Czego potrzebuje start up?

Przeczytaj także: Polski startup rozwojowy, ale jeszcze mało dojrzały

Badanie ekosystemu startupów jest projektem zrealizowanym we współpracy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, PKO Bankiem Polskim i T-Mobile. Na jego potrzeby firma Deloitte stworzyła model dojrzałości ekosystemu startupów, obejmujący pięć kluczowych obszarów, którymi są:

1. finansowanie,
2. regulacje prawne,
3. kapitał ludzki,
4. kapitał społeczny oraz
5. otoczenie instytucjonalne.

W skali od jednego do czterech Polska uzyskała stopień dojrzałości wynoszący 1,93.

„Polska radzi sobie najlepiej w obszarze regulacji prawnych i otoczenia instytucjonalnego, które otrzymały odpowiednio 2,55 i 2,5 punktów. Wynika to m.in. z faktu, że wiele przepisów odnoszących się do działalności startupów jest zharmonizowanych na poziomie unijnym. Najsłabiej rozwiniętymi obszarami w Polsce są kapitał społeczny i finansowanie z oceną 1,5 i 1,68” – wyjaśnia Magdalena Burnat-Mikosz, Partner Zarządzająca zespołami Innovation Consulting i R&D and Government Incentives, Deloitte.

W przypadku krajów Europy Środkowo-Wschodniej niski poziom kapitału społecznego jest często spuścizną okresu komunistycznego. Objawia się to niskim poziomem zaufania, brakiem umiejętności współpracy, niewielkim zaangażowaniem w życie społeczne oraz awersją do ryzyka. Z kolei, dość słaba ocena Polski w obszarze finansowania jest efektem przede wszystkim niewielkich oszczędności w gospodarce oraz niedostatecznej skłonności do ryzyka i aktywności inwestorów, w tym aniołów biznesu czy funduszy venture capital. Potrzeby startupów na kolejnych etapach ich rozwoju są zróżnicowane. Oznacza to, że niektóre aspekty opisywanych kluczowych obszarów zyskują bądź tracą na znaczeniu wraz z rozwojem przedsięwzięcia.

Deloitte przeprowadził badanie wśród 211 startupów, które działają w Polsce. Przebadane podmioty funkcjonowały w różnych obszarach. Ponad połowa ankietowanych stwierdziła, że ich działalność związana jest z rozwiązaniami ICT (teleinformatyka) lub wspieraniem transformacji cyfrowej. Niemal jedna trzecia badanych powiązała swoją aktywność z przemysłem kreatywnym i technologiami multimedialnymi. Ponad 80 proc. ankietowanych startupów zostało założonych w ciągu ostatnich pięciu lat. Aż 70 proc. respondentów określiło etap cyklu życia swojego startupu jako walidację ( proces weryfikacji popytu na usługę/produkt wytwarzany przez firmę i porównywanie wyników z założeniami) lub skalowanie (etap zmierzający w kierunku szybkiego wzrostu przychodów, liczby użytkowników lub innych założonych wskaźników).

„Spośród ankietowanych podmiotów ponad 82 proc. prowadziło działalność na terenie Polski, a ich założyciele niemal w 95 proc. pochodzili z naszego kraju. Wśród startupów nieprowadzących jeszcze działalności w Polsce ponad 80 proc. planowało jej rozpoczęcie, co najczęściej uzasadniano dostępem do większej liczby klientów oraz do wiedzy i doświadczenia innych przedsiębiorców” – mówi Jakub Weber, Starszy Menedżer w zespole Innovation Consulting Deloitte.

W 2015 roku niecałe 13 proc. ankietowanych startupów nie wykazało żadnych przychodów, a 64 proc. z nich nie przekroczyło pułapu 100 tys. zł. Wzrasta jednak odsetek startupów przekraczających ten próg. W 2014 było to 27 proc. podmiotów, w 2015 już 36 proc., natomiast według szacunków samych startupów w 2016 będzie to już 59 proc. Co trzeci z badanych startupów mógł w ciągu ostatnich trzech lat pochwalić się średniorocznym wzrostem przychodów przekraczającym 20 proc. Głównymi źródłami finansowania ich działalności w Polsce są środki własne i pieniądze pochodzące z bieżącej działalności. W badaniu zaobserwowano również wysoki odsetek startupów wspieranych przez fundusze venture capital. Aż 58 proc. startupów podjęło próbę pozyskania inwestora zewnętrznego dla swojego przedsięwzięcia. Średnio ma on udziały w wysokości 34,4 proc. (dotyczy to tylko tych podmiotów, w których wśród właścicieli są zewnętrzni inwestorzy).