Rynki wschodzące przed zagrożeniami

Przeczytaj także: Euler Hermes: rynki wschodzące ożywią się dopiero w 2021 r.

1. W sferze polityki: napięcia zaostrzyły się, co obrazują protesty w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie, a obecnie także w Rosji i Indiach.
2. W sferze gospodarczej: obserwujemy wzrost protekcjonizmu.
3. W sferze finansowej: nadmierny wzrost kredytów bankowych dla sektora prywatnego w niektórych wschodzących gospodarkach wzbudza obawy o utworzenie bańki kredytowej, zwłaszcza w Azji.

Wzrastające ryzyko destabilizacji politycznej potęgowane przez rosnącą frustrację, a także przez rosnącą możliwość przerodzenia się tych frustracji w działanie

Fala rewolucji w świecie arabskim ujawniła nowe polityczne, kulturowe oraz instytucjonalne wymagania w społeczeństwach krajów wschodzących. W celu przeanalizowania zdolności społeczeństw do inicjowania zmian politycznych, firma Coface stworzyła możliwe do zinterpretowania narzędzie z dwoma rodzajami wskaźników. Pierwszy to wskaźnik presji na zmiany (inflacja, bezrobocie, kontrola korupcji, itp.), który mierzy intensywność frustracji społeczno-politycznej w danym kraju. Drugim są instrumenty do przeprowadzenia zmiany (edukacja, więzi społeczne, odsetek ludzi młodych w społeczeństwie, rola kobiet, itp.), które obrazują zdolność społeczeństwa do zamiany tych frustracji w działanie polityczne.

Na 30 badanych krajów wschodzących, regiony Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu wyróżniają się wyraźną obecnością zarówno presji jak i instrumentów do zmiany. Analiza ta zwraca uwagę na trwały charakter ryzyka braku stabilizacji w regionie, zwłaszcza tam gdzie reżimy porewolucyjne okazały się niezdolne do sprostania żądaniom społeczeństw, tych samych, które początkowo przyznały im władzę.

Chiny, Rosja, Nigeria i Kazachstan to z kolei kraje wykazujące poziom frustracji wyższy lub taki sam jak w przypadku Tunezji i Egiptu, lecz z mniejszą ilością instrumentów do przeprowadzenia zmian. Zatem tam sytuacja ogranicza zdolność do przekształcenia frustracji w radykalną zmianę polityczną.

Wzrastający protekcjonizm, stwarzający potencjalne problemy dla biznesu

Od 2008 roku kontrola kapitału i protekcjonizm stały się narzędziami ochrony gospodarek wschodzących przez zewnętrznymi zagrożeniami, które są poza ich kontrolą. Stanowi to również ryzyko dla biznesu. Należy zauważyć, że w Rosji, Argentynie, a w mniejszym stopniu w Indiach protekcjonizm jest na najwyższym poziomie, podczas gdy Meksyk, Afryka Południowa i Turcja pozostają stosunkowo otwarte na handel międzynarodowy.

Masowe stosowanie środków ograniczających może doprowadzić do wydłużania terminów płatności dla importerów, a także zwiększać bariery wejścia dla firm eksportujących do krajów, stosujących takie restrykcyjne praktyki. Skutki wydają się być na razie ograniczone w skali globalnej. Oczekuje się jednak, że w następstwie rosnącego międzynarodowego podziału procesów produkcyjnych nastąpi ich pogorszenie, wywierając negatywny wpływ na firmy znajdujące się w całym łańcuchu. Dodatkowo, jest to trend, który może wpływać na państwa europejskie, szukające możliwości dynamicznego wzrostu w okresie, kiedy ich popyt krajowy pozostaje mocno ograniczony.

Rosnące ryzyko bańki kredytowej na wschodzących rynkach azjatyckich

Ekspansywna polityka monetarna realizowana w gospodarkach wschodzących od kryzysu z lat 2008-2009, a także nieprawidłowe sprawowanie kontroli spowodowały znaczny wzrost akcji kredytowej banków do poziomu tworzenia baniek kredytowych.

Na podstawie syntetycznego wskaźnika dla baniek kredytowych, porównującego poziom zapasów i akcji kredytowej, Coface szacuje, że wschodząca Azja jest regionem najbardziej zagrożonym tym zjawiskiem (Malezja, Tajlandia i w mniejszym stopniu Korea, Chiny i Tajwan). W innych krajach wolumen kredytów dla sektora prywatnego nie jest aż tak wysoki, jednak szybko wzrasta.

Rosja, Turcja, Chile i Wenezuela również doświadczają boomu kredytowego lub są temu bliskie.