Kredyty zagrożone urosły w 2012 roku o 9 proc.

Przeczytaj także: Starsze kredyty hipoteczne gorzej spłacane

Już w tej chwili KNF wskazuje wysokie LTV znacznej części portfela kredytowego jako istotne zagrożenie. „Na koniec 2012 r. w portfelach banków było ponad 500 tys. kredytów o LTV > 80%, które stanowiły 51% wartości całego portfela, w tym 238,8 tys. kredytów o LTV > 100%, które stanowiły 27,3% wartości portfela, przy czym należy przypuszczać, że faktyczna liczba kredytów o wysokich LTV może być wyższa ze względu na niedoszacowanie przez banki obserwowanych w ostatnich latach obniżek cen nieruchomości. Wysokie LTV wzbudzają obawy o sytuację finansową banków w przypadku pogorszenia spłacalności tych kredytów (kwestia niskiej skali odzysku), jak też o sytuację gospodarstw domowych, które zostałyby objęte procesami windykacyjnymi (część z nich pomimo sprzedaży nieruchomości pozostałaby z bardzo wysokimi zobowiązaniami)”.

Nadzorca dostrzega też zagrożenie jakie generuje zakończony niedawno rządowy program „Rodzina na Swoim”. Po ośmiu latach dopłat gospodarstwa domowe będą musiały przejąć na siebie pełne koszty kredytów, co spowoduje skokowy wzrost wartości pojedynczej raty. Będzie to test, ilu kredytobiorców jest w stanie wygospodarować w swoim budżecie niezbędną dodatkową kwotę, a nie będzie to kwota mała. KNF jako przykład podał kredyt, którego rata przez pierwsze osiem lat wynosi około 1200 zł, a po zakończeniu dopłat wzrasta do około 1700 zł – wzrost o 38 proc.

Komisja Nadzoru Finansowego jako pozytywny wyjątek podała wzrost jakości kredytów konsumpcyjnych w 2012 r. Uległa ona poprawie, polegającej na zmniejszeniu stanu kredytów zagrożonych (-2,1 mld zł; -9,1 proc.) oraz opóźnionych w spłacie powyżej 30 dni (-2,4 mld zł; -9,3 proc.) i obniżeniu ich udziału w portfelu (do odpowiednio: 17,2 proc. i 18,9 proc.). Problem w tym, że w dalszym ciągu są to najgorzej spłacane kredyty, a poprawa mogła nastąpić nie na skutek poprawy sytuacji kredytobiorców, a jest efektem „czyszczenia bilansu” z aktywów o niskiej jakości, poprzez ich sprzedaż.

„Jakość pozostałych kredytów dla gospodarstw uległa pogorszeniu, przejawiającym się wzrostem kredytów zagrożonych (o 1,6 mld zł; 20,3%) oraz zwiększeniem ich udziału w portfelu (z 9,3% do 10,5%). Wynikało to z pogorszenia jakości kredytów operacyjnych udzielonych drobnym przedsiębiorstwom, a w mniejszym stopniu kredytów inwestycyjnych i pozostałych kredytów. Głównych przyczyn negatywnych zjawisk należy upatrywać w pogłębiającym się spowolnieniu gospodarki, które przekłada się na pogorszenie sytuacji finansowej części przedsiębiorstw lub ich kontrahentów” – podsumowuje KNF.

Jak pokazuje raport KNF, banki muszą obecnie uważnie monitorować jakość już udzielonych kredytów i w warunkach znikomego wzrostu gospodarczego nie mogą sobie pozwolić na ryzyko zwiększania akcji kredytowej w reakcji na obniżanie stóp procentowych przez RPP. Można wręcz spodziewać się zaostrzenia warunków udzielania kredytów, czego przykładem jest najnowsza rekomendacja KNF, żeby warunkiem udzielenia kredytu hipotecznego było posiadanie przez klienta 20 proc. wkładu własnego.