Firmy rodzinne w Polsce i Europie VII 2015

Przeczytaj także: Firmy rodzinne w Polsce i Europie X 2014

Dobre wyniki sprzedaży i zatrudnienia nie redukują niepewności

Tegoroczna edycja badania pokazuje, że nastroje panujące w europejskich biznesach rodzinnych są o wiele lepsze niż w polskich przedsiębiorstwach. W Polsce odsetek optymistów dość drastycznie się obniżył (z 57% w poprzedniej edycji do 47% obecnie). Jednocześnie jednak zwiększył się odsetek badanych, którzy oceniają swoją sytuację neutralnie (z 36% do 40%) lub negatywnie (z 7% do 13%). Z kolei resztę Europy charakteryzują naprawdę świetne nastroje - w tej chwili pozytywną ocenę perspektyw na najbliższą przyszłość formułuje aż 75% firm.

Okazuje się również, że dla firm rodzinnych w Polsce ważniejsze od generowania wzrostu jest utrzymanie dotychczasowego poziomu przychodów, zatrudnienia czy inwestycji zagranicznych. W okresie ostatnich dwunastu miesięcy wzrost przychodów odnotowało zaledwie 22% polskich firm rodzinnych, czyli aż o 19 punktów procentowych mniej niż w poprzedniej edycji badania. Decyzję o zwiększeniu zasobów pracowniczych podjęło z kolei 17% badanych, co również jest gorszym wynikiem niż zanotowany poprzednio (ponad 30%).

Spadek optymizmu widać w szczególności w dużo mniejszej chęci podejmowania nowych inwestycji – z 70% w poprzedniej edycji badania do 53% obecnie, jednocześnie odsetek firm bez planów inwestycyjnych wzrósł z 25% do 45%. Mniej nowych inwestycji to potencjalnie mniej nowych miejsc pracy, mniejsze szanse na wzrost przychodów w przyszłości, mniej środków na innowacyjność. Miejmy nadzieję, że to tylko chwilowa korekta nastrojów wśród polskich przedsiębiorców po optymistycznych prognozach wynikających z poprzednich edycji badania – komentuje Wojciech Stopka, partner w dziale audytu w KPMG w Polsce.

Sytuacja na rynku pracy niezmiennie największym zmartwieniem polskich firm rodzinnych

Podobnie jak w poprzednich edycjach badania, największym wyzwaniem dla polskich firm rodzinnych pozostają rosnące koszty pracy – tę kwestię sygnalizuje ponad połowa respondentów. Drugim znaczącym problemem polskich przedsiębiorców jest wzrost konkurencyjności (35% wskazań), która stanowi jednocześnie główną obawę europejskich firm rodzinnych (37%). Trzecią barierą dla polskich firm jest niestabilna sytuacja polityczna – warto zauważyć, że to zagadnienie po raz pierwszy w badaniu pojawiło się wśród trzech najczęściej wskazywanych obaw.

Rosnące koszty pracy to nie jedyny problem firm rodzinnych związany z zatrudnieniem. Innym, dotyczącym praktycznie wszystkich firm, są trudności ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy. W lipcu tego roku urzędy pracy otrzymały 117 tys. ofert pracy, a przedsiębiorstwa zatrudniły jedynie 35 tys. osób. Aż 82 tys. firm nie znalazło odpowiedniego pracownika. W mojej ocenie przyczyny tego stanu rzeczy są dwa: niski poziom mobilności Polaków ― kto mieszka w Gdańsku, a pracę mógłby znaleźć w Zabrzu, pewnie jej nie podejmie ― i drugi, dotyczący całego systemu oświaty, który w zbyt małym stopniu przygotowuje młodych ludzi do zawodu i do pracy zespołowej – komentuje Andrzej Blikle, prezes zarządu stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych.

Niższe podatki i uproszczone przepisy głównym postulatem polskich firm rodzinnych

Podatki oraz pozapłacowe koszty pracy są w Polsce niezmiennie wskazywane jako czynniki hamujące wzrost. Firmy rodzinne oczekują reform, takich jak obniżenie poziomu opodatkowania (43% wskazań), zmniejszenie pozapłacowych kosztów pracy (43% wskazań) oraz uproszczenie przepisów podatkowych (40%). Poziom opodatkowania oraz skomplikowania prawa podatkowego nie martwi tak bardzo firm europejskich, których główne postulaty koncentrują się wokół rynku pracy.