Rozwój demograficzny Polski 2014

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2013

Głównymi krajami emigracji definitywnych w dalszym ciągu pozostają Niemcy i Wielka Brytania. Wśród imigrantów dominują Polacy, którzy po zamieszkiwaniu na stałe za granicą decydują się na powrót do kraju. Najwięcej osób przybyło zatem z krajów, które były w ostatnich latach głównymi kierunkami emigracji Polaków (Wielka Brytania, Niemcy).

Znacznie większa jest skala emigracji na pobyt czasowy. Według ostatniego szacunku, w końcu 2013 r. poza granicami Polski przebywało czasowo 2 196 tys. mieszkańców naszego kraju tj. o około 66 tys. więcej niż w roku poprzednim. Wśród emigrantów dominowały osoby, które swój czasowy wyjazd za granicę łączyły z podejmowaniem pracy lub jej poszukiwaniem. Najważniejszymi kierunkami polskiej emigracji czasowej w dalszym ciągu pozostają: Wielka Brytania, Niemcy, Stany Zjednoczone, Irlandia, Holandia i Włochy.

Struktura ludności według płci i wieku

W ogólnej liczbie ok. 38484 tys. ludności Polski kobiety stanowią prawie 52%; na 100 mężczyzn przypada ich 107 (wśród ludności miejskiej 111, na wsi 101). Wśród ludności w wieku do 48 roku życia występuje liczebna przewaga mężczyzn – gdzie na 100 mężczyzn przypada około 99 kobiet. Z kolei dla grupy osób w wieku 49 lat i więcej współczynnik feminizacji wynosi 126, przy czym w najstarszych rocznikach wieku (70 lat i więcej) na 100 mężczyzn przypada średnio 180 kobiet. Wśród mieszkańców wsi przewaga liczebna kobiet następuje dopiero począwszy od wieku 62 lat, w miastach – już od 40 roku życia.

W 2013 roku statystyczny mieszkaniec Polski miał przeciętnie 39,1 lat (mediana wieku) . Dla mężczyzn parametr ten wyniósł 37,4 lat, kobiety są starsze (w wyniku dłuższego trwania życia) i mają średnio 40,9 lat. Mieszkańcy wsi są młodsi, ich średni wiek to 37,3 lat, w miastach mediana wieku wynosi – 40,2 lat. Od roku 2000 mediana wieku statystycznego mieszkańca Polski wzrosła o 3,7 roku, a od początku lat 90. ubiegłego wieku o 6,5 roku. W 2000 r. parametr ten wynosił 35,4, dla mężczyzn - 33,4, a wśród kobiet - 37,4 (w miastach - 36,6, na wsi - 33,5).

Rezultatem przemian w procesach demograficznych, a przede wszystkim trwającej od początku lat 90. ub. wieku głębokiej depresji urodzeniowej są zmiany w liczbie i strukturze ludności według wieku. W ujęciu według tzw. ekonomicznych grup wieku obserwowane jest sukcesywne zmniejszanie się liczby i odsetka dzieci i młodzieży (0-17 lat). Szacuje się, że w końcu 2014 r. ludności w wieku przedprodukcyjnym było niespełna 7 mln. (o ok. 45 tys. mniej niż w 2013 r.), a udział w ogólnej populacji wyniósł ok. 18,0%, natomiast w 2000 r. wynosił 24,4%, a jej w 1990 r. - 29%.

Zmniejsza się także liczba i udział ludności w wieku produkcyjnym (kobiety w wieku 18-59 lat, mężczyźni - 18-64 lata). Szacuje się, że w 2014 r. liczba osób w wieku produkcyjnym była mniejsza o ok. 190 tys. w porównaniu z 2013 r., w tym o 12 tys. w wieku niemobilnym.

W latach 2000-2008 – w wyniku wchodzenia w wiek produkcyjny osób urodzonych w okresie ostatniego wyżu demograficznego (z początku lat 80. XX w.) - rosła zarówno liczba jak i udział ludności tej grupy wieku w ogólnej populacji. Od 2010 r. odsetek osób w wieku produkcyjnym obniża się i w 2014 r. wyniósł 63,0%, co wynika również z procesu przesuwania do grupy wieku poprodukcyjnego (60 lat w przypadku kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn) licznych roczników osób urodzonych w pierwszej połowie lat 50. ub. wieku. Niemniej w końcu 2014 r. udział ludności w wieku zdolności do pracy był w dalszym ciągu wyższy - o 2,2 pkt. - niż w 2000 r. i o 4,8 pkt. proc. niż w 1990 r.

Jednocześnie zahamowaniu uległ proces starzenia się zasobów pracy, tj. maleją zarówno liczba jak i odsetek ludności w wieku produkcyjnym niemobilnym (powyżej 44 roku życia), której udział w 2014 r. wyszacowano na 23,3% i jest to o 1 pkt. proc. mniej niż w 2010 r., ale o 2,3 pkt. więcej niż w 2000 r. Natomiast odsetek ludności w wieku produkcyjnym mobilnym pozostaje niezmienny od ponad 20 lat i oscyluje wokół ok. 40% - obecnie wynosi 39,7%.