Polskie firmy: portfel należności X 2012

Przeczytaj także: Polskie firmy: portfel należności X 2011

W październiku 2012 r. doszło do kolejnego pogorszenia portfela należności polskich przedsiębiorstw. Indeks Należności Przedsiębiorstw (INP) spadł po raz piąty z rzędu i osiągnął poziom 82,2 punktu. Jest to trzeci najgorszy wynik w czteroletniej historii badania – jedynie nieznacznie lepszy niż wyniki obserwowane w okresie największego nasilenia zjawisk kryzysowych (kwiecień – lipiec 2009 r.). Pogorszenie w obszarze portfeli należności w bardzo znacznym stopniu powiązane jest z kondycją polskiej gospodarki, która w ostatnim okresie silnie hamuje. Potwierdzają to słabe wyniki dotyczące wzrostu PKB, produkcji przemysłowej, a także sprzedaży detalicznej. Spadające szybko wskazania INP oznaczają, że przedsiębiorcy mogą się spodziewać dalszego wzrostu problemów z egzekwowaniem należności od swoich klientów/kontrahentów. Z perspektywy makroekonomicznej oznacza to zaś zwiększone ryzyko powstawania zatorów płatniczych.

INP odzwierciedla stan i opinie przedsiębiorców dotyczące sześciu obszarów związanych z należnościami: stanu i prognozy problemów z ich egzekwowaniem, przeciętnego odsetka przeterminowanych należności w portfelu firmy, średniego okresu przeterminowania, odsetka firm w gospodarce, które na skutek problemów z należnościami nie mogą terminowo regulować swoich płatności, a także przeciętnego odsetka kosztów związanych z nieterminowymi płatnościami ze strony klientów/kontrahentów. Obecny spadek wartości INP w największym stopniu wynika z bardzo znaczącego pogorszenia się przewidywań przedsiębiorstw dotyczących obsługi zobowiązań przez klientów/kontrahentów w kolejnych miesiącach. Dodatkowo, istotne znaczenie dla spadku wskaźnika miało zwiększenie obaw przed występowaniem zatorów płatniczych. Jedynie przeciętny okres przeterminowania należności w portfelu działał w kierunku poprawy wskazań INP.

Zatory płatnicze narastały od kilku kwartałów, jednak jeszcze w połowie roku nie miały istotnego wpływu na kondycję finansową firm. Przedsiębiorstwa kompensowały sobie zaległości w płatnościach większą sprzedażą, a odsetek tych które deklarowały poprawę sytuacji finansowej był wyższy od tych, u których się ona pogorszyła. W III kwartale nastąpiła zmiana – na poprawę sytuacji finansowej wskazywało 19% firm, a na pogorszenie 25,4%. To z jednej strony efekt spowolnienia gospodarczego (wzrost PKB w III kwartale szacowany jest na 1,8% przy 2,3% w II kwartale), a z drugiej wielomiesięcznego narastania zatorów płatniczych.