Jak migracje wpływają na rozwój?

Przeczytaj także: Emigracja łatwiejsza niż przeprowadzka do innego miasta?

Pierwsze na świecie kompleksowe badanie migracji

Raport prezentuje innowacyjne spojrzenie na związek pomiędzy migracją a rozwojem. Do tej pory tematyka wpływu migracji na rozwój była zazwyczaj rozpatrywana przez pryzmat wskaźników czysto ekonomicznych. Autorzy Raportu stworzyli unikalny obraz zysków i strat związanych z migracją, patrząc na zjawisko migracji przez pryzmat jednostki i jej rozwoju. Raport pokazuje również pierwszy całościowy obraz kierunków migracji na świecie.

Raport powstał na bazie kompleksowych badań przeprowadzonych przez Instytut Gallupa w 150 krajach wśród 25 tysięcy migrantów.

Sześć wymiarów dobrobytu na czterech ścieżkach migracji

Badania skupiają się na sześciu najważniejszych wymiarach dobrobytu obejmujących zatrudnienie, zdrowie, edukację, finanse, standard życia, relacje społeczne oraz subiektywne poczucie szczęścia i prezentują je w kontekście czterech kierunków migracji na świecie:

• południe –> północ - z krajów rozwijających się do wysoko rozwiniętych,
• północ –> południe - z krajów wysoko rozwiniętych do rozwijających się,
• północ –> północ - pomiędzy krajami wysoko rozwiniętymi,
• południe –> południe - pomiędzy krajami rozwijającymi się.

- Powinniśmy zacząć patrzeć na migracje i rozwój w sposób całościowy - powiedział Dyrektor Generalny IOM William Lacy Swing - Wbrew powszechnemu przekonaniu, migracja nie jest zjawiskiem przebiegającym na linii południe – północ. W rzeczywistości, mniej niż połowa wszystkich migrantów na całym świecie przenosi się z krajów rozwijających do państw wysoko rozwiniętych.

Przedstawione w Raporcie dane pokazują, że migranci przenoszący się z krajów rozwijających się (tzw. kraje południa) do krajów wysoko rozwiniętych (tzw. kraje północy) stanowią tylko 40% liczby wszystkich migrantów na świecie. Tymczasem, przynajmniej jedna trzecia (33%) cudzoziemców przemieszcza się pomiędzy państwami rozwijającymi się a prawie jedna czwarta migrantów (22%) zmienia miejsce zamieszkania w obrębie krajów wysoko rozwiniętych, do których zalicza się także Polska. Natomiast 5% stanowią migracje z północy na południe - obejmując w większości osoby powracające z emigracji oraz emerytów z rozwiniętych krajów decydujących się na zamieszkanie w cieplejszych rejonach świata.

Kierunek migracji a poziom zadowolenia z życia

Jak pokazują badania, osoby migrujące na północ odnotowują największą poprawę jakości życia. Co może wydawać się jednak zaskakujące, największe korzyści z migracji osiągają nie osoby migrujące z biedniejszego południa na bogatszą północ, lecz migranci przemieszczający się pomiędzy rozwiniętymi krajami północy, osiągając poziom życia porównywalny lub nawet wyższy niż rodowici mieszkańcy w kraju przyjmującym.

Wyłączając migracje pomiędzy krajami północy, cudzoziemcy zazwyczaj są mniej zadowoleni ze swojego życia w porównaniu do rdzennych mieszkańców.

Osoby przenoszące się z krajów północy do krajów południa z jednej strony odnotowują podwyższenie standardu życia wynikające m.in. z niższych kosztów życia w kraju przyjmującym, z drugiej jednak strony nie posiadają licznych kontaktów społecznych i nie mogą liczyć na pomoc innych w takim stopniu jak w kraju pochodzenia.

Migracje pomiędzy państwami południa spowodowane są zazwyczaj walką o przetrwanie, często w obliczu działań wojennych czy klęsk żywiołowych i w wielu przypadkach nie tylko nie przynoszą polepszenia warunków życia, lecz powodują ich pogorszenie.

Zaskakujące wyniki badań

Światowy Raport nt. Migracji 2013 pozwala sformułować szereg nowych spostrzeżeń dotyczących relacji pomiędzy migracją a rozwojem jednostki. Chociaż dwie trzecie migrantów na świecie pochodzi z krajów południowych, to jednak osoby zamieszkujące kraje wysoko rozwinięte są bardziej skłonne do zmiany miejsca zamieszkania. Emigranci stanowią od 3,6% do 5,2% populacji krajów północnych i tylko około 3% populacji krajów południowych. Dane te są istotne w kontekście funkcjonowania przekonań mówiących, że migracje spowodowane są brakiem możliwości rozwoju w kraju pochodzenia.

Kolejnym ważnym spostrzeżeniem, które zaprzecza powszechnym poglądom, jest niewielka liczba migrantów przesyłająca przekazy pieniężne w ramach pomocy rodzinom w kraju pochodzenia. Na udzielenie wsparcia finansowego decyduje się zaledwie 8% migrantów zamieszkujących państwa południa i niecała jedna trzecia (27%) cudzoziemców przebywających w rozwiniętych krajach północny.

Zaskakujące mogą wydawać się także dane dotyczące rzeczywistego bezrobocia wśród migrantów. Jak pokazuje Raport, mierzone w skali globalnej bezrobocie wśród migrantów wynosi 13%, co w porównaniu do 8 % wśród społeczności przyjmujących stanowi niewielką różnicę.

Światowy Raport nt. Migracji pokazuje także pojawienie się nowych trendów w kontekście mobilności ludzi. Coraz częściej obserwowany jest ruch migrantów z krajów wysoko rozwiniętych do krajów rozwijających się. Wśród osób decydujących się na taką zmianę miejsca zamieszkania największą grupę stanowią obywatele Stanów Zjednoczonych wyjeżdżający do Meksyku i Afryki Południowej, jak również Niemcy przenoszący się do Turcji i Portugalczycy migrujący do Brazylii. Dane te uwidaczniają potrzebę rozpoczęcia nowej dyskusji nad pojęciem migracji oraz rozwoju.

- Spojrzenie na zjawisko migracji z perspektywy jednostki jest niezwykle ważne. Pozwala ono na zwiększenie efektywności działań ułatwiających integrację, a co za tym idzie – przyczynić się do zwiększenia korzyści płynących z migracji - powiedziała Anna Rostocka, dyrektor biura IOM w Polsce.