Świat: wydarzenia tygodnia 24/2013

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 23/2013

• Bank Światowy obniżył swoją prognozę tegorocznego wzrostu gospodarczego na świecie z 2,4 proc. do 2.2 proc.Prognozę obniżono ze względu na kryzys w strefie euro. PKB w krajach tej strefy ma w tym roku spaść o 0.6 procent. Wzrost w krajach rozwijających się ma natomiast wynieść 5.1 procent.Raport Banku Światowego głosi, że kraje te szybciej wychodzą ze światowego kryzysu, trwającego od 2008 roku.
• Po trzech dekadach rozwoju w tempie dwucyfrowym chińska gospodarka stała się drugą potęga światową, jednak w 2012 zwolniła do 7,8 proc., co jest najgorszym wynikiem od 13 lat.Według ekspertów bez wzrostu konsumpcji wewnętrznej niemożliwy jest dalszy rozwój gospodarki Chin. Po pierwszym etapie zdobywania rynków światowych i otwarcia na zewnątrz, jest to konieczny wariant dalszego postępu.
• Parlament Nikaragui poparł propozycję budowy kanału między Oceanem Atlantyckim i Spokojnym, który byłby konkurencją dla Kanału Panamskiego (otwarty w 1914 r.). Udzieliło 50-letniej koncesji na prace projektowe i przygotowawcze, a później na budowę i prawdopodobnie eksploatację chińskiemu konsorcjum z Hong Kongu HKND.Konsorcjum to dotychczas specjalizowało się w telekomunikacji. Według wstępnych założeń może to kosztować ok. 40 mld USD. Zdaniem ekologów, stanowić będzie duże zagrożenie dla Jeziora Nikaragua, które będzie fragmentem kanału. Rząd Nikaragui miałby mniejszościowy udział w zyskach z eksploatacji kanału a chińska firma po wybudowaniu kanału, może uzyskać przedłużenie koncesji na dalsze 50 lat.
• Agencja ratingowa Standard&Poor's podwyższyła perspektywę dla ratingu Stanów Zjednoczonych do stabilnej z negatywnej, ale utrzymała rating dla Stanów Zjednoczonych na poziomie AA+.
• Unia ustanowiła prowizoryczne cło antydumpingowe na import do EU chińskich fotowoltaicznych paneli w wysokości 11,8 proc., które będą obowiązywać do sierpnia, a potem zostaną podwyższone do 47,6 proc. W odpowiedzi Chiny poinformowały o rozpoczęciu dochodzenia w sprawie ich zdaniem zaniżonych, cen win europejskich. Chiny są trzecim największym rynkiem dla win francuskich (o wartości ok. 800 mln euro rocznie). Warto tu dodać, że Chiny importują z regionu Bordeaux ok. 30 proc. produkcji wina.Wcześniej Chiny nałożyły cła na importowane z Unii Europejskiej rury ze stali nierdzewnej.
• PKB Japonii wzrósł w I kw. 2013 r. o 4,1 proc. r/r (w IV kw. 2012 r. wyniósł on o 1,0 proc. r/r) i o 1 proc. kw/kw (w IV kw. 2012 r. wzrósł o 0,3 proc. kw/kw).
• "Washington Post" i "Guardian" w zeszłym tygodniu ujawniły dokumenty na temat istniejącego od 2007 r. programu PRISM. W jego ramach amerykańska Narodowa Agencja Bezpieczeństwa (NSA) i FBI przeszukują dane na serwerach czołowych firm internetowych, w tym Facebooka.
• Według danych chińskiego Państwowego Urzędu Statystycznego, w maju wolniej rosły ceny dóbr konsumpcyjnych, czemu towarzyszyło zmniejszenie zapotrzebowania na kredyty. Chiński Bank Centralny (CBC) podał, że wartość nowych kredytów zaciągniętych w maju wyniosła 107,65 mld USD. Zdaniem ekspertów, w ślad za malejącą inflacją może nastąpić obniżka stóp procentowych, w celu obniżenia kosztów finansowania przedsiębiorstw.
• Według Boeinga ponad 35 tys. nowych samolotów pasażerskich będzie potrzebnych do obsługi ruchu lotniczego na świecie w ciągu najbliższych 20 lat.Wartość maszyn wyceniana jest na 4,8 bln USD.Koncern przewiduje wzrost ruchu pasażerskiego oraz towarowego o 5 proc. rocznie.Przewoźnicy niskobudżetowi oraz linie lotnicze z rynków wschodzących będzie potrzebował 24 tys. 670 nowych samolotów, a zapotrzebowanie na samoloty szerokokadłubowe wyniesie ponad 8,5 tysiąca.
  Najwięcej nowych samolotów będą potrzebowali przewoźnicy z regionu Azji i Pacyfiku, w tym Chiny (nawet ok. 13 tys.samolotów), Europa -7460 nowych maszyn, Ameryka Północna - 7250, Ameryka Łacińska - 2900, państwa ze Środkowego Wschód - 2610, a linie lotnicze krajów Wspólnoty Niepodległych Państw - 1170; do Afryki może być dostarczonych 1070 samolotów.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Gospodarka japońska przez kilka dekad była drugą gospodarką świata, synonimem nowoczesności rozwiązań technicznych i technologicznych, wysokiej jakości produktów oraz perfekcyjnej organizacji. Wynikiem było przez wiele lat drugie miejsce w rankingu gospodarek światowych z punktu widzenia wielkości PKB. W ostatnich latach sytuacja się jeszcze pogorszyła, gospodarkę japońską wyprzedziły Chiny, a ostatnio także Indie...

