Świat: wydarzenia tygodnia 25/2013

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 24/2013

• Ostatni szczyt G8 w Irlandii Płn. zapowiedział zintensyfikowanie walki z praniem pieniędzy i uchylaniem się od podatków. Uzgodniono nasilenie wymiany informacji między władzami podatkowymi. Firmy mają też przekazywać władzom podatkowym więcej informacji o swoich zyskach w krajach, w których prowadzą działalność gospodarczą. Mają też być przygotowane przepisy uniemożliwiające firmom przerzucanie zysków za granicę w celu zmniejszania lub nawet unikania podatków. Odpowiedzialność za te działania przerzucono na Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), G20 i plany działania poszczególnych krajów.
• Według prognoz Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) produkcja zbóż w sezonie 2013/2014 wzrośnie na świecie o 6,5 proc., do 2 mld 46 mln ton. Rekordowe będą zbiory pszenicy i kukurydzy. Oznacza to, że prawdopodobnie w sezonie 2013/14 zostaną odbudowane zapasy zbóż w skali globalnej, co powinno doprowadzić do spadku cen. FAO przewiduje znaczący wzrost zapasów zbóż w skali świata – o około 11 proc., do 569 mln ton. Oznaczałoby to najwyższy poziom rezerw zbożowych od 12 lat. Światowe zużycie zbóż ma wzrosnąć o 3 proc., do 2 mld 402 mln ton.
• Według prezesa Fed Bena Bernanke rezerwa Federalna może ograniczyć tempo skupu obligacji w dalszej części br. i zakończyć program skupu ok. połowy 2014 r., jeśli sytuacja w gospodarce USA będzie się poprawiała w tempie zgodnym z obecnymi oczekiwaniami Fed. Fed obniżył w środę prognozę stopy bezrobocia w tym roku do przedziału 7,2 - 7,3 proc. Według Fed w 2014 roku stopa bezrobocia w USA wyniesie 6,7 - 7,0 proc.
• Analitycy HSBC obniżyli prognozy wzrostu PKB Chin w 2013 i 2014 r. Według ich najnowszych szacunków, chiński PKB wzrośnie w tym i w przyszłym roku po 7,4 proc. Wcześniej HSBC prognozował na 2013 r. wzrost PKB w Chinach o 8,2 proc., a w 2014 o 8,4 proc.Produkt Krajowy Brutto Chin wzrósł w I kw. 2013 r. o 7,7 proc. r/r, po wzroście w IV kw. 2012 o 7,9 proc.
• W końcu ubiegłego roku nowy rząd Japonii zaczął wprowadzać w życie program ożywienia gospodarczego oparty na trzech filarach (nazywany też planem trzech strzał):uruchomiono pakiet stymulacyjny o wartości 105 mld USD, wprowadzono nową politykę banku centralnego, która zakłada wprowadzanie do gospodarki dużych sum pieniędzy tak, aby w ciągu dwóch lat osiągać inflację na poziomie 2 proc., a w ostatnich dniach przyjęto założenia do tzw. długoterminowej strategii wzrostu. Osiągnięte w I kw. wyniki są obiecujące.PKB Japonii wzrósł w I kw. 2013 r. o 4,1 proc. r/r i o 1 proc. kw/kw.
• Podczas szczytu G8 w Lough Erne w Irlandii Płn. ogłoszono, że pierwszy etap negocjacji ws. umowy o wolnym handlu między UE a USA rozpocznie się w lipcu w Waszyngtonie. Jak wiadomo kompromis sprawie mandatu dla Komisji Europejskiej do prowadzenia negocjacji handlowych z USA osiągnęli w Luksemburgu ministrowie handlu UE.
• Odbyła się kolejna edycja Paris Airshow na lotnisku Le Bourget w Paryżu. Była ona pod znakiem ostrej konkurencji amerykańskiego Boeinga i europejskiego Airbusa. Wśród wojskowych maszyn duże zainteresowanie wywołała prezentacja rosyjskiego myśliwca SU-35.
• UE jest zdania, że jej pomoc finansowa dla Egiptu nie została skutecznie wykorzystana na wsparcie praw człowieka i demokracji w tym kraju, walkę z korupcją i poprawę zarządzania finansami publicznymi.W latach 2007-2013 UE przekazała Egiptowi około 1 mld euro pomocy.
• Microsoft nie zakończył sukcesem negocjacji, których wynikiem miało być przejęcie Nokii. Przyczyną fiaska była niemożność ustalenia ceny, wobec ciągle spadającej pozycji rynkowej fińskiego producenta telefonów (aktualnie Nokia ma 2,8 proc. udział w rynku smartfonów). Obie firmy współpracują od kilku już lat, bo Nokia wykorzystuje oprogramowania Windows Phone. Mówi się, że przejęciem Nokii jest tez zainteresowany chiński Huawei. Nokia jest coraz słabsza, bo w 2010 rynek wyceniał fińską spółkę na 30 mld USD, a obecnie jest to już nieco ponad 14 mld USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Nie do końca rozwiązane problemy polityczne powstałe w wyniku II wojny światowej dziś nie przeszkadzają Chinom, Japonii i Korei Płd. w działaniach mających na celu pogłębienie współpracy gospodarczej. Ten cel realizują tworząc strefę wolnego handlu. Ostatnio kraje te zdecydowały o przyspieszeniu tych prac i uważam, że można to traktować jako odpowiedź na wyznaczenie terminu rozpoczęcia negocjacji nad stworzeniem przez USA i UE strefy wolnego handlu, czyli inicjatywy znanej pod nazwą transatlantyckiego partnerstwa handlowego i inwestycyjnego (TTIP)...

