Finanse publiczne przed wyzwaniami

Przeczytaj także: 500 złotych na dziecko jednak w kwietniu? Projekt gotowy

Zgodnie z rekomendacjami OECD, stan równowagi pomiędzy poziomem wydatków publicznych i wzrostem gospodarczym najłatwiej osiągnąć przez poprawę efektywności reżimu podatkowego, optymalizację wydatków publicznych oraz podniesienie jakości mechanizmów kontroli w zakresie planowania i wydatkowania. Jak podkreślają eksperci Deloitte, w krajach europejskich można zaobserwować obecnie coraz częstsze korzystanie ze średnioterminowych planów wydatków oraz ich prognoz, a także większą transparentność budżetu. Zarządzanie finansami publicznymi po kryzysie nie jest jednak pozbawione wyzwań, na które wskazywali respondenci Deloitte.

Z raportu wynika, że globalny kryzys finansowy zapoczątkował okres ważnych zmian w zarządzaniu finansami publicznymi. Resorty finansów mają obecnie mniej zasobów do dyspozycji, a jednocześnie udaje im się osiągać więcej. Prawie wszyscy respondenci podkreślali jak wiele zmieniło się na lepsze od czasu wprowadzenia środków oszczędnościowych. Szefowie resortów finansów poważnie myślą o przedefiniowaniu swojej roli – z księgowych chcą stać się strategami, przekształcając tym samym funkcję finansową w centralny element procedur decyzyjnych i kształtowania polityki rządu.

Z badania Deloitte wynika także, że rządy państw europejskich nie zmieniły struktury przychodów w odpowiedzi na sytuację kryzysową. Choć może to dziwić, przychody budżetowe utrzymały się na dobrym poziomie i szybko wróciły do poziomów sprzed kryzysu. Rządy skoncentrowały się na poprawie funkcjonowania administracji i zapewnieniu zgodności z przepisami.

Autorzy raportu wskazują, że wiele rządów ma problemy z odpowiednim wykorzystywaniem własnych informacji. Dane finansowe zbierane są w poszczególnych departamentach w sposób niespójny, a systemy informatyczne są często niekompatybilne i nie można ich zintegrować. W konsekwencji, w ramach poszczególnych resortów utrwaliły się wyizolowane podejścia do danych. Skutkiem powyższych braków, rządy mają ograniczone możliwości opracowywania spójnej informacji zarządczej. W rezultacie tych ograniczeń, osoby odpowiedzialne za podejmowanie decyzji w rządzie nie do końca zdają sobie sprawę z finansowych konsekwencji decyzji politycznych, a w szczególności z ich długofalowego oddziaływania.