Kultura w Polsce w 2012 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2011 r.

Instytucje paramuzealne

Zgodnie z rekomendowaną przez UNESCO klasyfikacją Międzynarodowej Rady ds. Muzeów (ICOM – International Council of Museums) instytucjami paramuzealnymi są: ogrody zoologiczne, botaniczne, rezerwaty przyrody, parki narodowe i kulturowe oraz inne jednostki, tj. planetaria, miasteczka i centra nauki i techniki, a także niebędące muzeami ekspozycje stałe ukazujące osiągnięcia, odkrycia i ciekawostki z dziedziny historii, archeologii, kultury, przyrody, techniki itp.

W 2012 r. działało 98 instytucji paramuzealnych – najwięcej w województwie dolnośląskim (14), śląskim (11) i małopolskim (10), a najmniej w opolskim (1), lubuskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim (po 3). Jednostki te zgromadziły 250,3 tys. okazów i eksponatów. W 2012 r. instytucje paramuzealne odwiedziło 9,7 mln osób, z tego 31,3% - w zorganizowanych grupach. Młodzież szkolna stanowiła 24,8% ogółu zwiedzających. Największą popularnością cieszyły się ogrody zoologiczne – w ubiegłym roku 1 placówkę odwiedziło średnio 325,4 tys. osób.

Instytucje paramuzealne, podobnie jak muzea, oprócz możliwości zwiedzania, proponowały odbiorcom także inne formy aktywności, m.in. odczyty, prelekcje, spotkania, seanse filmowe, warsztaty, imprezy plenerowe, lekcje muzealne, imprezy cykliczne – w 2012 r. w 17,0 tys. tego typu imprez wzięło udział 1,5 mln uczestników.

W ubiegłym roku, w ramach prowadzonej działalności wydawniczej, instytucje paramuzealne wydały łącznie 371 tytułów w formie drukowanej, o łącznym nakładzie 815,3 tys. egzemplarzy. Działalność wydawnicza instytucji paramuzealnych związana była przede wszystkim z drukowaniem informatorów i folderów oraz plakatów (68,5% ogółu tytułów i 64,4% wszystkich nakładów).

Galerie i salony sztuki

W 2012 r. w Polsce działały 344 galerie i salony wystawiennicze, organizujące czasowe wystawy sztuki współczesnej. 58,4% instytucji wystawienniczych należało do sektora publicznego, a pozostała część (w ramach sektora prywatnego) głównie do osób prywatnych oraz organizacji społecznych takich jak fundacje i stowarzyszenia.

Najwięcej instytucji wystawienniczych prowadziło swoją działalność w województwach: małopolskim (67), mazowieckim (56) oraz łódzkim (43); najmniej – opolskim (3), lubuskim (5), podkarpackim (7).

W 2012 r. galerie i salony sztuki zorganizowały łącznie 4,3 tys. wystaw, które zgromadziły 3,7 mln zwiedzających. Z ogółu zwiedzających, 11,7% stanowiły osoby zwiedzające wystawy plenerowe. W galeriach i salonach sztuki w Polsce zorganizowano 3757 wystaw krajowych, 275 zagranicznych oraz 193 międzynarodowe. Poza granicami kraju, polskie galerie i salony sztuki zorganizowały 79 wystaw.

Wystawy, do prezentacji których zastosowano tzw. nowe media, czyli nietradycyjne eksponaty, formy i techniki (animację komputerową, aranżacje przestrzeni – instalacje, design, wideo itp.), stanowiły 13,9% wszystkich wystaw.

Oprócz swojej podstawowej działalności, galerie i salony sztuki miały w ofercie szereg imprez towarzyszących wystawom. Spośród nich największym zainteresowaniem cieszyły się odczyty, prelekcje oraz spotkania z autorami wystaw, które w 2012 r. stanowiły 18,2% wszystkich imprez okołowystawienniczych. W zakresie edukacji kulturalnej, galerie i salony sztuki zorganizowały 11,0 tys. warsztatów i lekcji, w których wzięło udział 198,6 tys. uczestników.

W ramach prezentacji swojej oferty, galerie i salony sztuki prowadzą także działalność wydawniczą, która w 2012 r. objęła 9,3 tys. tytułów w formie drukowanej, o łącznym nakładzie 2,2 mln egzemplarzy, oraz 1,8 tys. tytułów w formie elektronicznej.

Ponad połowa (52,9%) wszystkich galerii i salonów sztuki dysponowała budynkami, których wejścia przystosowane były dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Odpowiednie adaptacje wewnątrz budynku posiadało 44,5% instytucji.