Kultura w Polsce w 2012 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2011 r.

W posiadaniu muzeów znajdowało się 15,7 mln muzealiów (w 2011 r. – 15,1 mln). W ciągu roku najwięcej pozycji inwentarzowych pozyskano dzięki darom od osób prywatnych i instytucji oraz na drodze badań – odpowiednio: 114,7 tys. i 113,8 tys. Dużą rolę odegrały także zakupy w kraju i za granicą, dzięki którym udało się pozyskać 51,9 tys. jednostek inwentarzowych.

Największą liczbę muzealiów posiadały muzea interdyscyplinarne (20,3%), przyrodnicze (14,6%) i artystyczne (14,1%), a najmniejszą – muzea biograficzne, literackie i wnętrz, których zbiory stanowiły po 0,3% ogółu muzealiów. W strukturze muzealiów według dyscyplin, najliczniej reprezentowane były zbiory z zakresu archeologii (20,1%), przyrody (18,1%) i sztuki (13,0%). Najmniej liczne były zbiory kartograficzne, militariów i archiwaliów i stanowiły odpowiednio 0,2%, 1,2% i 2,0% ogółu muzealiów.

W 2012 r. zdigitalizowano 410,0 tys. jednostek inwentarzowych (o 3,4% więcej niż w 2011 r.). Najwięcej – w województwie mazowieckim, śląskim i małopolskim (odpowiednio: 87,0 tys., 74,8 tys. i 66,2 tys.), a najmniej – w województwie opolskim, świętokrzyskim i lubuskim (odpowiednio: 3,4 tys., 3,9 tys. i 5,1 tys.). Największą liczbę zdigitalizowanych muzealiów odnotowano w zbiorach sztuki (28,0%), archeologii (16,2%) i fotografii (13,1%).

Muzea dysponowały 405,1 tys. depozytów (o 2,0% mniej niż w 2011 r.).6 Najwięcej depozytów znajdowało się zbiorach archeologicznych (40,1%), sztuki (24,1%) i numizmatów (9,4%).

W 2012 r. muzea w kraju zwiedziło 26,7 mln osób (o 7,2% więcej w porównaniu z rokiem poprzednim), przy czym 11,3 mln zwiedzało je bezpłatnie (w tym 13,4% – z okazji imprez okolicznościowych, 8,4% – w „Noc Muzeów”). Z ogólnej liczby zwiedzających, 31,0% zwiedzało muzea i wystawy w zorganizowanych grupach i były to w większości grupy młodzieży szkolnej, które stanowiły 63,3% wszystkich zwiedzających w grupach i 19,6% ogółu zwiedzających.

Najwięcej zwiedzających (w przeliczeniu na 1 muzeum) odnotowano w województwach: małopolskim (69,9 tys.), mazowieckim (57,9 tys.) i dolnośląskim (29,8 tys.), a najmniej – w województwie opolskim (13,1 tys.), lubuskim (13,9 tys.) i podlaskim (14,8 tys.). Muzea prowadzące stronę internetową zarejestrowały 31,5 mln wirtualnych odwiedzin (o 22,7% więcej niż rok wcześniej).

W ubiegłym roku muzea i ich oddziały zorganizowały 4,9 tys. wystaw czasowych (w 2011 r. - 4,8 tys.), w tym 39 wystaw wirtualnych, przy czym wystawy własne stanowiły 60,4% ogółu wystaw czasowych. Pozostała część to wystawy obce, tj. prezentowane w danym muzeum, ale przygotowane przez inne muzea krajowe lub zagraniczne. Ponadto, w 2012 r. muzea zorganizowały 140 wystaw za granicą, które zwiedziło 610,3 tys. osób.

W ramach działalności kulturalno-naukowej i dydaktycznej muzea prowadziły szereg innych form aktywności, tj. lekcje muzealne, seanse filmowe, warsztaty, odczyty, prelekcje, spotkania, imprezy cykliczne, koncerty, imprezy plenerowe, konkursy oraz sesje i seminaria. W 2012 r. odnotowano łącznie 115,4 tys. tego typu imprez, w których wzięło udział 7,0 mln uczestników. Największą popularnością cieszyły się lekcje muzealne. Zorganizowano 61,7 tys. zajęć (w ramach 6,8 tys. tematów), w których uczestniczyło 1,4 mln osób. Przeciętnie 1 lekcja muzealna zgromadziła 23 uczestników.

W ramach działalności wydawniczej muzea przygotowywały katalogi zbiorów i wystaw, informatory i foldery, plakaty, roczniki, serie wydawnicze oraz inne wydawnictwa, których ogólny nakład w 2012 r. wyniósł 7,9 mln egzemplarzy dla 8,6 tys. tytułów. Wydawano głównie plakaty (3,3 tys. tytułów w nakładzie 301,6 tys. egzemplarzy) oraz informatory i foldery (2,0 tys. tytułów w nakładzie 3,9 mln egzemplarzy).

W ramach prac naukowych, muzea w 2012 r. rozpoczęły 683 programy badawcze, z których 483 były programami wewnętrznymi, a pozostałe – badaniami zleconymi z zewnątrz.

W ubiegłym roku blisko połowa (47,9%) muzeów i oddziałów muzealnych posiadała budynki z odpowiednio przystosowanym wejściem dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Udogodnieniami wewnątrz budynku dysponowało 35,4% instytucji. Ponadto 11,1% instytucji posiadało obiekty przystosowane do zwiedzania dla osób niewidzących i słabowidzących.