwała depresja i Europy dwóch prędkości w końcu zniszczy Unię Europejską".

W wypowiedzi dla "Financial Times" Soros opowiada się za powołaniem Europejskiego Urzędu Nadzoru Fiskalnego (European Fiscal Authority - EFA). Jego zdaniem nadzorowałby on finanse publiczne strefy euro, w tym fundusze ratunkowe. EFA byłby też uprawniony do podejmowania "kluczowych decyzji gospodarcze dla wszystkich rządów państw strefy euro" (moim zdaniem wymagałoby to doprecyzowania). Nie ulega wątpliwości, że te propozycje są dziś trudne do przyjęcia, bo są sprzeczne z obecnym stanowiskiem Niemiec które uważają, że każdy z rządów państw strefy euro powinien odpowiadać za swe własne zadłużenie.