Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw II kw. 2012

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw IV kw. 2011

Istotne zmiany, z punktu widzenia ich wpływu na wskaźniki całej populacji, mają miejsce w dwóch sekcjach przemysłowych osiągających w ostatnich latach najlepsze wyniki w sektorze przedsiębiorstw, tj. w energetyce i górnictwie (w ub. r. obie te niezbyt liczne sekcje wygenerowały jedną trzecią wyniku finansowego netto całego sektora przedsiębiorstw).

Spadek rentowności zanotowała sekcja Przetwórstwo przemysłowe. Gorsze wyniki osiągano na każdym rodzaju działalności, przy czym spadek wyniku na sprzedaży był w przetwórstwie relatywnie niewielki i wyniósł 4,5% r/r. Mimo to, odsetek firm rentownych w tej sekcji zwiększył się. o 2 pp. do niespełna 75%.

W klasyfikacji wg krajowego i zagranicznego rynku sprzedaży spadek wyniku na podstawowej działalności odnotowali zarówno eksporterzy, jaki i nieeksporterzy. W obu grupach spadki pojawiły się już na działalności podstawowej (w grupie firm nieeksportujących znaczniejsze, bo 60%-owe).

Eksporterzy mieli zaś większe spadki na wyniku na operacjach finansowych, m.in. z tytułu niższych otrzymanych dywidend. Eksporterzy pozostali bardziej rentowni niż nieeksporterzy. Nastąpił przy tym wzrost odsetka firm
rentownych w tej grupie, przy niewielkim spadku jednostek zyskownych wśród nieeksporterów, w tym przede wszystkim w grupie firm nieeksportujących, ale importujących.

Silniejsze spadki wyniku finansowego z całokształtu działalności zanotowano w większych przedsiębiorstwach (powyżej 249 osób), nieco niższe (o 15% r/r) w mniejszych firmach (od 50 do 249 osób). W każdej z klas miał miejsce wzrost sprzedaży. Wśród firm zatrudniających ponad 500 osób większym problem był spadek wyniku na sprzedaży niż operacja finansowe. W grupie tych firm zmniejszył się ponadto odsetek firm rentownych, w tym najsilniejszy spadek zanotowały podmioty największe (pow. 1999 pracowników – z 79% w pop. roku do 76,3%. W klasie firm o zatrudnieniu od 250 do 499 było odwrotnie – wynik na sprzedaży wzrósł, natomiast wynik na operacjach finansowych zmniejszył się. W przedsiębiorstwach z zatrudnieniem do 249 osób spadek rentowności był relatywnie najmniejszy, dzięki relatywnie niewielkiemu spadkowi wyniku na sprzedaży (o niespełna 8%). W przedsiębiorstwach z zatrudnieniem do 500 osób odsetek firm zyskownych zwiększył się w ciągu roku.

2. Aktywność inwestycyjna

Po czterech kwartałach dwucyfrowego wzrostu inwestycji przedsiębiorstwa wyraźnie obniżyły tempo rozwoju. Realna dynamika nakładów na środki trwałe obniżyła się z 11,7% w I kw. br. do 4,2% w II kw.

Spowolnienie inwestycji w II kw. objęło niemal wszystkie spośród badanych grup przedsiębiorstw, przy czym w niektórych klasach odnotowano nominalny spadek wielkości nakładów w relacji rocznej. O nominalnym spadku inwestycji w stosunku do inwestycji realizowanych przed rokiem można mówić m.in. w krajowej części sektora prywatnego (niemal ¾ sektora przedsiębiorstw).

Obniżenie dynamiki wzrostu zagregowanych wydatków na inwestycje w sektorze przedsiębiorstw wiąże się m.in. ze spadkiem udziału inwestorów, którzy intensyfikują wydatki na inwestycje.

W okresie pierwszego półrocza na zwiększenie nakładów zdecydowało się 35,4% firm (spadek o 2,5 pp. r/r) i odsetek ten spadł poniżej długookresowej średniej.

Po czterech kwartałach przyspieszenia tempo odnawiania majątku rzeczowego w II kw. br. wyhamowało.

Negatywny wpływ na wielkość nakładów na inwestycje w kolejnych kwartałach może mieć zmniejszenie się skali nowo rozpoczynanych inwestycji. Jest to największy spadek zanotowany od 2009 r. Przedsiębiorstwa deklarują znacznie niższe (o 10,5%, r/r) niż w roku poprzednim budżety dla rozpoczynanych inwestycji, w tym także niższa (o prawie 1/5) będzie wielkość inwestycji przeznaczonych na modernizowanie już istniejącego majątku. To znaczący zwrot w kierunkach inwestowania, ponieważ w ciągu dwóch ubiegłych lat widoczna była wyraźna intensyfikacja działań przedsiębiorstw w zakresie inwestycji modernizacyjnych (dynamika wartości kosztorysowej inwestycji przeznaczonych na modernizowanie istniejącego majątku przyspieszyła w II kw. ubiegłego roku do 98,9%.

W rezultacie udział inwestycji modernizacyjnych chociaż nadal utrzymuje się powyżej wartości średnich dla ostatnich lat w relacji rocznej zacznie się obniżył (spadek z 40,4% w II kw. ub.r. do 36,5% w br.