Przez kilka ostatnich lat była w stagnacji i kolejne rządy nie mogły sobie z tym poradzić. Dodatkowo dotknął ją globalny kryzys gospodarczy (2007-8) oraz skutki trzęsienia ziemi i tsunami. Istotnym problemem japońskiej gospodarki jest dług publiczny, który rośnie od ponad 20 lat i obecnie jest on szacowany na ok. 220 proc. PKB.

W ostatnim pięcioleciu gospodarka japońska trzykrotnie była w recesji. W 2012 r. wzrost gospodarczy wynosił 2 proc. (w 2011 r. minus 0,8 proc.). Słabością Japonii jest wysoki poziom deficytu budżetowego, który w 2012 wyniósł ok. 10 proc. PKB...

Chociaż japońskie firmy utrzymały swoją wysoką pozycję jakościową na światowych rynkach, to jednak Japonia ustępuje kolejnym krajom wielkością swojej gospodarki. Jest to konsekwencja wyższego tempa rozwoju gospodarczego krajów rozwijających się. W rezultacie w 2009 r. Japonię wyprzedziły Chiny, a wg CIA World Fact Book 2012, w zeszłym roku Japonia została wyprzedzona także przez Indie i teraz - pod względem wysokości PKB (liczonego na bazie parytetu siły nabywczej) kraj ten zajmuje czwarte miejsce na świecie.

Japonia jest zainteresowana rozwojem współpracy gospodarczej z Unią Europejską. Dziś UE jest trzecim partnerem handlowym gospodarki japońskiej (po Stanach Zjednoczonych i Chinach). Rozwinięcie współpracy gospodarczej będzie możliwe, gdy sukcesem zakończą się obecnie prowadzone negocjacje w sprawie umowy o strefie wolnego handlu.

Japonia obecnie ma nowy rząd i nowe nadzieje na przełamanie dotychczasowej niemocy. Głównym kierunkiem obecnych działań rządowych jest pobudzenie rozwoju gospodarki. Polityka rządu w tym zakresie opiera się na:

• zmienionej w stosunku do dotychczasowej polityce banku centralnego, która ma polegać na wprowadzeniu do gospodarki dużych sum tak, aby jednak inflacja nie przekroczyła 2 proc.
• impulsy rozwojowego przez uruchomienie pakietu stymulacyjnego o wartości 105 mld USD I
• realizacji długoterminowej strategii wzrostu gospodarczego.

Pierwsze pozytywne skutki są widoczne. PKB Japonii wzrósł w I kw. 2013 r. o 4,1 proc. r/r (w IV kw. 2012 r. wzrost wyniósł on o 1,0 proc. r/r) i o 1 proc. kw/kw (w IV kw. 2012 r. PKB wzrósł o 0,3 proc. kw/kw). Korzystniejsze warunki powstały dla japońskiego eksportu, bo działania rządu i banku centralnego przyczyniły się do osłabienia kursu jena, co polepszyło sytuację japońskich eksporterów (jak wiadomo gospodarka japońska silnie zależy od eksportu).

Polsko-japońskie kontakty handlowe mocno ucierpiały w ostatnich, kryzysowych latach. Z oficjalnych polskich dokumentów wynika, że w 2012 roku nastąpił spadek importu do Polski o 17 proc. r/r (spadł do poziomu z 2007 roku), a obroty dwustronne wyniosły 2,6 mld euro (wobec 3,1 mld euro w 2011 roku). Nie ulega wątpliwości, że ten spadek nie dotyczy tylko polsko-japońskiej wymiany handlowej. Był on rezultatem przedłużającego się kryzysu (obecnie w Unii Europejskiej), oraz silnego kursu jena, co negatywnie wpłynęło na atrakcyjność cenową japońskich produktów.

Warto zwrócić uwagę na to, że w ciągu ostatnich lat obserwowaliśmy rozwój polskiego eksportu do Japonii. W 2012 wyniósł on 44o mln euro (wzrost o 8 proc. r/r), a deficyt handlowy z Japonią spadł z 2,3 mld euro w 2011 do 1,7 proc. w 2012 roku. Analitycy zwracają uwagę na to, że polski przemysł niezbyt aktywnie działa na rzecz wzrostu wymiany gospodarczej z tym krajem, ale trzeba przyznać, że jest to trudny rynek, bo na nim operują inne azjatyckie kraje z Chinami na czele. Obecnie w polskiej ofercie znajdują się towary przemysłu elektromaszynowego, chemii przemysłowej, meblowego, ceramicznego, a także...tytoń. Dużą szansę na szybki rozwój eksportu ma przemysł produktów rolno-spożywczych. Natomiast w japońskim imporcie do Polski dominują produkty zaawansowane technologicznie, a więc samochody, narzędzia precyzyjne i aparatura oraz maszyny. Aby jednak ta wymiana handlowa rozwinęła się, niezbędny jest wzajemny wzrost wiedzy o swoich możliwościach i rozwój kanałów dystrybucyjnych.

Inwestycje japońskie (w Polsce jest 270 firm z kapitałem japońskim) koncentrują się na produkcji elektronicznej, części i podzespołów do samochodów, a ich wartość szacuje się na 1,5 mld USD. Eksperci widzą możliwość rozszerzenia japońskiego frontu inwestycyjnego w Polsce o energetykę odnawialną i jądrową, nowoczesne-czyste technologie, przemysł chemiczny oraz instytucje finansowe.