Polskie firmy: portfel należności I 2013

Przeczytaj także: Polskie firmy: portfel należności X 2012

Optymistycznym sygnałem jest spadek udziału przeterminowanych faktur w portfelach polskich firm. Przez cztery kwartały udział opóźnień systematycznie wzrastał, jednak w obecnym badaniu udział opóźnionych faktur zmniejszył się z 27,7% do 26,3%. Jest to wprawdzie wciąż znacząco wyższa wartość niż w okresie stabilizacji koniunktury (2010-2011), kiedy to przejściowo odsetek opóźnień spadł do poziomu 23,3%, jednak sytuacja wciąż pozostaje znacząco lepsza niż w 2009 r., kiedy to udział opóźnień sięgał 28,5%. Zmniejszenie udziału przeterminowanych faktur jest spowodowane zapewne coraz lepszym zarządzaniem wierzytelnościami w obliczu spowolnienia gospodarczego. Z jednej strony firmy coraz lepiej uczą się odzyskiwać kluczowe należności, z drugiej coraz efektywniej pozbywają się straconych faktur ze swoich portfeli.

W ostatnim kwartale odnotowano wzrost przeciętnego okresu przeterminowania zaległych faktur w polskich firmach. Wydłużył się on z 3 miesięcy i 24 dni do 4 miesięcy i 9 dni. Obserwowane w poprzednim kwartale skrócenie okresu oczekiwania na należności było efektem czysto statystycznym związanym ze zwiększeniem grupy przedsiębiorstw dotkniętych opóźnieniami. Było to związane z pojawieniem się grupy faktur przeterminowanych od stosunkowo niedługiego czasu, a także z wzrostem odsetka przedsiębiorstw dotkniętych problemem opóźnień w otrzymywaniu należności. Firmy, które z tym problemem borykały się od niedługiego czasu naturalnie posiadały mniej faktur przeterminowanych niż firmy borykające się z problemem opóźnień dłużej. Niestety, utrzymujące się problemy z opóźnieniami także w grupie firm borykających się z tym problemem od niedawna, skutkują wzrostem przeciętnego okresu oczekiwania w całej gospodarce.

W obecnym badaniu znaczenie wszystkich barier spadło, co jest w głównej mierze konsekwencją zmniejszenia odsetka przedsiębiorstw postrzegających opóźnienia w spływie należności w kategorii bariery. Najczęściej przedsiębiorcy wskazują na utrudnienia w realizowaniu własnych płatności (34,9% firm w polskiej gospodarce). Względem sytuacji sprzed trzech miesięcy oznacza to spadek o 4,3 pp.

Jeszcze większy spadek dotyczy odsetka przedsiębiorstw, które mają problemy z otrzymywaniem należności i muszą redukować z tego powodu inwestycje. Obecnie firmy deklarujące ograniczenia w inwestycjach związane z opóźnieniami stanowią 33,3%. Niestety, zmiana dotycząca inwestycji może być związana z faktem, że działalność inwestycyjna została przez część firm wstrzymana i nie ma już dalszych możliwości jej ograniczania.

Po trzech kwartałach systematycznego wzrostu, w bieżącym badaniu odnotowano spadek kosztów związanych z nieterminową obsługą zobowiązań przez klientów/kontrahentów. Obecnie koszty te sięgają 7,4% ogółu kosztów przedsiębiorstw. Spadek kosztów w bieżącym badaniu jest dużym zaskoczeniem, gdyż ogólna percepcja spływu należności pogarszała się. Pokazuje on jednak, że problem należności jest wielowymiarowy i wymaga spojrzenia z wielu perspektyw. Obecnie odnotowany spadek kosztów jest jasnym sygnałem, że firmy dobrze sobie radzą z problemem opóźnień i są w stanie zamortyzować ich negatywne skutki. Problem opóźnień nie generuje też wzrostu zatorów płatniczych, co zdecydowanie redukuje koszty.