Europa: wydarzenia tygodnia 10/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 9/2013

• Według Eurostat-u PKB strefy euro (wyrównany sezonowo) w IV kw. 2012 roku zmniejszył się o 0,6% kw/kw, a w całej Unii Europejskiej spadł o 0,5% kw/kw. (w III kw. ub.r. odnotowano spadek o 0,1% kw/kw w strefie euro, zaś w całej Unii - wzrost o 0,1% kw/kw). W ujęciu rocznym, PKB spadł w IV kw. 2012 r. o 0,9% w strefie euro i o 0,6% w całej UE.
• Według prezesa EBC Mario Draghi sytuacja w gospodarce strefy euro powinna się stopniowo poprawiać w dalszej części 2013 roku. EBC obniżył prognozę PKB dla strefy euro w 2013 do minus 0,4 proc. z minus 0,3 proc. EBC obniżył też prognozę inflacji w 2014 r. do 1,3 proc. z 1,4 proc. poprzednio.
• Według Szwajcarskiego Banku Narodowego (SNB) kraj ten wydał równowartość jednej trzeciej całego swojego PKB na obronę kursu franka przez nadmiernym umocnieniem (199 mld USD). Bank Szwajcarii emituje franki i kupuje za nie zagraniczne waluty. W ten sposób osłabiając kurs własnej waluty.
• W połowie tygodnia odbyło się w Warszawie spotkanie Kanclerz Niemiec A. Merkel i prezydenta Francji F. Hollanda z polskim premierem Donaldem Tuskiem i szefami rządów Czech, Słowacji i Węgier. A. Merkel naciskała, aby większość krajów europejskich poszła w ślady niemieckich działań z lat 2000. i obniżyła koszty pracy. Jej zdaniem takie działania przyciągną inwestorów do swoich gospodarek. Poinformowała, że od 1999 roku Niemcy zwiększyły swoją konkurencyjność o 22,5 procent, Francja o 1,2 procent, Włochy o 1,4 procent, a Hiszpania o 3,3 procent, jak pokazuje indeks oparty na jednostkowych kosztach pracy opracowany przez Europejski Bank Centralny w 2012 roku.
• Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC) pozostawiła podstawowe stopy procentowe bez zmian. Benchmarkowa stopa procentowa kredytu refinansowego wynosi nadal 0,75 proc. Stopa oprocentowania depozytów wynosi 0,0 proc. Także Bank centralny Anglii (BoE) pozostawił w czwartek stopy procentowe bez zmian.
• w Hiszpanii jest 5 milionów 40 tysięcy bezrobotnych. Tak wynika z rejestrów prowadzonych przez urzędy pracy. Jednak w nich nie uwzględniono właścicieli małych firm czy nielegalnych imigrantów - grup, które nie mają prawa do zasiłku. Według danych publikowany przez Hiszpański Instytut Statystyki wynika, że w grudniu bez pracy pozostawało 6 milionów osób, a więc poziom bezrobocia przekroczył w Hiszpanii 27 procent.
• Niemcy wycofały swój sprzeciw wobec zniesienia przez UE obowiązku wizowego dla obywateli Federacji Rosyjskiej mających paszporty służbowe.
• W trzy lata po sąsiedniej Estonii, Łotwa zwróciła się we wtorek do Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Centralnego o przygotowanie raportu konwergencji, w którym oceniona zostanie gotowość tego kraju do przyjęcia euro od 1 stycznia 2014 roku.Wszystko wskazuje na to, że Łotwa stanie się 18. krajem eurolandu.
• Budowa nowych elektrowni gazowych stoi pod znakiem zapytania. W kryzysie Europejczycy w mniejszym stopniu zwracają uwagę na unijne zobowiązania dotyczące redukcji emisji dwutlenku węgla, więc zużycie węgla w Europie zamiast spadać, rośnie. Coraz częściej pojawiają się opinie, że pogrążona w kryzysie Europa na dobre porzuci gaz na rzecz tańszego węgla. Dowodem na to może być także rozważane przez niemiecki koncern E.ON Wstrzymanie działalności kilku elektrowni gazowych i plany budowy siłowni napędzanych węglem.
• Komisja Europejska ukarała Microsoft za złamanie zobowiązania do zapewnienia użytkownikom systemu Windows możliwości łatwego wyboru przeglądarki internetowej. Koncern ma zapłacić 561 mln euro. W 2009 r. Microsoft został zobowiązany do umożliwienia do 2014 r. użytkownikom systemu operacyjnego Windows łatwego wyboru dowolnej przeglądarki internetowej, zamiast domyślnie oferować swój produkt, czyli przeglądarkę Internet Explorer. Wysokość kary dla Microsoftu odpowiada ok. 1 procentowi rocznych obrotów koncernu. Łączna wysokość kar dotąd nałożonych na ten koncern sięga 2,16 mld euro. W lutym 2008 roku, KE ukarała Microsoft grzywną rekordowej wysokości 899 milionów euro za praktyki monopolistyczne, takie jak zwlekanie z ujawnieniem informacji o oprogramowaniu i żądanie wygórowanych stawek od konkurencji, co utrudniało współpracę konkurencyjnych produktów z systemem Windows.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ŁUPKI, CIĄG DALSZY

Wydobywanie gazu z łupków to w dalszym ciągu nadzieją dla polskiej gospodarki, a nawet klucz dla rozwiązania wielu problemu naszego kraju. Jednak trzeba mieć świadomość tego, że jeszcze dziś brak jest odpowiedzi na kilka zasadniczych pytań np. czy potwierdzi się obecność w Polsce złóż gazu, które będzie się opłacało wydobywać, a jeśli tak, to czy wykorzystamy taką szansę...

