Prywatność w sieci wg internautów

Przeczytaj także: Dbamy o prywatność w sieci

W dyskusji tej dotychczas brakowało danych na temat poglądów samych zainteresowanych, a zrealizowana analiza obala szereg mitów funkcjonujących w debacie publicznej na temat poglądów internautów. Z badania wynika, że użytkownicy sieci uważają internet za przestrzeń publiczną i potrafią chronić swoją prywatność, a zbytnie formalizowanie internetu im przeszkadza. Są także w większości świadomi istnienia cookies i faktu zbierania danych o ich zachowaniach w sieci w celach komercyjnych.

Powodem debaty dotyczącej prywatności w sieci są prace Unii Europejskiej nad projektem rozporządzenia w sprawie ochrony danych osobowych. Część z artykułów rozporządzenia dotyczy bowiem serwisów www i może mieć znaczny wpływ na to, jak w przyszłości będzie wyglądać internet. Zbyt arbitralne regulacje mogą utrudnić internautom korzystanie z serwisów, a także uniemożliwić właścicielom stron www finansowanie działalności, która opiera się w dużym stopniu na przychodach z reklamy i to właśnie dzięki niej możliwy jest darmowy dostęp do sieci. Istotne jest zatem, aby unijne rozporządzenie było skonstruowane w taki sposób, by jego realizacja była perspektywiczna dla obydwu stron. – Wdrożenie jednego aktu prawnego obowiązującego bezpośrednio we wszystkich Państwach Członkowskich UE jest szansą zarówno dla internautów, ale także dla przedsiębiorców świadczących swoje usługi online – podkreśla Michał Boni, minister MAiC.

Z badania IAB Polska wynika, że tylko 2% internautów uważa, że internet jest przestrzenią prywatną. Prawie wszyscy traktują go jako przestrzeń publiczną, bądź częściowo publiczną. Zdecydowana większość intuicyjnie wie także czym są dane osobowe, choć nie zna szczegółowo ich zakresu. Te dwie perspektywy znajdują swoje potwierdzenie w zachowaniach w sieci. Internauci bardzo często udostępniają swoje dane, jednak większość (79%) wykazuje się ostrożnością i chroni prywatność na różne sposoby. Jedynie 4% deklaruje, że nie stosuje żadnych zabezpieczeń. Minister Wojciech Wiewiórowski, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, komentuje wyniki następująco – w żaden sposób nie dziwi fakt, że zdecydowana większość internautów traktuje sieć jako przestrzeń „publiczną”, czyli że porusza się po niej tak, jak porusza się po ulicy, placu oraz chce zachowywać się w niej tak, jak w kinie, czy w centrum handlowym. Z jednej strony powoduje to, że użytkownicy internetu porównują działania w sieci do działań w świecie rzeczywistym, z drugiej godzą się na to, że to na nich spoczywa przede wszystkim obowiązek chronienia własnej prywatności.

Marek Troszyński z Centrum Badań nad Nowymi Mediami Collegium Civitas dodaje – coraz mniej użytkowników jest przeświadczonych o możliwości prywatnej komunikacji przez internet. Pojęcie ‘przestrzeni publicznej’ jest tu kluczowe – to miejsce, w którym rozmawiamy z ludźmi, a inni słyszą nasze wypowiedzi i mogą wykorzystać je dla swoich interesów.

Z badania wynika także, że 60% internautów wie o tym, że strony internetowe zbierają ich dane o tym, co robią w sieci. Wśród nich połowa jest przekonana, że służy to celom komercyjnym – najczęściej reklamowym. Jedynie 7% użytkowników sieci uważa, że takie dane nie są zbierane. Ponadto, prawie dwie trzecie (63%) uważają, że treści internetowe – w tym reklamy – powinny być dopasowane do internautów. Jedna czwarta nie ma zdania na temat profilowania. – W dalszym ciągu jedna czwarta polskich użytkowników internetu nie potrafi zająć stanowiska odnośnie skutków, jakie wywiera na nich profilowanie. Wysoka świadomość internautów odnośnie ochrony ich danych jest wielkim wyzwaniem dla wszystkich podmiotów zaangażowanych w kreowanie społeczeństwa cyfrowego – komentuje minister Boni.

Włodzimierz Schmidt, prezes IAB Polska, dodaje – rola edukacji, która spoczywa na całym ekosystemie cyfrowym jest kluczowa. Nie można jednak zapomnieć też o tym, że ciągłe podnoszenie jakości usług świadczonych dla konsumentów i ich rozwój są możliwe dzięki przetwarzaniu informacji stanowiących główny budulec całego internetu i modeli biznesowych, które są z nim związane.

Z badania IAB Polska wynika także, że 62% internautów nie wie, czym są ciasteczka, choć jednocześnie większość (70%) ma świadomość ich istnienia. Ponadto, użytkownicy sieci podeszli dość sceptycznie do ostatniej akcji serwisów internetowych informujących o wykorzystaniu cookies. Dla 23% osób, które deklarują, że się z nią spotkały, była ona ważna, dla 20% przydatna, jednak dla 52% irytująca. - Internet jest technologią, z której chcemy korzystać, ale której nie chcemy rozumieć – wyjaśnia dr Troszyński.


O badaniu
Badanie „Prywatność w sieci, komunikacja marketingowa online z perspektywy internautów” zostało zrealizowane we współpracy z trzema instytutami badawczymi specjalizującymi się w przeprowadzaniu badań internetowych: Panel Ariadna, Interaktywny Instytut Badania Rynku oraz NK Research. Aby dotrzeć do jak najszerszego grona użytkowników sieci, ankiety zostały zrealizowane wśród panelistów Ariadna, na operacie badawczym NK Research oraz na przestrzeni wydawców internetowych obejmujących łącznym zasięgiem ponad 90% polskich internautów: Grupa Gazeta.pl, Onet, Polskapresse, WP.PL. Aby dane były reprezentatywne dla ogółu polskich internautów w wieku 15 i więcej lat, odpowiedzi badanych analizowano z wykorzystaniem wagi analitycznej, skonstruowanej na podstawie danych o płci, wieku, wykształceniu, miejscu zamieszkania internautów oraz częstotliwości korzystania z sieci (według NetTrack MillwardBrown). Badanie przeprowadzono w okresie od 29 maja do 7 czerwca 2013 roku. W sumie zrealizowano 4573 wywiady, co przekłada się na maksymalny błąd pomiaru na poziomie 1,27%.