Europa: wydarzenia tygodnia 5/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 4/2013

• W dniach 7-8 lutego odbędzie się unijny szczyt szefów rządów i państw UE, na którym omawiane mają być kwestie budżetu UE na lata 2014-2020. Na poprzednim szczycie nie było porozumienia co do przedstawionej przez KE propozycji unijnego budżetu (ok. 1 bln euro), podczas gdy wydatki były na poziomie 972 mld euro. Brytyjczycy i Niemcy żądają dalszych redukcji wydatków.
• Według urzędu statystycznego Unii Europejskiej Eurostatu stopa bezrobocia w strefie euro w grudniu 2012 r. (po uwzględnieniu czynników sezonowych) wyniosła 11,7 proc. W listopadzie wyniosła 11,7 proc.
• Według prof. Witolda Orłowskiego, głównego doradcy ekonomicznego PwC, opodatkowanie transakcji finansowych w Unii Europejskiej nie wpłynie bezpośrednio na Polskę. Ten podatek ma obowiązywać od przyszłego roku i ma objąć 11 unijnych państw. Wspólnota uzyska z tego podatku ponad 50 mld euro rocznie. Będą one funduszem ratunkowym dla banków zagrożonych upadłością.
• Według Instytutu Statystycznego Istat bezrobocie we Włoszech wzrosło w grudniu zeszłego roku do 11,2 proc. To wzrost o 0,1 punktu procentowego w stosunku do listopada i o 1,8 punktu proc. w skali rocznej.
• Ukraińska gospodarka jest w recesji. Według ukraińskiego urzędu statystycznego przyznał w ostatnim kwartale ubiegłego roku zanotowano spadek PKB o 2,7% r/r. Spadek PKB o 1,3 proc. zarejestrowano także w trzecim kwartale. Wzrost PKB w skali całego zeszłego roku wynosił jedynie 2 promile. Ukraiński rząd przewiduje, że w przyszłym roku PKB wzrośnie o 3,4% r/r. Bank Światowy obniżył swoją prognozę do 2,2%.
• Według Instytutu Statystycznego Istat bezrobocie we Włoszech wzrosło w grudniu zeszłego roku do 11,2 proc. To wzrost o 0,1 punktu procentowego w stosunku do listopada i o 1,8 punktu proc. w skali rocznej.
• MFW ogłosił wstrzymanie negocjacji z Węgrami w sprawie kredytu wysokości 15-20 mld USD. Rząd węgierski chciał, aby zamiast kredytu MFW udzielił mu elastycznej linii kredytowej.
• Łotwa przyjęła plan przyjęcia wspólnej europejskiej waluty. Rząd zwróci się w tej sprawie do Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Centralnego. Te instytucje w połowie roku przedstawią swoje stanowisko. Prawdopodobnie przyjęcie euro przez Łotwę nastąpi podaje się 1 stycznia 2014 roku.
• Ukraina negocjuje z MFW pakiet pomocowy w wysokości 15 mld USD. W opinii ekspertów bez tych pieniędzy budżet na 2013 rok nie zostanie wykonany i nastąpi szybka dewaluacja hrywny.
• Gazprom wystawił ukraińskiej spółki państwowej Naftohaz rachunek na 7 mld USD za nieodebrany gaz. Naftohaz nie odbiera od Rosji takich ilości gazu, jakie przewidziano w kontraktach podpisanych przez rząd premier Tymoszenko.
• Według badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii do kluczowych barier rozwoju rynku gazu łupkowego w Europie należą wyzwania natury finansowej, technicznej oraz środowiskowej. Na czoło wysuwa się jednak czynnik społeczny, a przede wszystkim przekonanie społeczeństwa co do bezpieczeństwa całego procesu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

W PRZYSZŁYM TYGODNIU DECYZJE O UNIJNYM BUDŻECIE.

W przyszłym tygodniu na unijnym szczycie rozegra się walka o wspólny budżet na kolejnych siedem lat. Będzie ona miała decydujące znaczenie również dla sektora rolnego i rybołówstwa. Polska przekonuje pozostałe kraje członkowskie do swoich propozycji reform i po ostatnim posiedzeniu rady ministrów ds. rolnictwa i rybołówstwa ma już sukcesy na swoim koncie.

Propozycja Komisji Europejskiej zakłada, że w nowej perspektywie finansowej na Europejski Fundusz Morski i Rybacki zostanie przeznaczone prawie 6,7 mld euro. Do Polski mogłoby z tego trafić ok. 1 mld euro (to pula zbliżona do tej, którą dysponujemy do 2014 roku). Ostateczna decyzja będzie zależała od wyników szczytu, który odbędzie się w dniach 7-8 lutego. Wielkość budżetu dla całej UE rzutować będzie na poszczególne polityki, w tym także na politykę rybołówstwa.