Stany Zjednoczone i Unia Europejska to w powojennym świecie przez kilka dekad dwa czołowe centra gospodarcze i polityczne współczesnego świata. Można powiedzieć, że w sprawach politycznych na ogół skutecznie współpracują z sobą, a gdy mają sprzeczne interesy, potrafią się dogadać. Nieco inaczej jest w sprawach gospodarczych, gdzie trwa ostra, często bezpardonowa rywalizacja.

W ostatnich dekadach na potęgę gospodarczą i polityczną wyrosły Chiny, a ich śladem podążają Indie. Mówiąc o gospodarce azjatyckiej nie można zapominać o Japonii, do niedawna drugiej gospodarce świata. W tym rejonie świata są też takie gospodarki jak Korea Płd, Taiwan, a także dynamicznie rozwijające się gospodarki krajów Azji Południowo-Wschodniej. Te gospodarki coraz bardziej integrują się, zwiększając swoją globalną konkurencyjność i wpływ na globalne procesy gospodarcze. Azjatycka gospodarka coraz skuteczniej rywalizuje z gospodarkami Ameryki i Starego Kontynentu, a Chiny to dziś siła napędowa nie tylko azjatyckiej, ale też globalnej gospodarki.

Stany Zjednoczone i Unia Europejska mają świadomość, do czego prowadzi kontynuacja tych procesów i postanowiły przeciwdziałać. Na początku 2013 roku zapowiedziano rozpoczęcie negocjacji, które mają doprowadzić do planowanego transatlantyckiego partnerstwa handlowego i inwestycyjnego (tzw. TTIP). Jeśli negocjacje zakończą się sukcesem, w wyniku powstanie największa strefa wolnego handlu na świecie. Negocjacje mają się zakończyć do połowy 2015 roku. W trakcie ostatniego spotkania G8 w Irlandii prezydent USA i europejscy przywódcy poinformowali, że negocjacje rozpoczną się w Nowym Jorku już na początku lipca.

W odpowiedzi Chiny, Japonia i Korea Płd. zapowiedziały przyspieszenie negocjacji w sprawie ustanowienia strefy wolnego handlu.Zdaniem sekretarza generalnego Sekretariatu Współpracy Trójstronnej, Shin Bong-kila, powstały w ramach strefy swobodny obrót towarów między najbogatszymi krajami Azji będzie dla wszystkich stron korzystny, pozwoli złagodzić napięcia polityczne i pomoże w walce konkurencyjnej z innymi rejonami świata.

W założeniach te trzy czołowe gospodarki azjatyckie zmierzają do stworzenia umowy kompleksowej. W jej ramach będą opracowane sprawy handlu i usług, a także inwestycji. Umowa ma także ustalać reguły w takich dziedzinach, jak własność intelektualna, transparentność umów handlowych, ujednolicenie zasad e-handlu oraz ochrona środowiska.

Pierwszą rundę rozmów na ten temat delegacje rządowe trzech krajów odbyły w marcu tego roku w Seulu. Merytorycznym rozmowom nie przeszkodziły napięcia polityczne, spowodowane ostatnimi sporami granicznymi (Chiny-Japonia) chociaż na pewno hamuje to tempo postępu w negocjacjach. Wydaje się jednak, że mimo wielu problemów politycznych i trudnej historii, kraje te zdają sobie sprawę z potrzeby wzmocnienia wzajemnych związków gospodarczych, we wspólnym interesie trzech zainteresowanych państw. Przewiduje się, że druga runda negocjacji dot. strefy wolnego handlu odbędzie się pod koniec lipca w Szanghaju, a trzecia w Japonii pod koniec tego roku.

Analitycy prognozują, że układ pomiędzy Chinami, Japonią i Koreą Płd. zostanie podpisany po wcześniejszym podpisaniu umowy o partnerstwie transpacyficznym TPP (Trans-Pacific Partnership) między USA a krajami regionu Azji i Pacyfiku, a ma się stać do końca tego roku. Warto tu jednak dodać, że w tej umowie zamierza uczestniczyć Japonia. Chiny i Korea Południowa nie przewidują udziału w TPP.