Kultura w Polsce w 2012 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2011 r.

Teatry i instytucje muzyczne

W 2012 r. działalność sceniczną prowadziły 174 teatry i instytucje muzyczne, które posiadały własny zespół artystyczny. Większość teatrów i instytucji muzycznych należało do sektora publicznego, w ramach którego organizatorem były przede wszystkim jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast w ramach sektora prywatnego dla ponad połowy podmiotów organizatorem były osoby fizyczne.

Instytucje teatralne i muzyczne dysponowały łącznie 317 scenami oraz 77,9 tys. miejsc na widowniach w salach stałych.7 Ponad 3/4 wszystkich teatrów i instytucji muzycznych posiadało obiekty przystosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich: odpowiednio przystosowane wejście do budynku posiadało 76,8% obiektów, udogodnienia wewnątrz budynku – 71,6%. W urządzenia do audiodeskrypcji wyposażonych było 15,5% ogółu instytucji.

Liczba przedstawień i koncertów wystawionych przez teatry i instytucje muzyczne w 2012 r. kształtowała się na podobnym poziomie jak rok wcześniej i wyniosła 54,1 tys. (wzrost o 0,9%). Natomiast liczba widzów i słuchaczy spadła o 2,3% i wyniosła 10,7 mln. Większą frekwencją cieszyły się przedstawienia i koncerty wystawiane przez teatry i instytucje muzyczne w innych województwach (273 osoby uczestniczyły średnio w 1 przedstawieniu, koncercie) niż we własnym województwie (193). Biorąc pod uwagę rodzaj instytucji, przeciętnie najwięcej osób uczestniczyło w przedstawieniach zorganizowanych przez zespoły pieśni i tańca (średnio 614 osób przypadało na 1 przedstawienie, koncert), opery (524) oraz operetki (377).

W 2012 r. teatry wystawiły 609 premier – o 6,9% mniej niż w poprzednim roku. Najwięcej przedstawień premierowych miało miejsce w teatrach dramatycznych województwa mazowieckiego (22,0% wszystkich premier).

Oprócz działalności w kraju, teatry i instytucje muzyczne oraz przedsiębiorstwa (agencje) rozrywkowe, realizowały swoje przedsięwzięcia także za granicą. W 2012 r. wystawiły łącznie 707 przedstawień i koncertów, w których wzięło udział 392,8 tys. widzów. Najwięcej przedsięwzięć zrealizowano w Niemczech (129), Francji (69) oraz Stanach Zjednoczonych Ameryki (55), lecz najwyższą średnią liczbę widzów i słuchaczy odnotowano w Hiszpanii (1297 osób na 1 przedstawieniu, koncercie), Japonii (1102) oraz Austrii (1091). Natomiast w polskich teatrach i instytucjach muzycznych, najczęściej gościli artyści i zespoły artystyczne z Włoch (14,0% ogółu występów zagranicznych), Stanów Zjednoczonych Ameryki (12,4%) oraz Rosji (12,0%).

W ramach edukacji kulturalnej w 2012 r., teatry i instytucje muzyczne zorganizowały łącznie 13,2 tys. odczytów i prelekcji, seansów filmowych, koncertów, konkursów, warsztatów, lekcji, festiwali, imprez plenerowych oraz sesji i seminariów naukowych (o 2,3% więcej niż przed rokiem), w których wzięło udział 2,4 mln uczestników (o 17,9% więcej niż przed rokiem). Ponadto, filharmonie i orkiestry zorganizowały 11,9 tys. szkolnych audycji muzycznych.

Kina

Według stanu na koniec 2012 r., w Polsce działały 453 kina (447 kin stałych i 6 kin ruchomych). 98,4% ogółu kin stałych zlokalizowanych było w miastach – najwięcej w województwach: mazowieckim (59), śląskim (50) i małopolskim (44), a najmniej – lubuskim (11), świętokrzyskim (12), opolskim i podlaskim (po 13).

W 2012 r. liczba wyświetlonych seansów filmowych w kinach stałych była zbliżona do poziomu z roku poprzedniego i wyniosła 1,6 mln (spadek o 0,2%). Najwięcej seansów wyświetliły kina w województwie śląskim (18,8%), mazowieckim (18,7%) i małopolskim (9,1%), najmniej – opolskim (1,1%), świętokrzyskim (1,8%) i lubuskim (2,0%). Filmy produkcji polskiej stanowiły 14,4% ogólnej liczby seansów i cieszyły się największą frekwencją: przeciętnie 1 seans filmu polskiego zgromadził 30 widzów, podczas gdy europejskiego (nie wliczając polskiego) – 22, a pozaeuropejskiego – 24. Filmy europejskie, łącznie z polskimi stanowiły 53,0% wszystkich seansów filmowych.

Ogólna liczba widzów w kinach stałych, w porównaniu z poprzednim rokiem, zmniejszyła się o 5,4% i wyniosła 37,5 mln. Wskaźnik liczby widzów przypadających na 1000 ludności zmniejszył się z 1030 w 2011 r. do 973 w 2012 r. Zwiększyła się natomiast liczba sal projekcyjnych (o 3,6%) i w rezultacie, liczba miejsc na widowni (o 3,4%). Spośród ogólnej liczby 257,8 tys. miejsc na widowni, blisko co trzecie miejsce należało do kina jedno- i dwusalowego.