Aktywność ekonomiczna ludności I-III 2005

Przeczytaj także: Aktywność ekonomiczna ludności II kw. 2019

3.3. Bezrobotni według poziomu wykształcenia

Wśród bezrobotnych najniższy odsetek stanowią osoby z wykształceniem wyższym. Stopa bezrobocia dla tych osób w I kwartale 2005 r. wyniosła 6,5%. Stopa bezrobocia mieszkających na wsi osób z wyższym wykształceniem była wyższa o 2,6 pkt niż mieszkańców miast (8,7% wobec 61,%), i tylko nieco wyższa w populacji mężczyzn niż kobiet (6,9% wobec 6,1%).

Nadal najwyższy odsetek bezrobotnych notuje się wśród osób bez przygotowania zawodowego i o najniższym poziomie wykształcenia. W I kwartale 2005 r. wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym stopa bezrobocia wyniosła 29,4% (28,9% w populacji mężczyzn i 30,1% w populacji kobiet), wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym – 23,4% (różnica o 8,3 pkt wielkości wskaźnika – 29,0% wśród kobiet wobec 20,7% wśród mężczyzn), a ze średnim ogólnokształcącym – 21,0% (różnica o 6,4 pkt: 16,9% mężczyzn i 23,3% u kobiet).

W stosunku do I kwartału 2004 r. natężenie bezrobocia zmniejszyło się przede wszystkim w odniesieniu do osób z wykształceniem zawodowym (średnim i zasadniczym) oraz średnim ogólnokształcącym. Największe zmiany, praktycznie na wszystkich poziomach wykształcenia, miały miejsce w populacji mężczyzn.

W porównaniu z IV kwartałem 2004 r. stopa bezrobocia obniżyła się jedynie w przypadku osób z wyższym wykształceniem (o 0,4 pkt) i to jedynie wśród kobiet.

3.4. Bezrobocie absolwentów

Przez bezrobotnych absolwentów rozumie się osoby w wieku 15-30 lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki.

W I kwartale 2005 r. pracy nie miało 117 tys. absolwentów różnego rodzaju szkół (mniej o 50 tys. osób, tj. o 29,9% niż przed rokiem i o 28 tys., tj. o 19,3% osób niż w poprzednim kwartale). W porównaniu z I kwartałem 2004 r. stopa bezrobocia wśród absolwentów obniżyła się o 7,1 pkt (z 43,3% do 36,3%), a w porównaniu z IV kwartałem 2004 r. – o 5,7 pkt (z 41,9%).

W I kwartale 2005 r. o 9,4 pkt wyższa była stopa bezrobocia absolwentów zamieszkałych na wsi niż w miastach (42,6% wobec 33,2%), wśród kobiet niż mężczyzn (37,1% wobec 35,4%).

Nadal najmniej bezrobotnych było wśród absolwentów szkół wyższych - w stosunku do I kwartału 2004 r. jest to spadek o 5,1 pkt (z 28,5% do 23,4%), a w porównaniu z IV kwartałem 2004 r. (29,2%) – spadek o 5,8 pkt. Spośród absolwentów szkół średnich/policealnych połowa osób nie miała pracy (mniej o 4,5 pkt niż przed rokiem), a średnich ogólnokształcących – co trzecia osoba (2 krotnie mniej niż przed rokiem).

3.5. Źródła bezrobocia

Bezrobotni uprzednio pracujący (60,5% ogółu bezrobotnych; o 5,5 pkt więcej niż przed rokiem) jako główny powód zaprzestania pracy najczęściej wymieniają likwidację stanowiska/zakładu pracy i wygaśnięcie umowy o pracę (do tej grupy osób nie zalicza się do nich osób, których przerwa w pracy wyniosła 8 lat lub dłużej).

W I kwartale 2005 r. 43,6% uprzednio pracujących osób (44,4% spośród mieszkających w miastach i 42,1% - na wsi) stwierdziło, że zatrudnienie straciło w wyniku likwidacji stanowiska lub zakładu pracy (mniej o 2,1 pkt niż przed rokiem).

Na wygaśnięcie umowy zawartej na czas określony wskazało 29,8% bezrobotnych (znacznie więcej mieszkających na wsi niż w miastach – 34,4% wobec 27,5%) – przed rokiem odsetek ten był niższy o 2,7 pkt.

Odsetek bezrobotnych, którzy zrezygnowali z pracy ze względów osobistych/rodzinnych lub chorobowych wyniósł 5,9% (zaledwie o 0,4 pkt więcej niż rok temu). Z tego powodu zaprzestają pracować przede wszystkim kobiety (9,7% wobec 3,3% w populacji mężczyzn) i ten odsetek w stosunku do I kwartału 2004 r. wzrósł tylko nieznacznie (o 0,6 pkt).

Większość z osób bezrobotnych uprzednio pracowała w sektorze prywatnym (w I kwartale 2004 r. – 77,3%, w IV kwartale – 77,6%, a w I kwartale 2005 r. – 77,8%). Niemal wszyscy byli pracownikami najemnymi (92,3%, w tym 70,1% pracowało w sektorze prywatnym).

Analiza według sektora ekonomicznego ostatniego miejsca pracy wykazała, że w najwięcej spośród osób bezrobotnych uprzednio pracowało w „przetwórstwie przemysłowym” (29,3%), „handlu i naprawach” (20,6%) oraz w „budownictwie” (16,6%). Podobnie jak przed rokiem, najwięcej z bezrobotnych to wcześniej pracujący w zawodzie: robotnik przemysłowy/rzemieślnik (28,9% osób), pracownik przy pracach prostych (19,9%), pracownik usług osobistych/sprzedawca (19,1%), operator/monter maszyn/urządzeń (11,6%). Ponad połowa spośród bezrobotnych uprzednio pracujących to osoby ze stażem pracy nie przekraczającym 3 lat (46,6% - krótszym niż rok, a 21,2% - 2-3-letnim). Jednak co siódma osoba (14,4%) pracowała już co najmniej 10 lat.