Kultura w Polsce w 2012 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2011 r.

W porównaniu z poprzednim rokiem, zwiększyła się liczba domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic (o 4,4%) oraz nieznacznie – teatrów i instytucji muzycznych (o 0,6%). Liczba pozostałych instytucji kultury zmniejszyła się (muzeów i oddziałów muzealnych – o 1,2%, galerii i salonów sztuki – o 2,3%, bibliotek publicznych – o 1,3%, placówek informacyjno-bibliotecznych – o 4,1%). Wzrosła liczba zwiedzających w muzeach (o 7,2%) oraz korzystających z ofert domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic (uczestników imprez – o 2,4%, członków zespołów artystycznych – o 17,4%, członków kół, klubów – o 9,5%).

Poszczególne województwa Polski cechuje zróżnicowanie pod względem dostępności do instytucji kultury, wynikające z różnego stopnia urbanizacji oraz rozwoju gospodarczego danego obszaru. Działalność poszczególnych rodzajów instytucji kultury uzależniona jest od miejsca ich lokalizacji – teatry i instytucje muzyczne, galerie, salony sztuki czy multipleksy najczęściej zlokalizowane są w dużych miastach; ośrodki kultury i świetlice – na obszarach wiejskich.

O dostępności korzystania z oferty instytucji kultury świadczy także poziom przystosowania obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Coraz więcej placówek dostosowuje wejścia do swoich budynków oraz wprowadza udogodnienia wewnątrz obiektu dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, wprowadza technikę audiodeskrypcji, dzięki której możliwy jest odbiór treści wizualnych przez osoby niewidzące i słabowidzące, a w przypadku bibliotek, przygotowuje specjalne miejsca dla niepełnosprawnych czytelników. W 2012 r. spośród wszystkich podmiotów działających w obszarze kultury, największą liczbą obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych dysponowały kina (82,6% kin użytkowało budynki posiadające odpowiednio zaadoptowane wejście, 66,2% - posiadało udogodnienia wewnątrz budynku), teatry i instytucje muzyczne (odpowiednio 76,8% i 71,6%) oraz galerie i salony sztuki (52,9% i 44,5%). W urządzenia do audiodeskrypcji najczęściej wyposażone były teatry i instytucje muzyczne (15,5%) oraz muzea i oddziały muzealne (11,1%).

Biblioteki

W 2012 r. w Polsce funkcjonowało 10049 bibliotek oraz placówek informacyjno-bibliotecznych. Zdecydowaną większość stanowiły biblioteki publiczne, których celem jest zaspakajanie i rozwijanie potrzeb czytelniczych społeczeństwa oraz upowszechnianie wiedzy i rozwoju kultury. Następną grupę stanowiły biblioteki naukowe, do których zaliczamy m.in. Bibliotekę Narodową, biblioteki Polskiej Akademii Nauk, biblioteki szkół wyższych oraz inne wymienione w rozporządzeniu, których zbiory tworzą narodowy zasób biblioteczny.

W 2012 r. działały 8182 biblioteki publiczne wraz z filiami. Większość z nich (65,9%) zlokalizowana była na wsi. Z roku na rok można zaobserwować zmniejszającą się liczbę bibliotek. W stosunku do 2011 r. nastąpił spadek o 108 placówek. Najwięcej bibliotek zlikwidowano w województwie mazowieckim (17), dolnośląskim (15) i świętokrzyskim (14).

W miejscowościach, w których nie ma placówek bibliotecznych, funkcjonują punkty biblioteczne. Udostępniony w nich księgozbiór pochodzi z bibliotek macierzystych lub filii. W 2012 r. ich liczba zmniejszyła się o 6,5% w stosunku do roku poprzedniego i obecnie wynosi 1280 punktów.

Z myślą o najmłodszych czytelnikach, biblioteki tworzą w swych placówkach oddziały dla dzieci i młodzieży. W 2012 r. działało 768 oddziałów - najwięcej w województwach: śląskim (87 placówek) i małopolskim (77), najmniej - w świętokrzyskim (15) i łódzkim (19).