Badania i rozwój nie w modzie?

Przeczytaj także: Innowacyjność przedsiębiorstw będzie rosła

„Choć wiele firm identyfikuje swoje potrzeby związane z badaniami i rozwojem, decyzja o ich realizacji jest dla dużej grupy przedsiębiorstw zależna od dostępności zewnętrznego wsparcia. Finansowania na realizację zachęt dla firm nie brakuje – Polska ma do dyspozycji ponad 10 mld EUR z funduszy UE na szeroko rozumianą działalność B+R dla przedsiębiorstw. Wyzwaniem jest efektywna ich dystrybucja, która da podstawy do stałego pobudzania aktywności przedsiębiorstw i zagwarantuje, że firmy będą inwestowały swoje pieniądze w B+R również po 2022 r.” – mówi Michał Turczyk, Dyrektor w zespole R&D and Government Incentives, Deloitte.

Wciąż blisko połowa firm (44 proc.) przyznaje, że nie ma żadnej strategii B+R+I. Widać jednak stopniową zmianę podejścia, bo odsetek ten w ciągu roku spadł z 64 proc., a w 20 proc. przedsiębiorstw trwają prace nad przygotowaniem stosownych dokumentów. Nie zmienia to faktu, że strategią B+R+I, która zakłada zaangażowanie zewnętrznych i wewnętrznych zasobów do poszukiwania rozwiązań dla konkretnych szans i wyzwań biznesowych, może pochwalić się jedynie 27 proc. firm. Tylko w jednej trzeciej podmiotów podchodzących systemowo do kwestii badań i rozwoju utworzone zostało stanowisko menedżera odpowiedzialnego za ten obszar działania.

Aż 71 proc. ankietowanych wskazuje, że współpracuje z innymi podmiotami przy realizacji projektów B+R, głównie z uwagi na konieczność takiego współdziałania do osiągnięcia sukcesu. Jest to odsetek o 16 p.p. wyższy, niż w 2015 (55 proc.). Najwięcej firm współpracuje z państwowymi jednostkami badawczymi (61 proc.), większymi przedsiębiorcami (25 proc.) oraz sektorem MŚP (24 proc.).

„Wciąż jednak niewiele, bo jedynie 5 proc. przedsiębiorstw korzysta z technik crowdsourcingu zasobów badawczych i podobnych rozwiązań. W tym obszarze znajdujemy się zdecydowanie poza europejskimi i światowymi trendami obserwowanymi w gospodarkach opartych na wiedzy, w których model otwartych innowacji, zakładający przekazywanie wiedzy i wymianę doświadczeń między przedsiębiorcami, nowo powstającymi firmami, w tym spółkami technologicznymi i start-upami oraz instytutami badawczymi jest coraz popularniejszy” – tłumaczy Magdalena Burnat-Mikosz.

Najczęściej wykorzystywanym sposobem ochrony własności intelektualnej zarówno w Polsce, jak i w Europie Środkowej jest tajemnica przedsiębiorstwa. Wskazało na nią 73 proc. polskich badanych. Z kolei odsetek firm chroniących własność intelektualną i know-how za pomocą praw autorskich wyniósł 44 proc., a patentów i wzorów użytkowych 39 proc.

Przedsiębiorcy prowadzący działalność badawczo rozwojową zdecydowanie lepiej niż w poprzednim badaniu oceniają proponowany przez państwo system wsparcia realizacji projektów B+R - aż o 27 p.p. do 12 proc. spadł odsetek firm uważających go za niezadowalający. Na tę poprawę może mieć wpływ zarówno uruchomienie nowych programów operacyjnych finansowanych z UE, jak i wprowadzenie ulgi podatkowej dla inwestujących w B+R. Te same czynniki mogły spowodować wzrost aż o 10 p.p. (do 49 proc.) grupy ankietowanych uważających obecne rozwiązania za umiarkowanie zadowalające.

Podobnie jak w ubiegłym roku, dla większości firm największym problemem związanym z istniejącymi zachętami jest niepewność w ocenie spełniania warunków do skorzystania z zachęt, przede wszystkim ze strony organów podatkowych - zwraca na to uwagę 34 proc. badanych.

„Wyniki te pokazują, że przedsiębiorcy wciąż odczuwają istotny wpływ nieprecyzyjnych przepisów prawa i niepewnych interpretacji urzędników w odniesieniu do realizowanej przez siebie polityki rozwojowej. Wskazywanie tego czynnika jako bariery w wydawaniu pieniędzy na B+R jest ważnym wnioskiem, na który należy zwrócić uwagę przy okazji reformowania systemu zachęt na badania i rozwój w Polsce ” – mówi Michał Turczyk.