– Będziemy wspólnie z ministrem odpowiedzialnym za politykę morską poszukiwać dobrych rozwiązań dla rybaków. Uważam, że tymi środkami należy się podzielić tak, żeby zapewnić dobre warunki do połowów, do przetwórstwa, do bezpieczeństwa pracy rybaków na statkach rybackich. To są priorytety, które są nam bardzo bliskie i będziemy o nie zabiegać – zapewnia Kazimierz Plocke, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi.

Podczas poniedziałkowego szczytu ministrów ds. rolnictwa i rybołówstwa w Brukseli Polska przekonywała do wprowadzenia zmian w sposobie przekazywania pieniędzy z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.

– Nie zgadzamy się, by jednym z kryteriów naliczania środków była wartość zatrudnienia i wielkość produkcji. Polska, wchodząc do Unii Europejskiej, realizowała zasady unijne zmierzające do ograniczenia nakładu połowowego, a więc do złomowania statków rybackich. To skutkowało zwolnieniem rybaków z pracy. A im mniej statków, tym mniejsza produkcja – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Kazimierz Plocke.

To zaś mogłoby oznaczać, że do Polski trafi mniej pieniędzy. Dlatego, zdaniem wiceministra odpowiedzialnego za politykę rybołówstwa, rokiem odniesienia powinien być rok 2004.

– To byłby dla nas rok do zaakceptowania. Wtedy mielibyśmy inny wskaźnik do obliczania środków finansowych – tłumaczy Kazimierz Plocke.

Sporną kwestią była modernizacja statków rybackich, złomowanie i wprowadzenie rekompensat za czasowe zawieszenie działalności połowowej. Podczas ostatniego posiedzenia rady ministrów w Brukseli udało się wypracować kompromis.

– Dla Polski priorytetem jest modernizacja statków rybackich, natomiast wspólnie z innymi państwami takimi jak Francja, Hiszpania, Portugalia, Irlandia, udało się także do programu Wspólnej Polityki Rybołówstwa zapisać kwestie dotyczące złomowania. Jeśli więc Komisja Europejska podzieli ten pogląd, Parlament Europejski zatwierdzi kierunki zmian, w przyszłości będzie możliwe uzyskiwanie środków publicznych na proces złomowania, a w konsekwencji też na wypłatę rekompensat dla rybaków, który w sposób czasowy nie będą poławiać – informuje Kazimierz Plocke.

Flota rybacka UE jest bardzo zróżnicowana, ze statkami o długości poniżej 6 metrów do ponad 75 metrów. Unijna polityka zakłada, że aby przywrócić równowagę morskiego ekosystemu, całko­wita zdolność połowowa floty rybackiej nie może wzrosnąć. W tym celu dąży do ograniczenia wielkości tej floty. W ciągu ostatnich 19 lat zdolność połowowa unijnej floty rybackiej zmniejszała się w niemal stałym rocznym rytmie wynoszącym średnio nieco poniżej 2 proc., zarówno jeżeli chodzi o tonaż, jak i moc. Mimo rozszerzenia UE w latach 2004 i 2007 liczba kutrów rybackich we wrześniu 2011 r. wynosiła ok. 83 tys., tj. o ponad 23 tys. mniej niż w roku 1995 – wynika z danych KE.

Problem stawów i odrzutów

Resort rolnictwa postuluje także, by przy rozdzielaniu środków w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego brana była pod uwagę powierzchnia stawów, służących do chowu i hodowli ryb, skorupiaków oraz roślin wodnych takich jak glony (akwakultura).

– Mamy najstarszą akwakulturę w Europie, to jest ponad 160 tys. ha gruntów pod wodami. To jest nasz dorobek cywilizacyjny, wielowiekowy, kulturowy i powinien być uwzględniany przy naliczaniu środków finansowych – uważa wiceminister.

Reforma przewiduje też, że za kilka lat nie będzie można wyrzucać do morza zbyt małych ryb, które wpadły do sieci.

– Tak zwane odrzuty to jest bardzo duży problem. Szukamy dobrego rozwiązania, żeby rybę, która nie spełnia standardów, można było zgodnie z prawem zagospodarować. Bo nie chodzi o to, żeby rybę, która jest doskonałym źródłem białka, wyrzucać z powrotem do wody – mówi Plocke.

Ministrowie ds. rybołówstwa państw UE rozważają więc stosowanie innych narzędzi połowowych, zmiany zasad finansowania tych ryb, tak by mogły być wykorzystane w przetwórstwie.

– Szukamy też porozumienia z organizacjami ekologicznymi, żeby nie popełnić błędu, bo zasoby żywe są dobrem wszystkich obywateli na świecie. Dlatego trzeba przygotować dobre rozwiązania – mówi wiceminister.

Wspólna Polityka Rybołówstwa powstała, by zmniejszyć negatywny wpływ połowów na środowisko. Kraje UE wypracowują w jej ramach zintegrowane podejście do ochrony równowagi ekologicznej naszych oceanów, tak "aby uczynić je trwałym źródłem bogactwa i dobrobytu dla przyszłych pokoleń".

Kazimierz Plocke, Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi