Rynek pracy potrzebuje starszych

Przeczytaj także: Zatrudnienie pracownika 50+ opłacalne

Kierownictwo firmy powinno w sposób racjonalny zarządzać rozwojem karier pracowniczych i na bieżąco analizować, jakie rodzaje szkoleń powinny zapobiec utracie możliwości wykonywania pracy przez starzejących się pracowników. Przewidywane zmiany organizacyjne powinny być analizowane pod kątem działań alternatywnych, tak aby zapobiec przymusowym odejściom z pracy osób w wieku 45+, które długoletnim stażem pracy potwierdziły swoją lojalność wobec pracodawcy.

Dobrym przykładem takich działań może być jeden ze szpitali podkarpackich. Z uwagi na wyeksploatowanie urządzeń pralniczych podjął on decyzję o likwidacji pralni szpitalnej. Usługi pralnicze postanowił kupić na wolnym rynku podpisując umowę z niezależnym usługodawcą. Oznaczało to zwolnienie kobiet pracujących dotychczas w szpitalnej pralni. Należały one do kategorii starszych pracowników – miały 40-50 lat i za sobą 20-30 letni okres nienagannej pracy w szpitalu. Ich niskie wykształcenia (podstawowe i zasadnicze) ograniczało im szanse na ponowne znalezienie zatrudnienia. Kierownictwo postanowiło poddać pracownice stosownym szkoleniom i przesunąć do pracy w dziale higieny szpitalnej, gdzie dołączyły do zespołu młodszego wiekiem.

Kolejnym kluczowym działaniem mogącym przyczynić się do zatrzymania starszych pracowników jest zastosowanie elastycznych form pracy w przedsiębiorstwie. Celem takich uelastyczniających działań jest ustalenie takich godzin pracy, które zapewnią większą efektywność pracowników i jednocześnie pozwolą godzić pracę zawodową z życiem osobistym (w przypadku osób starszych np. opieką nad rodzicami lub wnukami). Starsi pracownicy potrzebują elastycznego czasu pracy również w związku z coraz mniejszą sprawnością fizyczną. Warto zatem rozważyć następujące rozwiązania: branie pod uwagę indywidualnych potrzeb pracowników w tym zakresie; zmniejszanie starszym pracownikom dziennego lub tygodniowego wymiaru czasu pracy; stopniowe zmniejszanie czasu pracy w okresie poprzedzającym przejście na emeryturę; zwolnienie starszych pracowników z pracy w godzinach nadliczbowych.

Powyższy system pracy oferuje starszym pracownikom jedno z większych przedsiębiorstw działające w branży energetycznej. Pracownicy sami decydują, o której godzinie zaczynają pracę i o której kończą. Mają także możliwość dłuższej pracy w wybrane dni i krótszej w inne. Część swoich zadań mogą wykonywać w domu.

Elastyczne formy zatrudnienia stosuje również 205-osobowa spółka Filter Service ze Zgierza, której prawie jedną trzecią załogi stanowią osoby 50+. „Osoby na produkcji zatrudniane są zarówno w systemie pracy akordowej, jak i stawek godzinowych” - mówi Bożena Szydłowska, specjalista ds. kadr w Filter Service. Ponadto w firmie tak bardzo ceni się doświadczenie pracowników, że zachęca się ich do dalszej współpracy po osiągnięciu wieku emerytalnego. Wielu pracowników korzysta z tej możliwości i często po pewnym okresie odpoczynku, pracuje dalej na pół etatu.

Następnym obszarem, w którym można zastosować skuteczne narzędzia zarządzania wiekiem jest ochrona i promocja zdrowia oraz projektowanie stanowisk pracy. Trzeba podkreślić, że działania w tym obszarze powinny być skierowane do wszystkich pracowników bez względu na wiek, bowiem jeśli będą nimi objęci młodzi pracownicy, będzie to miało korzystny wpływ na ich stan zdrowia również w starszym wieku. Do podstawowych rozwiązań z zakresu ochrony zdrowia należy ułatwianie korzystania - szczególnie dojrzałym pracownikom - z różnego rodzaju świadczeń zdrowotnych: pracodawca może wykupić pakiety usług zdrowotnych, może także organizować badania okresowe w miejscu pracy - co z pewnością jest wygodniejsze dla dojrzałych pracowników. Skutecznym rozwiązaniem jest także zachęcanie i włączanie pracowników w niestandardowe działania profilaktyczne tj. mecze piłkarskie, czy biegi prozdrowotne. Mają one dodatkowy wymiar integrujący zespół.