Jak wiadomo (a pisaliśmy o tym kilkukrotnie) szczelinowanie polega na wpompowaniu w odwiert pod wysokim ciśnieniem mieszaniny wody z piaskiem i dodatkiem ok. 0,5 proc. czynników chemicznych. Ta mieszanka kruszy skały w otoczeniu odwiertu i uwalnia z nich gaz. Zwolennicy tej metody nie zgadzają się z tezą, że ta technologia grozi skażeniem wód. W ich opinii wskazują na amerykańskie doświadczenia, bo wykonano już tysiące takich odwiertów wydobywczych.

WIDZIANE Z AMERYKI

Technologia wydobywania gazu z łupków w istotny sposób zmieniła sytuację na światowych rynkach surowców energetycznych. Stany Zjednoczone z importera gazu w dekadę zmieniły sie w kraj samowystarczalny, a ostatnio czynione są przygotowania do eksportu na rynki światowe. Koszty wydobycia gazu i jego nadmiar spowodowały spadek rynkowych cen. Obecnie za 1000 m sześc. gazu w USA płaci się trzy razy mniej niż w Europie. W wyniku spadku cen energii, spadły koszty produkcji, co zwiększyło konkurencyjność amerykańskich produktów. Znowu zaczynają rozwijać się technologie, które wcześniej wygaszano ze względu na wysokie koszty energii. Warto w takich rozważaniach nie pomijać wpływu tej gazowej rewolucji na strategię rozwoju amerykańskiej energetyki. Wstrzymano plany budowę elektrowni atomowych, a w to miejsce planuje się budowę elektrowni gazowych. Zrezygnowano z budowy fabryk skroplonego gazu w Zatoce Perskiej, a takie fabryki planuje się zbudować na amerykańskim wybrzeżu. Podsumowując można powiedzieć, że ta technologia zrobiła światową karierę i już dziś widzimy wyraźnie jej skutki w świecie gospodarki i polityki. Ta technologia odsunęła też na dalszy plan narastającą przez poprzednie półwiecze świadomość wyczerpywania się tradycyjnych złóż gazu...

SPOJRZENIE Z EUROPY

Kilkanaście lat temu Europa połączyła w jedną ideologię energetykę i surowce energetyczne (które są fundamentem światowej gospodarki), z klimatem, a właściwie z jego ochroną. Wynikiem było stworzenie nowej filozofii dalszego rozwoju światowej gospodarki w oparciu o projekty umożliwiające wytwarzanie tzw. "czystej energii". Zaczęto budować instalacje bazujące na energii z wiatru, słońca, spiętrzonej wody i biogazu. Niestety ten kierunek co prawda zapewniał dostawy energii elektrycznej, jednak konieczność zainwestowania dużych środków i wysokie koszty uzyskiwanej energii skłaniają polityków i świat biznesu do głębszej refleksji. Nie można też pomijać faktu, że równocześnie bazując na francuskich doświadczeniach włączono do źródeł "czystej energii" elektrownie atomowe. Powstały nowe projekty budowy elektrowni atomowej (np. w Wielkiej Brytanii), jednak one zostały wstrzymane w wielu krajach, po katastrofie w Japońskiej elektrowni po trzęsieniu ziemi i skutkach tsunami.

WIDZIANE Z WARSZAWY

Polski rząd w uruchomieniu produkcji gazu łupkowego zobaczył nie tylko szansę na zaspokojenie zapotrzebowania na gaz i na niezależność od rosyjskich dostaw, ale też spore nadzieje na dochody do budżetu i zapanowanie nad deficytem budżetowym, długiem publicznym i negatywnymi skutkami procesów demograficznych. Wyobraźnię wielu polityków i poważną część społeczeństwa pobudziły do kalkulacji opublikowane szacunki wielkości zasobów gazu łupkowego opublikowane przez amerykańskich geologów. Mimo, że później te szacunki zostały zmniejszone kilka razy, to jednak w dalszym ciągu będą ważnym elementem naszej przyszłości gospodarczej, jeśli się potwierdzą.

Jeszcze dziś nie można powiedzieć jaki będzie finał. Na razie według Ministerstwa Środowiska do końca lutego br wykonano 42 otwory poszukiwawcze w poszukiwaniu gazu z łupków, a obecnie wykonywane są kolejne dwa. Do 2021 roku planowane jest wykonanie 309 otworów poszukiwawczych (128 na pewno, a 181 opcjonalnie, w zależności od możliwości i wyników prowadzenia prac przez inwestorów...

CO MOŻE NAM PRZESZKODZIĆ

Nie ulega wątpliwości, że nowym elementem w europejskiej polityce gospodarczej są nowe możliwości wynikające ze złóż gazu łupkowego. Nie wszystkie kraje unijne podeszły do tego problemu entuzjastycznie. Pójście drogą Ameryki nie okazało się łatwe dla Europejczyków, bo wątpliwości bazują na konieczności zachowania ostrożności związane z dużą gęstością zaludnienia w większości krajów Starego Kontynentu. Ostatnie wypowiedzi przedstawicieli niemieckiego rządu wskazują, że rząd Angeli Merkel podziela dotychczasowe stanowisko Francji i wprowadzi ograniczenia w wierceniach w skałach łupkowych. Dziś wiele wskazuje nawet na to, że z dużych europejskich krajów tylko Wielka Brytania pójdzie droga Stanów Zjednoczonych. Oznacza to, że na europejskiej arenie będziemy musieli trzymać się razem z Londynem szczególnie po niedawnej deklaracji Davida Camerona, który uchylił czasowy zakaz wierceń w łupkach i zapowiedział, że chce uczynić z Wielkiej Brytanii lidera Europy w eksploatacji takich złóż....