Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw IV kw. 2014

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2014

Choć spadek sprzedaży do Rosji był znaczący - wyniósł w sumie 14%, dynamika wolumenu eksportu sektora dużych przedsiębiorstw pozostała dodatnia, a przy tym wyższa niż dynamika sprzedaży krajowej. Embargo na wwóz żywności do Rosji, które dotknęło eksporterów, spowodowało presję na obniżenie cen, w efekcie czego ceny w przemyśle spożywczym obniżyły się w wyraźnie większym stopniu niż w całym sektorze przedsiębiorstw. Sprzedaż krajowa pozostawała jednak głównie pod wpływem silnych spadków przychodów w branżach surowcowych, w tym w przemyśle paliwowym, co było z kolei związane m.in. ze spadkami cen surowców na rynkach międzynarodowych, częściowo moderowanych poprzez deprecjację złotego względem dolara. Warto podkreślić, że nadal ponad połowa firm zanotowała wzrost sprzedaży, a przy tym o ile w II i III kw. dynamiki sprzedaży krajowej wykazywały tendencję spadkową, o tyle ostatni kwartał roku przyniósł przyspieszenie tempa wzrostu tej kategorii.

Obserwowany spadek cen produkcji sprzedanej przemysłu przełożył się nie tylko na przychody, ale również na koszty przedsiębiorstw, które ostatecznie rosły w 2014 r. wolniej niż sprzedaż. Dzięki temu zyski z podstawowej działalności zwiększyły się. Tymczasem obserwowany jednocześnie znaczący spadek wyniku finansowego brutto i netto oraz rentowności obrotu związany był głównie ze stratami na działalności finansowej, w tym z inwestycjami finansowym i ujemnymi różnicami kursowymi, jak też ze stratami na sprzedaży majątku trwałego. Straty te były silnie skoncentrowane, powstały głównie w dużych przedsiębiorstwach, w tym w przemyśle paliwowym, i jednocześnie głównie w grupie firm obecnych na rynkach międzynarodowych.

Coraz większa otwartość gospodarki polskiej, którą postrzegamy m.in. w postaci rosnącego odsetka eksporterów i importerów, jak też zwiększającego się zadłużenia zagranicznego, rodzi konsekwencje w postaci wzrostu ryzyka kursowego, a jego przejawy widzimy właśnie w postaci coraz większych wahań wyniku finansowego. Wahania te są również związane z coraz bardziej rozwijającym się rynkiem kapitałowym, wzrostem zamożności dużych korporacji, które inwestują na rynkach międzynarodowych, co sprawia, że czynniki całkowicie niezależne od stanu koniunktury w kraju coraz mocniej oddziałują na zyski polskich firm. Zarówno odsetek firm rentownych w populacji, jak i mediany rozkładu wskaźników rentowności zwiększyły się względem 2013 r. – można zatem przypuszczać, że sytuacja przeciętnej firmy uległa poprawie, mimo obserwowanego spadku zysków w całym sektorze przedsiębiorstw.

W 2014 r. zatrudnienie rosło przeciętnie o nieco ponad 2%, i był to najszybsze tempo wzrostu tej kategorii od wybuchu kryzysu finansowego. Liczba etatów została zwiększona zarówno w sektorze usługowym, jak i w przemyśle przetwórczym, ale sytuacja była silnie spolaryzowana między branżami. Dalsze redukcje zatrudnienia zanotowano przede wszystkim: w budownictwie, górnictwie i energetyce.