Kultura w Polsce w 2012 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2011 r.

Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice są instytucjami niemal w całości należącymi do sektora publicznego. W 2012 r. jednostki samorządowe i niesamorządowe sektora publicznego były organizatorem dla 93,0% instytucji. Prywatnym organizatorem najczęściej były jednostki spółdzielcze, które nadzorowały działalność przede wszystkim klubów – spółdzielcze kluby stanowiły 58,7% wszystkich prywatnych placówek oraz równocześnie – 46,8% ogółu klubów w Polsce.

W 2012 r. ponad połowa (53,3%) wszystkich domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic posiadała obiekty przystosowane dla osób niepełnosprawnych (o 6,6 p.proc. więcej niż przed rokiem). Najczęściej adaptacja dotyczyła wejścia do budynku (94,4% wszystkich przystosowanych obiektów), rzadziej – wnętrza budynku (61,3%).

Średnio, co druga placówka posiadała salę widowiskową, wyposażoną przeciętnie w 181 miejsc na widowni. Bibliotekę prowadziło 14,9% instytucji.

Spośród 6,4 tys. pracowni specjalistycznych działających w domach i ośrodkach kultury, klubach i świetlicach w 2012 r., analogicznie jak przed rokiem, dominowały pracownie plastyczne (23,0% ogółu pracowni specjalistycznych), muzyczne (20,5%) oraz sale baletowe/taneczne (18,3%).

W 2012 r. domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice zorganizowały łącznie 195,1 tys. imprez, które zgromadziły 31,5 mln uczestników. W ciągu roku 1 instytucja zorganizowała przeciętnie 50 imprez. Najbardziej aktywne pod tym względem były domy kultury – 1 dom kultury w 2012 r. zorganizował średnio 80 imprez; najmniej – świetlice (17). Najczęściej organizowane były: prelekcje, spotkania, wykłady (19,4% ogółu imprez), występy zespołów amatorskich (18,8%) oraz imprezy turystyczne i sportowo-rekreacyjne (11,9%). Nadal, tak jak rok wcześniej, do najliczniejszych (pod względem liczby osób przypadających na 1 imprezę) należały: festiwale (1081), występy artystów i zespołów zawodowych (430) oraz wystawy (195).

Według stanu na koniec grudnia 2012 r., w domach i ośrodkach kultury, klubach i świetlicach funkcjonowało 15,3 tys. zespołów artystycznych (o 8,8% więcej niż w 2011 r.), w ramach których działało 266,5 tys. członków (o 17,4% więcej niż w 2011 r.). Wśród wszystkich zespołów dominowały zespoły taneczne (4,0 tys.), muzyczne-instrumentalne (3,5 tys.) oraz wokalne i chóry (3,1 tys.). Oprócz zespołów artystycznych, instytucje prowadziły także systematyczne zajęcia w formie różnego rodzaju kół zainteresowań, klubów: w 16,1 tys. kół zrzeszonych było 362,4 tys. członków. Najliczniejsze były koła plastyczne (3,7 tys. członków), gospodyń wiejskich (2,7 tys.) oraz taneczne (2,4 tys.). Natomiast najwięcej członków skupiały kluby seniora (50 osób przypadało przeciętnie na 1 koło), dyskusyjne kluby filmowe (42) oraz terapeutyczne (26). Liczba kół zainteresowań oraz członków, w porównaniu z poprzednim rokiem, wzrosła odpowiednio o 13,1% i 9,5%.

W 2012 r. domy i ośrodki kultury, kluby oraz świetlice zorganizowały 7,9 tys. kursów, tj. o 18,6% więcej niż rok wcześniej. Status absolwenta kursu uzyskało 124,7 tys. osób. Najbardziej popularne były kursy tańca (22,8% ogółu kursów), nauki gry na instrumentach (21,9%) oraz plastyczne (15,7%).

Muzea

W Polsce działalność prowadziło 768 muzeów (łącznie z oddziałami)5. 86,7% instytucji należało do sektora publicznego, w ramach którego organizatorem były najczęściej jednostki samorządu terytorialnego (83,8%). Podobnie jak w poprzednim roku, organizatorem co 3 prywatnego muzeum były organizacje społeczne, co czwartego – Kościoły i związki wyznaniowe.

Według podziału funkcjonalno-rzeczowego, tj. ze względu na typ eksponatu, najliczniej reprezentowane były muzea regionalne (141 muzeów), historyczne (139) oraz interdyscyplinarne (84) i artystyczne (83), które łącznie stanowiły 58,2% ogółu muzeów. Najmniej liczne były muzea literackie (6), wnętrz (11) i geologiczne (13). Najwięcej muzeów zlokalizowanych było w województwach: mazowieckim (115), małopolskim (108) i wielkopolskim (83), najmniej – opolskim (14) i lubuskim (16).