Europa: wydarzenia tygodnia 20/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 19/2013

• Gospodarka strefy euro kurczy się szósty kwartał. Najdłuższa recesja w historii eurolandu. Ma to istotny wpływ na polską gospodarkę, bo euroland jest odbiorcą połowy polskiego eksportu (był on w I kw. o 1 proc. niższy niż rok wcześniej). W rezultacie polski eksport jest w stagnacji. Dotyczy to głównie największych unijnych gospodarek UE – francuskiej i niemieckiej, które w sumie kupują polskie towary warte niemal 44 mld euro rocznie.
• Według Eurostat-u w strefie euro PKB wyrównany sezonowo w I kw. 2013 roku zmniejszył się o 0,2% kw/kw, natomiast w całej Unii Europejskiej spadł o 0,1% kw/kw. (w IV kw. ub.r. odnotowano spadek o 0,6% kw/kw w strefie euro, zaś w całej Unii - o 0,5% kw/kw.). Licząc r/r PKB spadł w I kw. 2013 r. o 1,0% w strefie euro i o 0,7% w całej UE.
• Według Federalnego Urzędu Statystycznego w Wiesbaden PKB Niemiec wzrósł w I kwartale br. o 0,1 proc. kw/kw (po spadku w IV kwartale o 0,7 proc.). W ujęciu rocznym PKB Niemiec spadł w I kwartale o 0,2 proc., po wzroście w IV kwartale o 0,3 proc.
• Minister finansów Niemiec Wolfgang Schaeuble wezwał do rozłożenia utworzenia unijnego systemu likwidacji banków i bankowego funduszu ratunkowego na dwa etapy. Według Schaeublego traktaty unijne w obecnym kształcie nie gwarantują wystarczająco silnego umocowania prawnego dla jednolitego systemu likwidacji banków. Według Schaeublego tymczasowe, zdecentralizowane podejście byłoby lepsze niż doraźne rozwiązania ogólnounijne. W tym roku przywódcy unijni mają ustalać szczegóły dotyczące kolejnych etapów unii bankowej: wspólnego systemu likwidacji banków oraz wspólnego systemu gwarancji depozytów bankowych. Instytucją odpowiedzialną za nadzór europejskich banków będzie EBC; pełną zdolność do działania osiągnie ten mechanizm w marcu 2014 roku. System ten ma objąć banki strefy euro, ale będzie także otwarty dla państw, które jeszcze nie mają wspólnej waluty, np. Polski.
• Według francuskiego Państwowego Instytutu Statystyki i Badań Ekonomicznych (INSEE) Francja weszła w recesję w związku z 0,2-procentowym spadkiem produktu krajowego brutto w I kw. 2013 roku. Podobny spadek odnotowano w ostatnim kwartale 2012 roku. Według INSEE w 2013 roku spadek PKB wyniesie 0,3 proc., chociaż według rządu w 2013 nastąpi wzrost PKB na poziomie 0,1 proc. Warto dodać, że bezrobocie we Francji przekroczyło w 2012 roku 10 proc. INSEE prognozuje wzrost długu publicznego do 90,2 proc. PKB.
• Według Eurostat-u zharmonizowany indeks cen konsumenckich (HICP) w strefie euro w kwietniu br., w ujęciu rocznym wyniósł 1,2% wobec 1,7% r/r miesiąc wcześniej. Inflacja HICP w całej Unii Europejskiej wyniosła w kwietniu 0,0% w ujęciu miesięcznym, zaś w ujęciu rocznym odnotowano inflację w wysokości 1,4% r/r (wobec 1,9% w marcu).
• Według OECD Hiszpania jest krajem, w którym najbardziej powiększyły się różnice społeczne. Ponad 6 mln bezrobotnych, prawie 2 mln rodzin, w których wszyscy dorośli członkowie nie mają pracy, co czwarte dziecko żyjące w biedzie. A równocześnie - w czasie kryzysu w Hiszpanii, 2-krotnie wzrosła sprzedaż luksusowych domów i samochodów. Oszczędności najlepiej uposażonych miały urosły 20 proc. Tak dużych kontrastów społecznych nie notowano od 30 lat.
• Bezrobocie w Wielkiej Brytanii wzrosło do 2 milionów 520 tysięcy osób i w pierwszym kwartale było na poziomie 7,8 proc. Od 2009 roku brytyjska gospodarka przeszła już dwa okresy recesji i bezrobocie jest praktycznie na tym samym poziomie co na początku kryzysu.
• Chiny i Grecja podpisały kilka porozumień gospodarczych m.in. w dziedzinie transportu i telekomunikacji. Planuje się, że do 2015 roku obu krajom uda się dwukrotnie zwiększyć wymianę handlową oraz ożywić wymianę kulturalną. Jak wiadomo chińska państwowa firma żeglugowa China Ocean Shipping Company (COSCO) zainwestowała już m.in. w port w Pireusie.
• PKB Czech spadł w I kwartale 2013 r. o 0,8 proc. kw/kw, po spadku w IV kw. 2012 o 0,3 proc. To już 6. kolejny kwartał spadku PKB. Licząc r/r czeski PKB spadł w I kw. 2013 o 1,9 proc. Bank centralny Czech obniżył swoje prognozy PKB na 2013 r. do spadku o 0,5 proc., a prognozuje, że dopiero w 2014 r. gospodarka powróci do wzrostu, a PKB wzrośnie o 1,8 proc.
• PKB Słowacji wzrósł w I kw. 2013 r. o 0,6 proc. r/r. W IV kw. 2012 słowacki PKB wzrósł o 0,7 proc. r/r.
• Terminal w Odessie będzie gotowy do odbioru skroplonego gazu ziemnego (LNG) w 2014 roku, a więc wcześniej niż planowano (2016). Inwestycja zapewni Ukrainie dywersyfikację dostaw gazu, w tym częściowe uniezależnienie się od importu surowca z Rosji. To wspólne przedsięwzięcie z amerykańską kompanią energetyczną Excelerate Energy LLC oraz z firmą Gas Natural SDG z Hiszpanii. Ukraina ma w terminalu 25 procent plus jedna akcja.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WZRASTAJĄ RÓŻNICE MIĘDZY BOGATYMI I UBOGIMI

