Podatek VAT: luka jest coraz większa

Przeczytaj także: Luka VAT: uszczelnienie podatku to fikcja

Dane przekazane 18 października 2012 roku przez HM Revenue & Customs wskazują, że w ostatnich pięciu latach największa luka podatkowa w podatku VAT była w roku 2008/09, czyli w okresie nasilenia kryzysu finansowego. Organom podatkowym Wielkiej Brytanii od 2006/07 roku udało się zmniejszyć skalę przestępstw karuzelowych (MTIC) o połowę z 2 mld funtów rocznie do około 1 mld. Dane za rok podatkowy 2008/09 wskazują, że kryzys finansowy spowodował dwukrotny wzrost luki podatkowej z tytułu VAT ze względu na niewypłacalność podmiotów gospodarczych.

Luka podatkowa w VAT na Słowacji

W marcu 2012 roku Institute for Financial Policy opublikował opracowanie dotyczące luki podatkowej na Słowacji w zakresie podatku VAT. Według opracowania lukę podatkową w VAT należy mierzyć ze względu na fakt, że unikanie płacenia tego podatku zwiększa przewagę konkurencyjną podmiotów, które tego nie płacą. Według słowackiego opracowania w długiej perspektywie uczciwe przedsiębiorstwa mogą być zmuszone przez nieuczciwą konkurencję do praktykowania nieuczciwych praktyk. Badanie luki podatkowej w VAT pozwala oceniać efektywność systemu podatkowego.

Wnioski z opracowania dotyczącego Słowacji:

• Luka podatkowa w podatku VAT od 2005 roku zwiększyła się nominalnie i w relacji do PKB ponad dwukrotnie.
• Luka podatkowa w podatku VAT w 2010 roku na Słowacji wyniosła 2.3 mld euro, co stanowiło 3.5% PKB.
• Zwiększenie ściągalności podatku VAT na Słowacji do poziomu średniej europejskiej umożliwiłoby obniżkę stawki podatku VAT o 4.7% przy zachowaniu tego samego poziomu wpływów z VAT.

Luka podatkowa GST (goods and service tax) w Australii

Australijski organ podatkowy („ATO”) wylicza lukę podatkową w podatku GST (goods and service tax). Szacowanie luki podatkowej przez ATO jest jednym ze środków do oceny efektywności działań organu podatkowego, a także do badań długotrwałych zmian zachowania podatników.

Zgodnie z powyższymi danymi luka podatkowa w Australii od 2001 roku znajduje się w trendzie spadkowym. Wynika to z intensywnych działań podjętych przez ATO w ostatnich latach. Wielkość szarej strefy w Australii spadła z 13.7% PKB w 2003 roku do 10.3% PKB w 2010 roku (prognoza na 2012 zakłada szarą strefę na poziomie 9.8% PKB1).

Szacunek luki podatkowej w podatku VAT w Polsce

Ministerstwo Finansów nie publikuje oficjalnych danych dotyczących luki podatkowej w Polsce, w szczególności luki podatkowej w podatku VAT.

Metoda porównawcza

W metodzie porównawczej została oszacowana luka podatkowa w Polsce w podatku VAT na podstawie wskaźników przedstawionych przez HM Revenue & Customs dla Wielkiej Brytanii i Institute for Financial Policy dla Słowacji.

Przy założeniu, że luka podatkowa w Polsce w ostatnich latach była taka sama jak Wielkiej Brytanii wynika, że w 2011 roku do budżetu państwa nie wpłynęło co najmniej 13.7 mld złotych z tytułu podatku VAT. Przy uwzględnieniu faktu, że szara strefa w gospodarce polskiej jest 2.4 razy większa od szarej strefy w gospodarce brytyjskiej oraz występowania liniowej zależności luka podatkowa wyniosłaby około 33 mld złotych w tym okresie.