Świat: wydarzenia tygodnia 33/2013

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 32/2013

• Według MFW indeks globalnych cen surowców mierzonych w USD w lipcu 2013 r. wyniósł 183,52 pkt., wobec 178,86 pkt. Indeks m/m wzrósł o 2,60 proc., a r/r wzrósł o 3,12 proc. Indeks cen surowców energetycznych wzrósł o 4,17 proc. m/m, a r/r o 6,10 proc., a indeks cen surowców niepaliwowych m/m spadł o 0,33 proc., r/r spadł o 2,24 proc.
• Wg Fed-u wzrost produkcji przemysłowej w USA w lipcu 2013 r. był na poziomie 0,2 proc. m/m (podobnie jak w czerwcu). Wykorzystanie mocy produkcyjnych amerykańskich firm wyniosło w lipcu 77,6 proc., wobec 77,7 proc. w poprzednim miesiącu.
• Według Ministerstwa Gospodarki produkcja przemysłowa w Japonii w czerwcu 2013 r. spadła m/m o 3,1 proc., po wzroście miesiąc wcześniej o 1,9 proc. m/m. To pierwszy spadek produkcji w ujęciu m/m po czterech miesiącach wzrostu tego wskaźnika. Licząc r/r produkcja przemysłowa spadła w czerwcu o 4,6 proc., po spadku miesiąc wcześniej o 1,1 proc.
• Według Departamentu Handlu USA ceny konsumpcyjne (CPI - consumer price index) w lipcu 2013 r. wzrosły o 0,2 proc. m/m. Licząc r/r wskaźnik CPI wzrósł w lipcu o 2,0 proc., a po odliczeniu cen żywności i energii wzrósł o 1,7 proc.
• Problemem współczesnych rynków jest produkcja podróbek. Szczególnie wrażliwym rynkiem jest handel farmaceutykami, z którymi konkurują generyki, produkowane niezgodnie z prawem. Kilka tygodni temu wygasł patent koncernu Pfizer na Viagrę. Na rynku sa już substytuty Viagry. Są znacznie tańsze od oryginału.
• Resort sprawiedliwości USA wszedł we wtorek na drogę sądową, by zablokować fuzję US Airways z holdingiem AMR Corporation, który jest właścicielem American Airlines. Wcześniej na fuzję tę warunkowo zgodziła się Komisja Europejska. Efektem fuzji byłoby powstanie największych linii lotniczych na świecie. Amerykański resort sprawiedliwości uważa, że fuzja doprowadziłaby do wzrostu cen biletów, co godziłoby w interesy konsumentów.
• Światowy koncern Siemens (istnieje od 166 lat), zatrudniający 370 tysięcy pracowników i działający w 200 krajach przezywa kłopoty. To skutek walki o władzę, jaką toczą ze sobą członkowie rady nadzorczej. Interweniowała sama pani kanclerz.
• W USA do końca roku zostaną zamknięte cztery elektrownie jądrowe. Zmiany w strukturze produkcji energii elektrycznej były spodziewane w miarę, jak spadały ceny gazu łupkowego. Jednak według szefa badań jądrowych w Georgia Institute of Technology w Atlancie Ameryka nie zrezygnuje jednak z atomu.
• Udziały Apple w chińskim rynku smartfonów zmalały w drugim kwartale niemal o połowę. To konsekwencja zmian na rynku, gdzie coraz więcej sprzedają producenci krajowi, tacy jak na przykład Xiaomi Corp.W tej sytuacji nie zaskakuje to, że prezes Apple Tim Cook spotkał się w lipcu po raz drugi w tym roku z prezesem China Mobile Xi Guohua w Pekinie, żeby omówić współpracę między obydwoma firmami.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

MONGOLIA, WIELKIE NADZIEJE I STRACONE ZŁUDZENIA...

Świat obserwuje Mongolię, bo ten kraj ma wielkie zasoby surowców naturalnych, w tym bogate pokłady węgla, miedzi, złota, uranu, fluorytu i rzadkich kamieni szlachetnych. Jednak możne mieć wrażenie, że polityka tego kraju jest dziś na ostrym zakręcie. Pod znakiem zapytania jest dziś skuteczna zamiana bogactw naturalnych na rozwój i podniesienie stopy życiowej...

Mongolia to państwo w środkowowschodniej Azji i bez dostępu do morza. Ma granice z dwoma gigantami polityczno-gospodarczymi. Stolicą, ale też największym miastem jest Ułan Bator. W obrębie stolicy zamieszkuje ok. 38% populacji całego kraju.

Demokratyzacja państwa rozpoczęła się w 1990 roku, a w jej wyniku Mongolia stała się republiką parlamentarną. Podstawą ustrojową jest gwarantowana własność prywatna i wolność religijna. Podstawą ustrojową jest konstytucja, uchwalona 12 lutego 1992 r.).

Rzadko mówi się o tym kraju, a warto, bo gospodarka mongolska jest jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek świata. W 2011 wzrost gospodarczy w tym państwie wyniósł aż 17,3 proc. Charakter gospodarki jest dziś zdominowany przez sektor wydobywczy, który według oficjalnych rządowych danych wytwarza 22 proc. PKB.

Tradycyjna gospodarka Mongolii opierała się na rolnictwie i hodowli. Przejście od gospodarki centralnie planowanej do wolnorynkowej uruchomiło rezerwy kraju i jego nowe możliwości. Siłą napędową stało się odkrycie i uruchomienie eksploatacji wielkich zasobów surowców naturalnych. By w pełni uruchomić te zasoby niezbędne były duże środki finansowe. Zweryfikowanie wielkości zasobów i stworzenie przepisów gwarantujących własność prywatną oraz ochronę inwestycji zagranicznych sprzyja zainteresowaniu inwestorów oraz napływowi bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Największymi inwestorami okazały się Chiny, Kanada oraz Holandia, a ok. 80 proc. tych środków jest skierowanych do przemysłu wydobywczego.

Mimo zmiany systemu politycznego, w dalszym ciągu utrzymuje się duża zależność Mongolii od swoich wielkich sąsiadów Rosji i Chin. Kraj ten z Rosji sprowadza 95 proc. produktów naftowych i znaczną część energii elektrycznej, natomiast w ponad 90. procentach do Chin kierowany jest mongolski eksport.

Struktura gospodarki uzależnia Mongolię od importu żywności.

Wskaźniki makroekonomiczne pokazują na jakim etapie jest aktualny stan mongolskiej gospodarki, a nie jest on dobry. W Mongolię uderzył światowy kryzys gospodarczy, spadek cen surowców i wpływów budżetowych. Poważnym zagrożeniem jest dziś wysoka inflacja i wysoki poziom deficytu budżetowego (8,4 proc. PKB)...

Duże nadzieje Mongolia wiązała i nadal wiąże z budową kopani miedzi Oyu Tolgoi położonej na pustyni Gobi. Olbrzymie zapotrzebowanie na ten surowiec ze strony chińskiej gospodarki i dochody z jego sprzedaży miały napędzić rozwój gospodarki mongolskiej.

Duże potencjalne zyski oraz ich podział są dziś przyczyną dużych sporów między inwestorami i państwem mongolskim. Wstępne plany inwestycyjne szacowały, że po pełnym uruchomieniu kopalnia osiągnie wydobycie zaspokajające ok. 3 proc. światowych potrzeb miedzi. Rząd liczył też na to, że dochody z tej inwestycji przyczynią się do zwiększenia PKB państwa o 1/3.

Stało się inaczej...

Wydobycie miedzi w Oyu Tolgoi jest dziś w rękach brytyjsko-australijskiej korporacja Rio Tinto, a kopalnia to wspólne przedsięwzięcie koncernu oraz rządu mongolskiego (wziął na siebie pokrycie 34 proc. kosztów inwestycji). Dziś dochodzą do nas informacje o wysokiej temperaturze sporu między inwestorom, a rządem mongolskim. Przyczyna są finanse, które do inwestycji miała wpłacić Mongolia. Szacowane wcześniej koszty przygotowania inwestycji okazały się większe, rząd z powodu kryzysu nie ma dziś pieniędzy na wykupienie swoich udziałów, więc wziął kredyt od... inwestora (Rio Tinto). Okazało się, że ponieważ będzie musiał spłacać dług, więc nie uzyska dywidendy z Oyu Tolgoi przez kolejne 20-30 lat...

Tomasz Cygan, Wojciech Cygan Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.