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) skupia 34 kraje. Z kolejnego raportu tej organizacji wynika, że systematycznie pogłębiają się różnice między bogatymi i ubogimi mieszkańcami tych krajów. OECD zwraca uwagę na to, że te różnice dalej będą się pogłębiać, jeśli rządy krajów należących do tej organizacji dążąc do wyjścia z kryzysu nie wstrzymają dotychczasowej polityki, której istotnym elementem jest redukowanie świadczeń socjalnych...

Szczegółowe analizy wykonane przez OECD pokazują, że świadczenia socjalne odegrały swoją pozytywną rolę hamując proces rozwierania się "nożyc" w dochodach w pierwszych latach kryzysu, jednak obecnie ich działanie w zauważalny sposób słabnie. OECD swoje wnioski popiera liczbami i tak: w 2007 roku dochody 10 proc. najlepiej zarabiających obywateli krajów OECD były 9,4 raza większe od dochodów najuboższej 10-procentowej grupy ich ludności, a w roku 2010 wskaźnik ten wskaźnik wyniósł już 9,8. Według OECD największe różnice w dochodach obecnie występują w Chile, Meksyku, Turcji i Stanach Zjednoczonych, natomiast najbardziej egalitarne w tym względzie są Islandia, Słowenia, Norwegia i Dania.

Według OECD Hiszpania jest krajem, w którym najbardziej powiększyły się różnice społeczne. Ponad 6 mln bezrobotnych, prawie 2 mln rodzin, w których wszyscy dorośli członkowie nie mają pracy, co czwarte dziecko żyjące w biedzie. A równocześnie - w czasie kryzysu w Hiszpanii, 2-krotnie wzrosła sprzedaż luksusowych domów i samochodów. Oszczędności najlepiej uposażonych miały urosły 20 proc. Tak dużych kontrastów społecznych nie notowano od 30 lat.

Warto przy tej okazji spojrzeć do raportu OECD jak ten wskaźnik kształtuje się w naszym kraju. Okazuje się, że w Polsce na przestrzeni tych kilku ostatnich kryzysowych lat kształtuje się nieco inaczej niż w całym OECD i w 2007 wynosił on 7,9, a w 2010 obniżył się do 7,7.

Powracając do rozważań dotyczących całej grupy krajów należących do OECD warto wziąć pod uwagę ostrzeżenie zawarte w raporcie tej organizacji, że skoro w dalszym ciągu trwa kryzys gospodarczy, to kontynuowanie dotychczasowej polityki spowoduje wzrost ryzyka pogłębienia się rozwarstwienia, co grozi wzrostem napięć w społeczeństwie, a w dalszej konsekwencji także destabilizacją polityczną. To ryzyko jest realne, bo wysoki jest poziom bezrobocia i w wielu krajach ono nie maleje, a rządy w dalszym ciągu realizują politykę bazująca na konsolidacji fiskalnej. OECD sprzyjając rozwojowi gospodarczemu w ogłoszonym stanowisku podkreśla konieczność chronienia najsłabszych ekonomicznie członków społeczeństwa.